Activiteiten en spel bij de peuter

• Pedagogisch werk
• MBO
• Studiejaar 1

Activiteiten en spel bij een peuter

Dit hoofdstuk gaat over:

• vaste dagelijkse activiteiten bij peuters;
  
• doelgerichte activiteiten met peuters; 
• vrije activiteiten.
  
• Spelontwikkeling stimuleren
  
• Spelmaterialen

Wat is de leeftijd van een peuter?

1. 0-1,5 jaar
2. 1,5-4 jaar
3. 4-6 jaar
4. 6-8 jaar

 Vaste dagelijkse activiteiten bij peuters

• Peuters hebben behoefte aan een duidelijke structuur
• Een peuter kan nog geen klok kijken
• vaste rituelen geven structuur.

Bijvoorbeeld:

na het buiten spelen; schoenen uit en weg zetten

we gaan pas eten als er eet smakelijk is gezegd.

Peuters hebben behoefte aan een duidelijke structuur. Omdat zij nog geen klok kunnen kijken.

Peuters pikken rituelen snel op. Zo weten ze dat er na het zeggen van eet smakelijk dat ze gaan eten of dat ze bijvoorbeeld na de kring naar buiten gaan.

Deze structuur biedt duidelijkheid en veiligheid,

Kring

• Als PW-er gebruik je de kring om het sociale bewustzijn van het kind te vergroten
• Hou bij jonge peuters het kring moment kort en simpel
• kring moment is geschikt om bewegingsactiviteiten te koppelen aan liedjes. Peuters bewegen graag.
  

Sociale bewustzijn vergroten":

Voorbeelden: Door de namen van de kinderen in de kring te benoemen weten de kinderen weer wie er deel nemen aan de groep.

Met regels als wachten totdat iedereen meedoet, maar je de peuter sociaal bewust

Met liedjes, versjes en spelletjes versterk je het gevoel van verbondenheid

Kringactiviteiten

Bij oudere peuters kun je de kring ook voor activiteiten gebruiken

Doelen van een kring activiteit hangt af van welke activiteit je gaat doen. 

Denk aan doelen op cognitief, creatief en sociaal gebied.

Hou er wel rekening mee dat peuters nog niet 'echt' kunnen samen werken

Zoek een geschikte kringactiviteit
op die je nog niet kent

Kring

Belangrijk:

• Start pas als je de aandacht van alle kinderen hebt

      Het is niet prettig om steeds opnieuw te moeten beginnen

• Zorg bij iedere kringactiviteit voor een boeiende start;  maak de peuter nieuwsgierig.  

       Gebruik bijvoorbeeld een pop of knuffel die wat gaat vertellen of een          koffer waar wat  in zit

Slapen en rusten

Veel peuters gaan 's middag nog naar bed.

Veel peuters slapen dan ook ect. Sommige peuters slapen niet, maar liggen rustig in bed.

Als een peuter niet wil slapen kun je hem niet dwingen.

Zorg dan voor een rustige activiteit

Wat zijn rustige activiteiten
die je met peuters kunt doen?

Eten en drinken

Samen eten en drinken is voor peuters een belangrijke terugkerende sociale activiteit. Samen de maaltijd voorbereiden draagt hieraan bij.

Peuters helpen graag mee, dat geeft hen het gevoel dat ze groot zijn. Geef ze daarom passende taakjes.

Bij het eetmoment zijn er vaak vaste regels: hierdoor leren kinderen hoe het hoort en om rekening te houden met anderen.

Bijna altijd zijn er afspraken over eetmanieren, bijvoorbeeld dat ze met een vorkje moeten eten (en niet met de handen). Kinderen leren op die manier hoe het hoort en ze leren om rekening met anderen te houden. Op een peuterspeelzaal is het gebruikelijk dat peuters hun eten en soms ook drinken zelf meebrengen. Ook dan zijn er regels, bijvoorbeeld over wat en hoeveel de peuter mag eten.

Welke taken zou je een
peuter kunnen geven?

Overgangen: 

Opeens moeten stoppen met zijn spel kan een peuter erg overvallen.

Kondig de overgang naar de volgende activiteit tijdig aan.

Bijvoorbeeld door 5 min van te voren in je handen te klappen of een belletje te laten rinkelen.

Opruimen

• Opruimen hoort erbij
• Maak er een leuke activiteit van
• Kondig aan dat jullie gaan opruimen (met een liedje bijvoorbeeld)
• Peuters hebben jouw stimulans en aanwijzingen nodig

Doelgerichte activiteiten met peuters

• Bewegingsactiviteiten
•  Constructieve activiteiten
• exploratieve activiteiten
• taalactiviteiten
• rekenactiviteiten
• imitatiespel
• vrije activiteiten

Constructief spel

• Bij constructiespel moeten kinderen zelf bedenken wat ze gaan maken, hoe ze dat gaan maken en waarmee. 
• Een kind moet dus verschillende denkstappen zetten, moet creatief zijn en problemen oplossen. 
• Constructiespel is dus erg belangrijk voor de cognitieve ontwikkeling.

Bewegingsactiviteiten

Bewegen is goed voor een peuter

Krijgen hierdoor steeds meer controle over hun spieren

Lichaam coördinatie:

houdt het vermogen in om de bewegingen van verschillende spieren snel en met resultaat op elkaar af te stemmen.

Bedankt een activiteit voor peuters waarbij je bezig bent met taal

Rekenactiviteiten

Echte rekenactiviteiten komen bij peuters nog niet aan bod. Maar vanaf de leeftijd van 3 jaar is voorbereidend rekenen wel aan de orde.

Bij voorbereidend rekenen gaat het om activiteiten die de voorbereiding vormen op het leren rekenen. Het gaat om getalbegrip, rekenbegrippen, telvaardigheid en het herkennen van cijfersymbolen.

Bij peuters gaat het op de eerste plaats om rekenbegrippen, ofwel begrippen die bij rekenen horen en die een kind daarom moet kennen.

Denk aan:

• meer-minder-evenveel; 
• voorste-achterste-middelste (vooraan-achteraan); 
• eerste-laatste;
• (te) veel-(te) weinig.

Om te kunnen rekenen, is het kennen van deze begrippen een voorwaarde. Dit geldt ook voor getalbegrip. Bij getalbegrip gaat bij om het leren herkennen, tellen en schatten van kleine hoeveelheden (tot maximaal 5).

Verschillende soorten spel

Manipulatief spel: is spel waarbij kinderen hun handen gebruiken. Belangrijk resultaat van dit type spel is dat de peuter handvaardiger wordt.

Exploratief spel: is het spel van de peuter waarbij het onderzoeken van materialen en de omgeving centraal staat.

Associatief spel is spel waarbij de peuter materialen of speelgoed uitwisselt en overleg voert zonder dat sprake is van een gezamenlijk doel of plan vooraf.

Vrij spel

Het is belangrijk dat er voor een peuter ook ruimte is voor vrij spel

Jouw rol als PW-er: Je bent op de achtergrond aanwezig. Je observeert de peuter en komt in actie waar nodig.

Interactief voorlezen

Filmpje

Interactief voorlezen

• Voorlezen in kleine groepjes
  
• De voorleescyclus
  
• Activiteiten die het verhaalbegrip bevorderen
  
• Stimulerende leesomgeving creëren
  
• Activiteiten met lettermuur en letter tafel
  
• Voorkomen van leesproblemen.
  

Interactief  voorlezen

Stel open vragen.  Lok peuters uit dor jouw vragen om iets te vertellen

(opdracht op

volgende dia)

Vragen die je kunt stellen bij interactief voorlezen moeten open zijn en peuters uitlokken iets te vertellen, iets te benoemen.

Voorbeelden van vragen bij dit plaatje zijn:

Wat doet haas?

Waar kijken ze naar?

Vragen als; welke kleur heeft kikker is geen open vraag

Welke open vragen zou je
kunnen stellen bij dit plaatje?

Spelontwikkeling bij de peuter

Op de leeftijd van 1,5 jaar hebben veel kinderen een voorkeur voor alleen spelen. Dit heet solitair spel. 

Daarnaast zie je dat de peuter, als hij in het bijzijn van anderen speelt, niet met de ander, maar naast de ander speelt. Dit noem je parallel spel.

Pas bij oudere peuters is er echt sprake van sociaal spel

Spelontwikkeling stimuleren

aandachtspunten bij het stimuleren van de spelontwikkeling bij de peuter.

• Overlaad een kind niet
• durf te spelen
• Kies je rol met aandacht
• Stimuleer de spelontwikkeling

Overlaad een kind niet

Hoe oud een kind ook is, het is altijd belangrijk hem niet te overladen met speelgoed. Bied speelmaterialen een voor een aan, in plaats van alles tegelijk. Een peuter die heel veel speelgoed om zich heen heeft, komt juist niet meer tot spelen, hij wordt voortdurend afgeleid. Dit geldt trouwens ook voor oudere 

kinderen. Heel duur speelgoed is ook niet nodig. Een peuter kan uren spelen met gewone huis-tuin-enkeukenspulletjes zoals plastic bakjes met dekseltjes, een lepel, wat water en zand.

Durf te spelen

Sommigen vinden het maar raar om weer te spelen met poppen, autootjes, treinen, enzovoort. Maar als je werkt met kinderen, is het een voorwaarde dat je durft te spelen. Durf jij een poppenkast op te voeren? Durf jij kind te spelen als de peuter de moeder is?

Kies je rol met aandacht

Wanneer je met een kind samenspeelt, kun je veel verschillende rollen aannemen. Zo kun je toeschouwer zijn, de rol van leider op je nemen, of de rol van volger. Het is daarbij vooral belangrijk dat je ziet, of leert zien, dat verschillende situaties verschillende rollen van je vragen. Kies je altijd voor de rol van toeschouwer, dan laat je kansen liggen en stimuleer je de spelontwikkeling niet echt. Kies je altijd voor de rol van leider, dan geef je het kind te weinig ruimte zelf met die rol te oefenen.

Stimuleer de spelontwikkeling

De spelontwikkeling van een peuter stimuleer je vooral door het kind te volgen in zijn manier en niveau van spelen en daaraan nieuwe ideeën toe te voegen die aansluiten. Deze spelstimulerende houding vraagt van jou als begeleider dat je goed kijkt naar de peuter.

Evalueren:
Wat heb je geleerd en wat neem je mee?