Woordenschat h 1 t/m 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Woordenschat

Hoofdstuk 1

woordraadstrategie: Synoniem

Om de betekenis van een woord te achterhalen maak je gebruik van woordraadstrategie. Daarbij kijk je naar de context: het tekstdeel rond het onbekende woord.

Een van die strategieën is het synoniem. 

Een synoniem is een ander woord met dezelfde betekenis:

• Vriendelijk en aardig
• ruzie en onenigheid

! Let op: synoniemen hebben wel dezelfde betekenis, maar je kunt ze niet altijd door elkaar gebruiken. Knuffelen en liefkozen zijn synoniemen, maar knuffelen is formeel en liefkozen is informeel.

Synoniemen
Een ander woord voor kabaal:

1. kabel
2. geweldig
3. lawaai
4. paling

Welke twee woorden zijn synoniemen van elkaar?

1. recht - krom
2. schrijver - auteur
3. koud - warm
4. tafel - stoel

De woorden bezwaar, bedenking en tegenwerping zijn synoniemen.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is een voorbeeld van synoniemen?

1. moeilijk en vervelend
2. viool en trompet
3. stuk en kapot
4. dag en dauw

Hoofdstuk 2

woordraadstrategie:

omschrijving of definitie

Een onbekend woord in een tekst kun je soms begrijpen doordat er een omschrijving van dat woord bij staat. Zo'n omschrijving vind je ook in het woordenboek:

conservatorium = school waar je opgeleid wordt tot beroepsmusicus.

Een definitie is een heel nauwkeurige omschrijving van een woord of begrip. In leerboeken staan vaak definities:

parallellogram = een vierhoek met twee paren evenwijdige zijden.

omschrijving van aanfluiting

1. jaloezie
2. zin om aan iets deel te nemen
3. afgang; iets wat schandalig slecht is
4. heel boeiend. mooi of spannend

omschrijving van animo

1. aanplakbiljet
2. creatief; kunstzinnig
3. vermakelijk; grappig
4. zin om aan iets deel te nemen

omschrijving van puntjes op de i zetten

1. alles overtreffen
2. iets helemaal af maken
3. openbare aandacht op iets vestigen
4. de beste speler zijn

omschrijving van iets voor het voetlicht brengen

1. de favoriet
2. iemand die plotseling veel plezier heeft
3. openbare aandacht op iets vestigen
4. de beste speler zijn

Hoofdstuk 3

woordraadstrategie: zoek een voorbeeld

In teksten staan soms voorbeelden om moeilijke woorden uit te leggen. Dan weet je meteen wat de schrijver bedoelt. Een voorbeeld wordt vaak gebruikt:

• na een signaalwoord als (bij)voorbeeld, zoals, denk maar aan..., neem, zo:
  - Op nationale feestdagen, zoals Koningsdag en Bevrijdingsdag, hangen veel Nederlanders de vlag uit.
• Na een dubbele punt:
  - Via internet kun je heel wat feestartikelen kopen: slingers, ballonnen, hoedjes en confetti.
• Voorafgaand aan een moeilijk woord of begrip:
  - De Dag van de Leraar, de Secretaressedag en de Dag van de Verpleging zijn dagen waarop we een beroepsgroep in het zonnetje zetten.