5.3 schakelingen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Klas binnenkomen

• Ga rustig naar je plaats
• Mobiel uit en in de tas
  
• Je bent startklaar voor de les                        
  
• Aandacht voor de docent
  

       (let op teken docent/ BAM!)

Tijdens de les

• Doe actief mee
  
• stoor niet        
  
• Bij vragen eerst je vinger opsteken          
  
• Houd het lokaal netjes
  

H 5.3 Schakelingen

Maak een foto van je huiswerk (H5.2 opgaven) en upload deze hier!

Wat is de eenheid van spanning?

1. Ampère
2. Volt
3. Ohm
4. Watt

Maakt het uit waar je de
stroomsterkte meet?

1. Ja, voor het lampje is die het hoogst
2. Ja, na het lampje is die het hoogst
3. ja, maar je weet niet waar die het hoogste is
4. nee, de stroomsterkte is overal even groot

Voorbeelden van spanningsbronnen zijn ....

1. batterij, dynamo, spoel
2. dynamo, elektromagneet, zonnecel
3. batterij, dynamo, zonnecel
4. batterij, zonnecel, elektromagneet

Ampère staat voor

1. spanning
2. druk
3. stroomsterkte

Leerdoelen 

• Je kent de symbolen die je gebruikt om een schakelschema te maken.   
• Je kunt het verschil tussen een parallelschakeling en een serieschakeling uitleggen.   
• Je kunt het schakelschema tekenen van een eenvoudige serie- of parallelschakeling.

Introductie

Je kunt lampen, schakelaars, snoeren en spanningsbronnen op verschillende manieren met elkaar verbinden. Anders gezegd: je kunt er verschillende schakelingen mee maken. In zo’n schakeling kun je altijd één of meer stroomkringen aanwijzen.

Schakelschema's

Als je iemand wilt uitleggen hoe een bepaalde schakeling in elkaar zit, kun je het best een tekening gebruiken. Er zijn speciale symbolen bedacht om overzichtelijke tekeningen van schakelingen te kunnen maken (figuur 1). Zo’n tekening noem je een schakelschema.

Schakelschema's

Schakelschema's

Schakelschema’s zijn onmisbaar bij proeven met elektriciteit. Het schema vertelt je welke onderdelen je nodig hebt en hoe je die met elkaar verbindt. Bij veel proeven staat er een schakelschema in het boek. Soms moet je zelf een schakelschema tekenen. Nadat je alle onderdelen hebt verzameld, bouw je de schakeling aan de hand van het schema.

Schakelschema

Schakeling

2 soorten schakelingen

De serieschakeling: alle onderdelen zitten achter elkaar.

• Denk aan een tv-serie. Alle afleveringen volgen elkaar op. 

De parallelschakeling: Alle onderdelen zitten naast elkaar

• Denk aan een parallelweg. Er lopen 2 wegen naast elkaar. 

Serieschakeling

• Als je 1 lampje los maakt, dan gaat de andere ook automatisch uit.
  
• De spanning wordt verdeelt over alle onderdelen.
  
• Beide lampjes zitten in dezelfde stroomkring met dezelfde stroomsterkte
  

Parallel-

schakeling

• Als je 1 lampje los maakt, dan blijft het andere lampje gewoon branden.
  
• De spanning over beide lampjes is hetzelfde.
  
• Elk lampje heeft zijn eigen stroomkring en dus zijn eigen stroomsterkte
  

Bekijk de afbeelding het symbool met nummer 5 geeft een ...... weer

1. batterij
2. schakelaar
3. stopcontact
4. lampje

Wat is de spanning?

1. 0V
2. 6V
3. 18V
4. 36V

Wat geeft dit symbool aan?

1. Voltmeter
2. Amperemeter
3. Lampje
4. Schakelaar

Bekijk de afbeelding het symbool met nummer 6 geeft een ...... weer

1. batterij
2. schakelaar
3. stopcontact
4. lampje

1. 1. kruis en 2. ongeveer
2. 1. lampje en 2. ongeveer
3. 1. lampje en 2. batterij
4. 1. kruis en 2. batterij

Op de afbeelding zie je een....

1. Zekering
2. Schakelaar
3. Lampje
4. Weerstand

Welk antwoord is juist?

1. Een batterij levert een stroom
2. Een batterij raakt nooit leeg
3. Een batterij is milieu vriendelijk
4. Een batterij heeft 2 + aansluitingen

Bekijk de afbeelding het symbool met nummer 3 geeft een ...... weer

1. batterij
2. schakelaar
3. stopcontact
4. lampje

Spanning is een grootheid. Wat is het symbool voor spanning?

1. U
2. V
3. u
4. A

Schakeling

Schakelschema