Les 9 ZM2A 12/03/24

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Wel op tafel:

Map

Pen

Feniksboeken

Welkom bij de Geschiedenisles ZM2A!

Niet op tafel:

Telefoon  of Zakkie

Laptop

Tas

Programma deze les:

1. Uitleg gevolgen economische crisis 
2. Begin opkomst Hitler
3. Nu eerst: herhalen!

 

Herhaling

• Vrede van Versailles
• Wat moest Duitsland doen?
• Wat vonden de Duitsers?
• Dawesplan
• Economische crisis 

Dawes

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

.. kan je vertellen wat de economische crisis uit 1929 betekende voor Amerika, Nederland en Duitsland. (R)

Kun je herkennen en uitleggen hoe Hitler aan de macht kwam. (T1)

Beurskrach (1929)

• Aandelenbeurs in Amerika stort in

• De oorzaak voor de economische crisis noemen we de 'beurskrach'
  
  
• De aandelenmarkt stortte in, veel aandelen waren meer waard dan het bedrijf zelf.

Gevolgen Duitsland

• Duitsland krijgt geen leningen meer uit Amerika vanwege de crisis

• Gaat zelf geld bijdrukken, waardoor geld steeds minder waard wordt: inflatie

Crisis in de wereld 

vanaf 1929

• Door overproductie van fabrieken, veel kopen op afbetaling en teveel vertrouwen in aandelenhandel, klapt de Amerikaanse economie in elkaar.

• Landen die veel met de VS handelen, werden de crisis mee in gesleept...
  

Gevolgen Nederland

• Nederland (en Duitsland) worden zwaar door de crisis geraakt: de handel met de VS en Duitsland komt vrijwel stil te staan.

• Bedrijven en fabrieken moeten de deuren sluiten.

• Tussen 1929 en 1935 stijgt de werkloosheid van 22.000 naar 500.000. 

Een werkloze bakker uit het Gelderse Twello 'verkoopt' zichzelf op een marktplein in Deventer (Overijssel).

Gevolgen

• Duitsland kon de herstelbetalingen niet betalen...

• Opkomst van Hitler: hij speelt in op de Duitse onvrede over het Verdrag van Versailles.

• Uiteindelijk ook de Tweede Wereldoorlog, waarbij Hitler er alles aan zou doen om de gevolgen van het Verdrag van Versailles te vernietigen en daarin ook slaagt.
  
  
• Lange of korte termijn?

Video

-
De crisis

02:59

Leg kort uit waardoor de crisis in Amerika in 1929 ontstond. Met andere woorden, waarom daalde de waarde van aandelen opeens zo snel?

03:44

Wat was het directe gevolg van deze waardedaling voor mensen met aandelen? Wat was het gevolg van deze waardedaling op wat langere termijn voor bedrijven en winkels?

05:55

Hoe kan het dat de crisis in Amerika ook veel invloed heeft op Nederland?

08:25

Waarom moeten werklozen op verschillende tijden stempelen.

09:49

Hoe zorgt de overheid dat sommige werklozen toch werk hebben en wat geld verdienen?

12:53

Waarom gaan de steunuitkeringen naar beneden?

Maak opdracht 12 (werkboek blz. 133-134) 

IN STILTE!

Wat vinden jullie van dit schilderij (van Hitler)?

Verdrag van Versailles (1)

• Duitsland moet veel grondgebied afstaan (ongeveer 10%)

• Duitsland moet kolonies afstaan

• Duitsland mag geen leger meer hebben van groter dan 100.000 man en weinig wapens.

• Duitsland moet herstelbetalingen doen aan Frankrijk

Verdrag van Versailles (2)

• Duitsland mag geen grote oorlogsschepen meer hebben (bepaald gewicht)
  

• Duitsland mag geen luchtmacht meer hebben

• Duitsland moet Polen doorgang geven naar de Oostzee.

• Grens tussen Frankrijk en Duitsland wordt gedemilitariseerd (Rijnland).

Situatie Duitsland na Eerste Wereldoorlog

• Weimarrepubliek
• Arm (herstelbetalingen)
• Klein leger
• Vernederd
• Oneerlijk

• Sommigen wilden een revolutie zodat het bezit opnieuw eerlijker  kon worden verdeeld (communisten)

• Anderen wilden een sterke leider (fascisten)

Armoede in de Weimarrepubliek: foto van gemutileerde soldaat die bedelt om te overleven na WO1

Hoe kwam Hitler aan de macht?

Hitler

• Geboren in 1889 in het Oostenrijkse plaatsje Braunau am Inn

• Wilde graag kunstenaar worden, vertrekt naar Wenen. Mislukt.

• 1914  - meldt zich aan voor het Duitse leger.
• Gewond door een gasaanval

• 1921 - NSDAP

• 1923 - Bierkellerputsch / Hitlerputsch

• 1933 - Dictator  (machtigingswet)