7.3 Democratische Revoluties

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Democratische revoluties

paragraaf 7.3

 de democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap

Leerdoelen

• Je weet hoe de Amerikaanse Revolutie verliep 
• Je weet hoe de Franse Revolutie verliep 
• Je weet hoe Frankrijk zich van monarchie tot republiek ontwikkelde
• Je weet hoe Frankrijk een keizerrijk werd  

Situatie in de Nederlanden rond 1800

13 Leg uit hoe er geprobeerd is ook in Nederland een revolutie te ontketenen maar hoe deze tot twee keer toe mislukte. (1/3) 

Eerste poging: 

Joan Derk van der Capellen tot den Pol

De Amerikaanse revolutie werd als voorbeeld gezien. 

• Nederlandse patriotten (aangezet door het pamflet van democraat Joan Derk van der Capellen tot den Pol) bezetten in Nederlandse steden en zetten regenten af. 
  
• De patriotten worden later door Pruisische koning verjaagd en slaan op de vlucht. 
  

13 Leg uit hoe er geprobeerd is ook in Nederland een revolutie te ontketenen maar hoe deze tot twee keer toe mislukte. (2/3)

Tweede poging: 

Bataafse Revolutie (1795-1805) 

• De patriotten komen in 1795 alsnog aan de macht: Fransen vallen met een leger binnen en geven de patriotten de macht.
• Stadhouder Willem V vlucht naar Engeland.  
  

13 Leg uit hoe er geprobeerd is ook in Nederland een revolutie te ontketenen maar hoe deze tot twee keer toe mislukte. (3/3)

Toch mislukt: 

Napoleon maakte een eind aan de Bataafse Revolutie en liet Nederland in 1806 een koninkrijk worden met zijn broer Lodewijk Napoleon als koning. (tot 1813) 

De Amerikaanse Revolutie 

--> de onafhankelijkheidsoorlog van de 13 Amerikaanse
koloniën 

Oorzaken:

1. Hoge belastingen: no taxation without
   representation 
2. Opkomende verlichtingsideeën 

13 Britse Koloniën

protectionistische politiek:
alleen Engelse producten mochten verhandeld worden

In de 18de eeuw voerde Koning George III van Engeland protectionistische politiek, voormalig president Trump (niet volledig) deed dat ook.

George III, voert hogere acaccijnzen .

 "No taxation without representation"

Waarom?

Vanwege oorlog tegen de Fransen in Noord Amerika. 
Om de oorlog te kunnen bekostigen heeft hij extra geld nodig.

“Geen belastingverhoging zonder vertegenwoordiging”

Aanleiding: Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog

De Boston Tea Party was een protest van Amerikaanse kolonisten tegen de Britse overheid op 16 december 1773. Kisten thee, geïmporteerd door de Britse East India Trading Company, werden in de haven van Boston gegooid om te protesten tegen de torenhoge invoerrechten.

Opperbevelhebber van het Continentale Leger 

4 juli 1776: Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring

George Washington

uitleg!!!

De Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring, opgesteld door o.a. de Founding Fathers Thomas Jefferson en Benjamin Franklin. De verklaring was sterk geïnspireerd door de ideeën van de Verlichting, getuige de zin: […] All Men are created equal, they are endowed by their Creator with certain unalienable Rights, that among these are Life, Liberty, and the pursuit of Happiness.

De Amerikaanse Revolutie 

4 juli 1776: ondertekening onafhankelijkheidsverklaring (Declaration of Independence) 

1787: ondertekening grondwet gebaseerd op Verlichting, inclusief burgerrechten:

• recht op leven
• recht op vrijheid
• recht op nastreven geluk

De Amerikaanse grondwet van 1787 bepaalde dat de VS een democratische rechtsstaat werd. 

de Verenigde Staten van Amerika een werd een federatie van staten, waarbij elke staat een eigen bestuur had.

Democratische revoluties

paragraaf 7.3

 de democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap

Ontevredenheid in Frankrijk: oorzaken

1. Cultureel
   Verlichtingsideeën
2. Sociaal
   Ontevredenheid over de standensamenleving
3. Politiek
   Kritiek op absolutisme, droit divin en Lodewijk XVI 
4. Economisch
   Jarenlange mislukte oogsten --> honger
   Lege staatskas door

Gevolg: 

Na 150 jaar roept Lodewijk de Staten-Generaal bijeen

De Nationale Vergadering

Het volk weigert mee te stemmen in de S-G en richt een eigen 'parlement' op:

de Nationale Vergadering. 

Afspraak: er moet een grondwet komen. 

De koning ging hier niet mee akkoord en de leden besluiten in opstand te komen

→ gevolg: bestorming van de Bastille (14 juli 1789) 

→  Start Franse Revolutie

De Nationale Vergadering

Het volk weigert mee te stemmen in de S-G en richt een eigen 'parlement' op:

de Nationale Vergadering. 

Afspraak: er moet een grondwet komen. 

De koning ging hier niet mee akkoord en de leden besluiten in opstand te komen

→ gevolg: bestorming van de Bastille (14 juli 1789) 

→  Start Franse Revolutie

Franse Revolutie: fase I: revolutie

1789-1792 

- Verklaring van de Rechten van de Mens en Burger

• het volk is soeverein
  
• alle mensen zijn vrij
  
• alle mensen zijn gelijk (afschaffing standensamenleving)
  
• de staat is verantwoordelijk voor het beschermen van deze rechten

- Eerste Grondwet
- Vluchtpoging Lodewijk 

Franse Revolutie: fase II: Terreur

1792-1795

- Rechtszaak tegen de koning: onthoofding Lodewijk

- Stichting republiek 

- Terreur o.l.v. Robespierre (jakobijnen)

Franse Revolutie: fase III: Directoire

1795-1799

Gematigd bestuur door 5 rijke 'directeuren'

--> werd gekenmerkt door crisis, corruptie en hongersnoden 

Napoleon

1799 - 1815

Napoleon grijpt de macht met een staatsgreep en kroont zichzelf keizer.

--> Frankrijk is een keizerrijk en Napoleon is alleenheerser.

--> invoering Code Napoleon