§3.2 molecuul- en atoombinding deel 1

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Molecuul- en atoombinding

§3.2

Leerdoelen

• Je leert met een model op microniveau atoombinding, molecuulbinding en het molecuulrooster beschrijven
• Je leert de sterkte van molecuulbidingen op microniveau in verband te brengen met faseovergangen op macroniveau
• Je leert uit de plaats in het periodiek systeem de covalentie voor een aantal atoomsoorten af te leiden hoe moleculaire stoffen zijn opgebouwd.

Deze les

• terugblik §3.1 
• molecuulrooster
  
• Atoombinding
• atoommodel en structuurformule
• Vanderwaalsbinding

Goud komt in de natuur in zuivere vorm voor, ijzer niet. Hoe is dit te verklaren?

1. Goud heeft een lager smeltpunt dan ijzer
2. IJzer heeft een hogere dichtheid dan goud
3. Goud is zachter dan ijzer
4. Goud is een edelmetaal, ijzer is een onedel metaal

Moleculaire stoffen

• Verbindingen die alleen uit niet-metaal atomen bestaan.
• Ook wel 'moleculen' genoemd.
• Voorbeelden: H2O, C2H6O, HCN, PCl3
• Ontstaat door vorming van atoombindingen. 
• Moleculen worden bij elkaar gehouden door vanderwaalsbindingen.

Atoommodel niet-metaal 

Niet-metaalatomen missen

elektronen in hun buitenste

schil (valentie-elektronen) om

te voldoen aan de edelgas-

configuratie.

Gedeeld elektronenpaar

Om edelgasconfiguratie te bereiken

• kan een niet-metaal een elektron opnemen van een metaal 
  
• of delen twee niet-metaalatomen de elektronen: een gedeeld elektronenpaar, ook wel atoombinding of covalente binding genoemd.

Atoombinding

• Atoombinding is heel sterk.
• Atoombinding verbreekt alleen bij chemische reacties, waarbij nieuwe moleculen ontstaan.
• Hoeveel bindingen een niet-metaal aangaat, hangt af van de covalentie.
• Covalentie geeft aan hoeveel elektronen gedeeld moeten worden om elektronenconfiguratie te bereiken.

Covalentie

• Geeft aan hoeveel elektronen gedeeld worden, dus hoeveel atoombindingen worden gevormd.
• Eenvoudig af te lezen uit periodiek systeem.
  
• Aantal elektronen erbij tot edelgas (groep 18) = covalentie.
• Covalentie H=1, F=1, O=2 enz.

Voorbeeld: waterstof

H heeft 1 valentie-elektron, wil er 1 elektron bij.

Covalentie = 1

Molecuulformule = H2             Structuurformule = H-H

H + H

H2

Voorbeeld: zuurstof

O heeft 6 valentie-elektronen, wil er 2 bij. 

Covalentie = 2

Molecuulformule = O2             Structuurformule = O=O

O + O

O2

Wat is de covalentie van koolstof (C)?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Wat is de covalentie van zwavel (S)?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Twee-atomige moleculen

Claire Fietst In Haar Onderbroek Naar Breda.

(Chloor = Cl2, fluor = F2 etc.)

Noteer dit ezelsbruggetje bij je belangrijke aantekeningen!

Hoeveel atoombindingen zitten er in een stikstofmolecuul?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

De vanderwaalsbinding

0

Hoe noemen we deze fase-overgang? (vast naar gas, zie filmpje)

1. smelten
2. condenseren
3. sublimeren
4. rijpen

Wat gebeurt er met de atoombindingen van jood bij sublimeren?

1. verbreekt
2. wordt zwakker
3. wordt sterker
4. niets

Fase-overgang

• Bij een fase-overgang blijven de moleculen hetzelfde (atoombinding blijft intact).
• De afstand tussen deeltjes veranderd -> Vanderwaalsbinding (molecuulbinding).
• Hoe dichter op elkaar, hoe sterker  de V/d waalsbinding.

Vanderwaalsbinding

• Aantrekkingskracht tussen moleculen (dus niet aanwezig bij metalen of zouten!)
• Relatief zwakke binding (aanwezig bij vaste fase, deels verbroken bij vloeistof, afwezig bij gas en opgeloste stof).
• Hoe groter de massa van het molecuul, des te sterker de vanderwaalsbinding.

Wat gebeurt er met de Vanderwaalsbinding als suiker wordt opgelost in thee.

1. verbreekt
2. wordt zwakker
3. wordt sterker
4. niets

Huiswerk

• Bestuderen §3.2
• Maken opdrachten t/m 15
  
•