Terugblik Monohybride kruisingen en testkruising

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Voorbereiden deeltentamen

Inhoud van de les

• Terugblik monohybride kruising
• Leerdoel
• Uitleg
• Zelf aan de slag: opdrachten maken


• Huiswerk

Kruisingsvraagstukken

Vraagstuk:

1. Wat zijn de genotypen van de ouders? Geef deze weer in een kruising.
2. Welke allelen kunnen de geslachtscellen van de ouders bevatten? 
3. Welke mogelijkheiden bestaan er voor de versmelting van een zaadcel met een eicel? (evt kruisingsschema)
4. Stel een kruisingsschema op voor een kruising van twee individuen uit de F1 generatie

Inleiding:

Een hond homozygoot voor lang haar kruist met een hond homozygoot voor kort haar. Het allel voor lang haar is dominant over het allel voor kort haar.

Leerdoelen 3.3

• Je kunt de frequentie van genotypen en fenotypen van nakomelingen bij een monohybride kruising afleiden uit een kruisingsschema of stamboom.
•  Je kunt beschrijven hoe een testkruising uitgevoerd wordt

Frequenties in kruisingsschema's

Frequenties in genotypen of fenotypen van de nakomelingen is aan te geven met 

verhoudingen 1:2:1

en/of 

percentages 25% : 50% : 25%

Verhoudingen in kruisingsschema's

1. Wat is de verhouding van genotypen in de F2? 

• AA : Aa : aa = 1 : 2 : 1

2. Wat is de verhouding van fenotypen in de F2?

AA & Aa = langharig , aa = kortharig dus

• Langharig : kortharig = 3 : 1

Percentages (of kansen) in kruisingsschema's

1. Wat is de kans op Aa (genotype) in de F2?

• Aa =     = 50%

2. Wat is de kans op lang haar (fenotype) in de F2? 

• Lang haar = AA + Aa = 75%

​4​​1​​+​4​​2​​=​4​​3​​

​4​​2​​

Testkruisingen

Om uit te zoeken of een organisme homozygoot of heterozygoot is: kruisen met homozygoot recessief

Stel het testorganisme is Aa, dan zijn de nakomelingen 50% Aa en 50% aa

Stel het testorganisme is AA, dan zijn alle nakomelingen Aa

	a	a
A	Aa	Aa
A	Aa	Aa

	a	a
A	Aa	Aa
a	aa	aa

Zelf aan de slag!

Deel 3 verdieping

B3 Monohybride kruisingen 

Maken opdracht 27 + 28 + 30 + 31 vanaf blz 140

Voorbereiden deeltentamen

Samen

1. Leerstof bespreken/ vragen stellen

2. Elkaar overhoren

Zelfstandig

1. Lesson Up 

2. www.examenkracht.nl

3. www.biologiepagina.nl

4. Samenvatting/ woordweb maken

Genotype

Fenotype

1. Homozyg. dom. x homozyg. dom.

AA x AA = 100% AA

2. Homozyg dom x heterozyg.

AA x Aa = 75% AA en 25% Aa

AA : Aa = 3: 1

3. Homozyg. dom x homozyg. rec.

AA x aa = 100% Aa

4. Heterozyg. x heterozyg.

Aa x Aa = 25% AA en 50% Aa en 25% aa

AA : Aa : aa = 1 : 2 : 1

5. Heterozyg. x homozyg. rec.

Aa x aa = 25% Aa en 75% aa

Aa : aa = 1 : 3

6. Homozyg. rec. x homozyg. rec.

aa x aa = 100% aa

1. Homozyg. dom. x homozyg. dom.

AA x AA = 100% zwart

2. Homozyg dom x heterozyg.

AA x Aa = 100% zwart

3. Homozyg. dom x heterozyg.

AA x aa = 100% zwart

4. Heterozyg. x heterozyg.

Aa x Aa = 75% zwart en 25% wit

zwart : wit = 3 : 1

5. Heterozyg. x homozyg. rec.

Aa x aa = 25% zwart en 75% wit

zwart : wit = 1 : 3

6. Homozyg. rec. x homozyg. rec.

aa x aa = 100% wit

A = zwart

a = wit

Stambomen

Lezen van een stamboom (1)

Een vierkant = man 

Een cirkel = vrouw

Kleur = met of zonder eigenschap 

Lezen van een stamboom (2)

Informatie over verwantschap wordt aangegeven in de legenda of in de tekst van de opgave.

Gegevens halen uit een stamboom

Uit een stamboom haal je in de volgende situatie wat dominant is en wat recessief is:

Zoek twee gelijke ouders qua fenotype (uiterlijk). Krijgen zij een kind met een ander fenotype, dan:

• Hebben de ouders het dominante fenotype 
• Zijn de ouders allebei heterozygoot (Aa)
• Heeft het kind  het recessieve fenotype (aa)

Drager

Als een aandoening recessief overervend is:

Dan heb je de aandoening alleen, als je het geen 2 keer hebt (aa)

Heb je Aa, dan ben je DRAGER, je hebt het gen wel, maar je bent niet ziek.

Als 2 dragers nakomelingen krijgen, dan hebben zij 25% kans op een kind met die aandoening (aa).

NB: er zijn geen dragers bij een dominant overervende aandoening!

Welke drie conclusies trek je uit deze stamboom?

Welke drie conclusies trek je uit deze stamboom?

1. De eigenschap van de ouders is dominant
2. De beide ouders zijn heterozygoot
3. Nummer 2 is homozygoot voor de recessieve eigenschap

Hoe kan je alle genotypes invullen in een stamboom?

(probeer het in te vullen op een kladblaadje)

Tip 1:  zoek twee ouders met hetzelfde fenotype en een kind met een ander fenotype

Tip 1:  zoek twee ouders met hetzelfde fenotype en een kind met een ander fenotype

Huiswerk

Leren en maken 3.1 t/m 3.3

Opdracht 1, 5, 6, 7, 8, 12, 13, 14, 15, 17, 19, 20 en 21 t/m 39