§4.2-2 Indië verloren, geen rampspoed geboren

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

De periode 1945 - 1989

Van bondgenoten naar vijanden

Je kunt 8 punten verdienen!

Aan het eind:

1. kun je kenmerkende gebeurtenissen en ontwikkelingen in Indonesië herkennen en in het juiste tijdsgewricht plaatsen en toepassen

2. weet je enkele oorzaken te benoemen waarom na de Tweede Wereldoorlog veel dekolonisatie plaatsvond.

+ kun je een standpunt innemen in hoeverre jij vindt dat de koloniale oorlog (1945-'49 wel of niet een inktzwarte bladzijde is in de Nederlandse geschiedenis

Hierna: afbeelding GIF-bestandje 'Welke gebeurtenis zie je?'

Welke gebeurtenis zie je?

Hierna: uitleg

In mei 1945 is na de zelfmoord van Hitler de oorlog voorbij in Europa.

Bondgenoot van nazi-Duitsland is Japan. Dit land voert oorlog in Azië en capituleert (overgeven) pas in augustus 1945, nadat de VS twee atoombommen op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki hebben gegooid. 

Japan heeft tijdens de oorlog veel landen in Azië bezet, waaronder Nederlands-Indië. 

Als Japan weer weg is uit Nederlands-Indië wil Nederland weer de kolonie in bezit nemen.

Maar ondertussen is in Indonesie o.l.v. Soekarno het nationalisme groot en wil de bevolking dus onafhankelijkheid worden van het Europees moederland 'Nederland' (dekolonisatie).

Drie oorzaken van het ontstaan van nationalisme met als gevolg dekolonisatie:

1. Een aantal hoogopgeleide studenten (o.a. Soekarno) studeren in Nederland en komen daar in aanraking met westerse ideeën als vrijheid, democratie en nationalisme;

2. In de Tweede Wereldoorlog blijken Europese moederlanden toch verslaanbaar

3. De grote supermachten Verenigde Staten en Sovjetunie keuren het hebben van koloniën af. 

Hierna: verdere uitleg

Gevolg is een conflict (1945-'49) die Nederland politionele acties noemt, maar feitelijk is het een gewelddadige Indonesische onafhankelijkheidsoorlog. 

De Molukken is een eilandengroep in Indonesië wil ook onafhankelijkheid en kiest de kant van Nederland. Veel Molukkers helpen in het KNIL-leger. Als Nederland de strijd verliest, 'vluchten' veel Molukkers naar Nederland en wachten daar op oprichting van een nieuw land: 'de Molukken'

De Verenigde Naties (VN) is een organisatie die wereldvrede bevordert. 

De (VN) eist dat Nederland stopt met deze oorlog.

Als de Verenigde Staten dreigt met het stoppen van Marshullhulp aan Nederland dat wij na de Tweede Wereldoorlog nodig hebben voor de wederopbouw, ondertekent uiteindelijk koningin Juliania in 1949 de soevereniteitsoverdracht. 

Hierna: Filmpje 'Hoe verliep de Japanse bezetting van Nederlands-Indië'? JORT (+ 3 min)

Bekijk de print screen van 0:30. Sleep de landen naar de juiste plek in de afbeelding:

Hierna: drie quizvragen.

Verenigde Staten (vanaf 1941)

Italië

Sovjetunie

(vanaf 1941)

Duitsland

Groot Brittannië

Japan

Klik op de afbeelding om in te zoomen.

Je ziet mensen die leven in een interneringskamp (zogenaamde jappenkamp) in Indonesië.

Op de afbeelding zie je vooral....

1. Nederlanders
2. Japanners
3. Indonesiërs
4. Amerikanen

1. Het Indonesische nationalisme is een oorzaak / gevolg van de uiteindelijke onafhankelijkheid van Indonesië (Nederlands-Indië).

