verlichting

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

De Spaanschen Brabander was geschreven door:

1. Bredero
2. PC Hooft
3. C. Huygens
4. J. van de Vondel

Welke uitspraak past niet bij de Renaissance?

1. Kunstenaars begonnen hun werk te signeren
2. Het hoogste streven was om de Homo Universalis te worden
3. Men begon steeds minder gelovig te worden
4. De wetenschap begon op te bloeien.

De verlichting

• Cultuurstroming 16e en 17e eeuw: Renaissance
• Geestelijke stroming 18e eeuw: de Verlichting

Door de inzichten die men op had gedaan in de Renaissance werd de wereld langzaam 'verlicht'.

1

Politiek en economie

Trias politica

Liberalisme

4

Welk van de onderstaande vier is geen kenmerk van literatuur in de Renaissance?

1. Classicisme
2. Empirisme
3. Estheticisme
4. Realisme

T/m toetsweek 1

Deadlines

• 2-10: Boekverslag 1 (ELO > opdrachten)
  
• Portfolio 2 en 3

• Toets in TW1: H3 + H4 Dautzenberg (VT, val. 3)
  

Zie studiewijzer!

Wetenschap

• Empirisme
• Rationalisme (> Tijdperk van de rede / Age of Reason)
• Natuurwetenschappelijke ontwikkelingen

2

In de Republiek der Verenigde Nederlanden (begin 18e eeuw)

- geen vorst

- Staten Generaal

Tweede helft 18e eeuw

- Twee politieke stromingen: patriotten en de prinsgezinden

- 1795: Bataafse Republiek

- 1798: eerste grondwetten

2

Verlichting

- Pruikentijd

"Het onvermogen van de statenbond om te vormen tot een moderne eenheidsstaat liep parallel aan het onvermogen grote kunst voort te brengen."

3

In Europa

• 17e eeuw: ontstaan absolute monarchieën

• Belangrijke machten: Frankrijk, Engeland, Oostenrijk, Pruisen (Frederik de Grote), Rusland (Katharina de Grote)

• Welvaart

• Bevolking nam toe

• Burgerij: sterkte klasse in economisch opzicht

1

§21: De verlichting

Slides zijn opnieuw genummerd. 

'Het verbeteren van de eigen taal en geschreven werken'

1. Translatio
2. Imitatio
3. Aemulatio

In Europa

• 17e eeuw: ontstaan absolute monarchieën

• Belangrijke machten: Frankrijk, Engeland, Oostenrijk, Pruisen (Frederik de Grote), Rusland (Katharina de Grote)

• Welvaart

• Bevolking nam toe

• Burgerij: sterkte klasse in economisch opzicht

1

Optimisme

Idee van de Verlichting: de mens is in wezen goed en verkeerd gedrag komt voort uit gebrek aan kennis van het goede.

Maakbare samenleving

--> Groot belang: onderwijs en opvoeding

--> Gevolg: moralistische en didactische geschriften

5

'Het leven op aarde is even belangrijk als het leven na de dood in het hiernamaals.'

1. Antropocentrisme
2. Empirisme
3. Feminisme
4. Individualisme

Eens zien wat jullie nog weten  van klas 4 :-)

§20: Historische achtergrond

1700-1800

Maak zelf aantekeningen bij de slides (ze zijn genummerd en komen op de ELO

Invloed op het nu

--> Is groot!

Scheiding van kerk en staat / inperking van macht van de vorst d.m.v. wetten / afschaffing van slavernij en lijfstraffen, scheiding van de drie machten, Amerikaanse en Franse revolutie / etc.

6

De Renaissance begon in Italië ...

1. Einde 14e eeuw
2. Eind 15e eeuw
3. Eind 16e eeuw
4. Eind 17e eeuw

Een klassiek toneelstuk bestond uit drie eenheden: eenheid van ..., tijd en handeling.

Geloof

• Deïsme
• Voltaire: tolerantie

3