1.4 De dekolonisatie van Indonesië

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

H1: Nederland en Indonesië

§1.4 De dekolonisatie van Indonesië

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

Een koloniale oorlog

Leerdoel:

Je kan verklaren waarom Nederland een oorlog in Indonesië begon en beschrijven hoe die verliep.

Begrippen:

pemoeda's

politionele acties

B

Indonesië onafhankelijk

Leerdoel:

Je kan de directe oorzaken en gevolgen noemen van de onafhankelijkheid van Indonesië.

Begrippen:

Verenigde Naties (VN)

soevereiniteit

dekolonisatie

C

Na de onafhankelijkheid

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe de relatie tussen Nederland en Indonesië was na 1949.

 

guerilla

oorlogsmisdaad

§1.4 de dekolonisatie van Indonesië
A:  een koloniale oorlog 

15 augustus 1945: Japan geeft zich over 

--> machtsvacuüm: niemand aan de macht  

17 augustus 1945: Soekarno roept onafhankelijkheid  Republiek Indonesië uit.

Dit deed hij onder druk van pemoeda's: jonge nationalisten die met behulp van de Japanners waren getraind tot militairen. 

De pemoeda's bezetten overheidsgebouwen en voerden gruwelijke moordpartijen uit op Nederlanders en Indo's. 

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

DeBoze burgers

Een koloniale oorlog

Reactie NL:
Weigerden de onafhankelijkheid te accepteren --> Pemoeda's waren terroristen, Soekarno een verrader.

Het lukte het KNIL niet om het verzet te breken. Daarom stuurt Nederland meer soldaten naar Nederlands-Indië.

Gevolg was een oorlog tot 1949, met daarin twee politionele acties. 

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

DeBoze burgers

Een koloniale oorlog

Politionele acties:

• In korte tijd fors meer Nederlandse soldaten in Indonesië
• Een groot gebied werd veroverd

Betekenis politionele actie:

• de ''politie'' zorgt voor orde en rust in eigen land...

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

DeBoze burgers

Een koloniale oorlog

• De Indonesische vrijheidsstrijders vochten terug met een guerrilla.
  
  
• Bij een guerrilla voeren kleine groepen strijders een korte aanval uit en trekken zich daarna snel terug. Ze verschuilen zich in de bossen en in huizen.
  
  
• Reactie NL: gewone burgers doden in de hoop de vijand uit te schakelen. Dit is een oorlogsmisdaad.

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

A

DeBoze burgers

Een koloniale oorlog

§1.4 de dekolonisatie van Indonesië 
B: Indonesië onafhankelijk

Volksraad

Interneren

Ethische Politiek

Nationalisme

Het verlangen naar een eigen staat.

Iets terug willen doen voor de Indonesiërs uit schuldgevoel

Gevangen zetten en buiten de samenleving plaatsen van Indo's en NLers

Advies, maar geen zeggenschap.

Leg uit wat ethische politiek, nationalisme en de PNI met elkaar te maken hebben.

Waarom noemde de Nederlandse regering het een 'politionele actie'?

De Verenigde Naties (VN) had kritiek op het optreden van NL:

• VN = organisatie die wil zorgen voor vrede en veiligheid
• NL zou direct moeten stoppen met hun oorlog
• Praten over onafhankelijkheid

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

B

DeBoze burgers

Indonesië onafhankelijk

Ook de Verenigde Staten had kritiek:

• dreigden economische hulp na WO2 stop te zetten (Marshallhulp)
• Nederland had deze hulp in eigen land hard nodig

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

B

DeBoze burgers

Indonesië onafhankelijk

Gevolg:

• NL en Indonesië gaan onderhandelen over soevereiniteit: recht op zelfbestuur. 
  
  
  
• 27 december 1949: Indonesië onafhankelijk/dekolonisatie = Indonesie was geen kolonie meer: Soekarno als leider

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

B

DeBoze burgers

Indonesië onafhankelijk

vlnr: Mohammed Hatta, koningin Juliana, minister-president Willem Drees in DH

Gevolgen van onafhankelijkheid:

• Grote schade aan economie tijdens koloniale tijd en Tweede Wereldoorlog.
• Sommige regio's wilden geen onderdeel zijn van Indonesië (Molukken).
• Veel Nederlanders en Indo's werden na de onafhankelijkheid niet vertrouwd.

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

B

DeBoze burgers

Indonesië onafhankelijk

300.000 Nederlanders en Indo's verhuisden naar Nederland en namen hun eigen cultuur mee. 

Molukkers:

• Hadden gestreden in het KNIL
• Bang gestraft te worden door Indonesische nationalisten
• 1950: roepen zelf onafhankelijke Republiek der Zuid-Molukken uit (Republik Maluku Selatan, RMS)
• Het Indonesische leger bezette de Molukken
• Nederland haalde de oud-KNIL soldaten en hun familie op (12.500 mensen)

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe de relatie tussen Nederland en Indonesië was na 1949

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid

1970: Molukkers voeren actie in Nederland:

• waren kil ontvangen in Nederland (oa kamp Westerbork)
• konden nog niet terug naar de Molukken
• Nederland moest zich meer inzetten voor een onafhankelijke Molukse staat
  
  
• Treinkaping bij Wijster (Drenthe)
• Treinkaping bij de Punt (Groningen)
• Gijzeling basisschool (Drenthe)

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid

Ruzie over Nieuw-Guinea:

• Was niet onderdeel van soevereiniteitsoverdracht
• Indonesië vond dat dit gebied bij Indonesië hoorde
• Ruzie leidde bijna tot een nieuwe oorlog
• VS zet Nederland onder druk
• 1963: Nederland geeft gebied alsnog aan Indonesië

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid

Af en toe nog spanningen:

• 1998: weinig democratie in Indonesisch bestuur
  Nederland gaat zich ermee bemoeien 
  Gevolg: politieke ruzie 
  
  
  
• Eis: excuses of schadevergoeding van Nederland 
  In begin was dit onbespreekbaar, maar sinds 1990 gaat men er langzaam op een andere manier naar kijken

§1.4

De dekolonisatie van Indonesië

C

DeBoze burgers

Na de onafhankelijkheid

Maken deze les

1.4 Dekolonisatie van Indonesië

opdracht 1 t/m 13 

blz. 29-34

Leerdoelen 1.4 beantwoorden