2.  Deze Japanse capitulatie (overgave) op de afbeelding vindt officieel plaats op 15 augustus 1945. Dit is de 19e eeuw / 20e eeuw

1. 1. oorzaak, 2. 19e eeuw
2. 1. oorzaak, 2. 20e eeuw
3. 1. gevolg, 2. 19e eeuw
4. 1. gevolg, 2. 20 eeuw

Uit een documentaire over de Tweede Wereldoorlog in Indonesië:

In een toespraak zei Soekarno dat hij de keizer van Japan zeer dankbaar was. De idealen waar vele Indonesiërs al tientallen jaren voor hadden gestreden, waren nu bijna bereikt.

De Japanners gaven op de Inlandse school militaire training. Dat werd door veel leerlingen leuk gevonden. Dan werd er geoefend met houten geweren en werd er gemarcheerd. De Amerikanen, de Engelsen en de

Nederlanders waren dan de vijanden. 

Welk begrip past bij de inhoud van de documentaire?

1. dwangarbeid
2. kampen
3. nationalisme
4. soevereiniteitsoverdracht

Klik op de foto om in te zoomen. 

De foto werd als propaganda in de Nederlandse krant gezet om de politionele acties als iets positiefs te zien.

Het ziet eruit als iets positiefs door een vergelijking te maken met een gebeurtenis uit de Tweede Wereldoorlog. Welke gebeurtenis? 

Hierna: sleepvraag

Klik op de foto's om in te zoomen.

Alle 6 foto’s gaan over Nederland en Indonesië in de tijd na 1942.

Sleep de onderstaande periodes naar de juiste foto.

Let op! Een periode mag meer dan één keer gebruikt worden.

Hierna: een poll

periode: 1942-1946 

periode: 1946-1950 

periode: vanaf 1950 

Wat is jouw mening (standpunt) over de periode 1945-1949 in Nederlands-Indië (Indonesië)?

Deze periode moeten we noemen....

Hierna: verdere uitleg dekolonisatie

Politionele acties

Een onafhankelijkheids-oorlog

Het onafhankelijk worden van Nederlands-Indië in 1949 is een voorbeeld van dekolonisatie.

Ook andere Europese moederlanden verliezen na de Tweede Wereldoorlogen veel kolonies (dekolonisatie).

Na de Tweede Wereldoorlog start direct een nieuwe oorlog: De Koude Oorlog tussen supermachten de Verenigde Staten (kapitalisme) en de Sovjet-Unie (communisme)

Deze supermachten hebben over veel dingen ruzie, maar over één zijn ze het eens: dekolonisatie.

Dekolonisatie vindt plaats na 1945 en dit gebeurt in 3 fases.

Bij welk antwoord staan deze drie fases in de juiste tijdsvolgorde (van vroeger naar later)?

1. zuidoost-Azië/Midden-Oosten --> Afrika --> Caribisch gebied
2. zuidoost-Azië/Midden-Oosten --> Caribisch gebied --> Afrika
3. Afrika --> zuidoost-Azië/Midden-Oosten --> Caribisch gebied
4. Afrika --> Caribisch gebied --> zuidoost-Azië/Midden-Oosten

Twee uitspraken:

1. In de Tweede Wereldoorlog had Japan laten zien dat westerse landen (uit Europa) te verslaan waren. Dit is dan ook een oorzaak / gevolg van de dekolonisatie (ná  1945).

2. Het feit dat veel Europese landen na de Tweede Wereldoorlog waren verzwakt, is een oorzaak /  gevolg van de dekolonisatie (ná  1945).

1. 1. oorzaak, 2. oorzaak
2. 1. oorzaak, 2. gevolg
3. 1. gevolg, 2. oorzaak
4. 1. gevolg, 2. gevolg

1. In het filmpje van zojuist werd verteld dat de dekolonisatie van Nederlands-Indië gewelddadig/ geweldloos tot stand is gekomen.

2.  India was vroeger een kolonie van Groot-Brittannië / Frankrijk

1. 1. gewelddadig, 2. Groot-Brittannië
2. 1. gewelddadig, 2. Frankrijk
3. 1. geweldloos, 2. Groot-Brittannië
4. 1. geweldloos, 2. Frankrijk

Schrijf in 2 -of 3tal zoveel mogelijk begrippen op die je in deze les hebt geleerd.
Doe dit als volgt: Schrijf eerst jullie namen op en schrijf daarachter in 2 minuten zoveel mogelijk begrippen: