2.1 Ongeslachtelijke voortplanting

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Seks en zo

1.000.000

B

1000

O

20-200.000.000

B

26

I

30

E

19

B

Aantal eicellen in eierstokken bij de geboorte

1

Iedere maand gaat dit aantal onrijpe eicellen verloren

2

Aantal spermacellen per ejaculatie

3

Gemiddeld aantal dagen in een menstruatie cyclus

5

Percentage stellen dat zwanger is binnen 3 maanden

6

Gemiddelde leeftijd voor de eerste keer seks

4

H2: Voortplanting = nieuwe organismen maken

BS 1: Ongeslachtelijke voortplanting

Leerdoel

2.1.1 Je kunt beschrijven op welke manieren er door

ongeslachtelijke voortplanting nakomelingen

ontstaan die genetisch identiek zijn aan de ouder.

Leerdoel

2.1.2 Je kunt het verloop van de celcyclus beschrijven en

de verschillende fasen benoemen.

WAT

lezen basisstof 2.1

maken opdr. 1 - 10

nakijken opdr. 1-10

lezen basisstof 2.1

maken opdr. 13-22

HOE

individueel

in stilte

HULP NODIG

1. lees de betreffende tekst nog eens door
2. ga door met volgende opdracht
3. vraag hulp wanneer docent langs jouw tafel loopt

actie - IN STILTE

Hoofdstuk 2 Voortplanting

Pak je schrift en beantwoord de volgende vragen:

1. Via welk proces groeit een mens vanuit 1 bevruchte eicel tot 30.000 miljard cellen?

2. Wat is het verschil tussen geslachtcellen (eicellen en zaadcellen) en normale cellen?

3. Is geslachtsgemeenschap nodig voor de voortplanting bij alle organismen?

Ongeslachtelijke voortplanting

Geslachtelijke voortplanting

Ongeslachtelijke voortplanting

• Maar 1 ouder nodig
• Niet twee geslachten nodig
• De nakomelingen hebben exact dezelfde genetische eigenschappen als de ouder
• Door celdeling

• Bij meercellige en eencellige organismen
• Bij dieren, bacteriën, schimmels en planten

Wat is hét voordeel van
geslachtelijke voortplanting?

Geslachtelijke voortplanting

• Variatie in nakomelingen, voordelig als omgevingsfactoren niet constant zijn
• Geslachtelijke voortplanting kost tijd, zoeken van een partner, zwangerschap.  

Ongeslachtelijke voortplanting 

• levert snel veel nakomelingen op
• geen partner nodig
• Alle nakomelingen zijn genetisch identiek, probleem bij verandering van omgeving

Welke organismen doen aan ongeslachtelijke voortplanting?

Ongeslachtelijke voortplanting bij planten

Deel van een plant groeit uit tot nieuwe plant

Nakomelingen zijn genetisch identiek aan hun voorouder

bollen

knollen

uitloper

wortelstok   

Ongeslachtelijke voortplanting

1.  Stek 
2. Deling (weefselkweek)
3. Uitlopers
4. Bol
5. Knol
6. Wortelstok

ongeslachtelijke voortplanting

* nakomelingen ontstaan door celdeling

* nakomelingen zijn identiek aan hun voorouder

Ongeslachtelijke voortplanting bij dieren

• vrouwtjes kunnen zichzelf voortplanten zonder bevruchting door een mannetje. 
• bij sommige insecten, reptielen en vissen.

Kunstmatige wijze

Stekken

Weefselkweek

Nakomelingen uit ongeslachtelijke voortplanting noem je klonen

Kunstmatige ongeslachtelijke voortplanting

Stekken                        weefselkweek              klonen

Celdeling = ongeslachtelijke voortplanting

vorming van nieuwe cellen,  genetisch identiek
moedercel > 2 dochtercellen

Celcyclus

De celcyclus:

Celcyclus

in je BINAS

Ik heb wat extra uitleg nodig over die celcyclus en mitose

Ja, snap er geen bal van!

Ja, snap het een beetje

Nee, vond het al super logisch

Ik weet niet zeker, test me

DNA tijdens de celdeling

46 chromosomen

DNA verdubbelt: 46 chromosomen bestaan uit 92 chromatiden

mitose

normale celdeling noemen we mitose.

Mitose gebeurt in de lichaamscellen.

moedercel : 46 chromosomen

dochtercel : 46 chromosomen

Mitose 

https://www.bioplek.org/animaties/cel/mitosex.html

www.bioplek.org

Deel 2 Mitose en Klonen

Pak een schrift en beantwoord de volgende vragen:

1. Noem 2 vormen van ongeslachtelijke voortplanting bij planten

2. Noem een voordeel van geslachtelijke voortplanting

3. Via welk proces hersteld een bot weer naar een botbreuk?

Celdeling

-

• Wat moet hier eerst gebeuren?

DNA verdubbeling

->

Na de S-fase bestaat  ieder chromosoom uit 2 chromatiden

Chromatiden

Bioplek animatie - celgroei

https://www.bioplek.org/animaties/cel/celcyclus.html 

www.bioplek.org

Binasquiz

- Waar zie je de celdeling in Binas?

- Waar bestaat de interfase uit? 

- Waar staat M in M-fase voor? 

- Waar zie je de celdeling in Binas?
- Waar bestaat de interfase uit?
- Waar staat M in M-fase voor?

76A+B1

Klonen: celkerntransplantatie

Klonen: embryosplitsing

0