week 4 Oudheid K.A. 5 en 6

• Geschiedenis
• Secondary Education

week 4 KA 5

De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur:

• Grieken beginnen, Romeinen kopiëren
• Romeinen verspreiden het over Europa, Midden-Oosten en Noord-Afrika

Wat gaan we doen?

• terugblikken vorige week over de wetenschap
• bespreken K.A. 5 over de verspreiding van de Grieks-Romeinse cultuur
• opdracht 

Doel

• inzicht krijgen in de Griekse cultuur
• snappen hoe de Romeinen dit hebben overgenomen en verspreid
• inleven in de klassieke Oudheid 

wetenschap in Athene

• overgang van mythisch denken naar logisch denken
• goden staan niet meer centraal
• observeren en redeneren 

filosofen

• liefde voor de  wijsheid, op zoek naar kennis
• rationeel denken, verstand gebruiken
• waarnemen belangrijk

sofist vs filosoof

• sofisten = oude wijze mannen
• gaven les in de retorica 
• filosofen = oude wijze mannen met kennis
• lieten hun leerlingen nadenken

Griekse vormentaal

Bestaat uit:

• architectuur
• beeldhouwkunst
• godsdienst

Dorische Stijl

• stoer
• mannelijk
• meegebracht door Dorische stammen vanuit het noorden

Ionische stijl

• iets meer versiering
• onzijdig
• veel gebruikt in Ionië (streek in West-Turkije) 

Korinthische stijl

• veel versiering
• vrouwelijk
• uit de omgeving van Korinthe (stad  op de Peloponnesos)

Beeldhouwkunst

klassiek schoonheidsideaal:

• jong en perfect
• naakt
• gespierd en anatomisch correct
• man
• in beweging

Religie

• polytheïstisch
•  antropomorfisme => menselijke eigenschappen
• Olympische goden

Romeinse vormentaal

• architectuur: beton, bogen en koepels
•  hebben bewondering voor de Griekse oudheid en passen dit aan
• leraren van Romeinse kinderen vaak Griekse slaven
• verspreiden daarmee Griekse cultuur
• Romeinse Rijk meer eenheid

Beeldhouwkunst

• realistischer
• minder naakt
• meer vrouwen 

Trajanus

Religie

• Griekse Goden krijgen Latijnse namen 
• later keizer ook goddelijk
• nog later verspreiding van het christendom

 Opdracht: Griekse stadstaat

Ontwerp in je groepje je eigen Griekse polis:

1. Politiek: bedenk welk politiek systeem jullie willen en leg kort uit waarom dit systeem. Ga daarbij in op wie de macht heeft en hoe deze wordt verdeeld.

2. Architectuur: ontwerp de stad met de belangrijkste gebouwen en bestuurscentra. Laat zien welke stijl.

3. Beeldhouwkunst: teken een belangrijk standbeeld en leg uit waar deze geplaatst wordt

Wat gaan we doen?

• korte presentaties
• verder met K.A. 6 

K.A. 6 groei Romeinse Rijk

Cultuur in het Romeinse rijk

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe het Romeinse rijk zich ontwikkelde en hoe de Grieks-Romeinse cultuur ontstond en werd verspreid.

KA

 - de groei van het Romeins imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde

- de klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur

0

Koninkrijk?

• De stadstaat Rome is ooit een koninkrijk geweest

• Romulus en Remus
  

De Romeinse Republiek

(509 v. Chr. - 27 v. Chr.)

• De laatste koning wordt verdreven
• Bestuurders en legeraanvoerders worden voor korte tijd benoemd en moeten verantwoording afleggen aan de senaat

Het Romeinse Rijk groeit!

• Op deze kaart zie je de veroveringen tussen 500 v. Chr. tot ongeveer 40 v. Chr.
  
• Door veroveringen worden legeraanvoerders steeds machtiger

Burgeroorlogen

133 v. Chr. tot 44 v. Chr.

• Heersen over dit machtige rijk, dat wil iedereen wel!
• Tussen de machtigste Romeinse mannen ontstaat een aantal ruzies die uitlopen in burgeroorlogen

0

Julius Caesar wordt vermoord

44 v. Chr.

• Julius Caesar wordt steeds machtiger. Tegenstanders denken dat Caesar zelfs koning wil worden: ze moeten hem tegenhouden!
• Op de idus (15e dag) van maart wordt hij in de Senaat door andere senatoren vermoord.

Octavianus neemt wraak

44 v. Chr.

• De achterneef  van Julius Caesar, Octavianus, neemt wraak
• Hij schakelt de daders en andere tegenstanders één voor één uit.
• Ook zijn vroegere medestander, Marcus Antonius, en diens geliefde: Cleopatra

Imperator Caesar Augustus

27 v. Chr. - 14 n. Chr.

• Uiteindelijk is er niemand machtiger dan hij. De rust in het rijk is terug.
• De senaat bedankt hem hiervoor en geeft de titel Augustus ('de verhevene') te geven. 
• Augustus wordt de eerste keizer (princeps) van het Romeinse Rijk.

Pax Romana

27 v. Chr.

• Met Augustus begint een periode van rust en vrede die ongeveer 200 jaar duurt: de Pax Romana (vrede van Rome)

Het Romeinse Keizerrijk

(27 v. Chr. -  476 n. Chr.)

• Rome zal meer dan 500 jaar een keizerrijk zijn
• Ongeveer 80 keizers hebben dan geregeerd.

De Romeinse toevoeging aan de Grieks-Romeinse  

vormentaal zijn de boog en de koepel

Romanisering

Het overnemen van Romeinse gebruiken (taal, kleding, cultuur) 

Reconstructie van een Villa Rustica

Leven onder de Romeinen

• De Romeinen laten de overwonnen volken vaak hun gebruiken en godsdienst houden (tolerantie). 
• En zolang de volken belasting betalen (o.a. door soldaten voor de hulptroepen te leveren), zijn er weinig problemen: precies wat de Romeinen willen.

Romanisering