M7 Economische groei - Les 1

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

H1 Bruto binnenlands product

Bruto binnenlands product

Waarde van alle in een land 

geproduceerde én verkochte goederen en diensten 

(in een periode, bv. een jaar)

Bruto binnenlands product

3 manieren om dat te berekenen: 

• Objectieve methode. Objecten (producten) => wat wordt geproduceerd, toegevoegde waarde. 
• Subjectieve methode. Subjecten (personen) => Inkomen dat verdiend wordt met productiefactoren (KANO).
• Bestedingsmethode. Wat in een land wordt uitgegeven => (moet dan ook geproduceerd/verkocht zijn)

Objectieve methode

Alle toegevoegde waarden van alle bedrijven in Nederland bij elkaar optellen => Bruto toegevoegde waarde

• Bedrijven 'verliezen' echter ook waarde doordat hun kapitaalgoederen minder waarde worden => afschrijvingen

Afschrijvingen

Bedrijven hebben kapitaalgoederen (bv. panden, machines, auto's)

• Die worden minder waard (door slijtage bij gebruik of gewoon door het verstrijken van de tijd).
• Waardedaling kapitaalgoederen noemen we afschrijvingen.

Objectieve methode

Alle toegevoegde waarden van alle bedrijven in Nederland bij elkaar optellen => Bruto toegevoegde waarde => BBP

• Bruto toegevoegde waarde - afschrijvingen = Netto toegevoegde waarde => NBP (netto binnenlands product)

Bruto toegevoegde waarde berekenen

• Toegevoegde waarde = Waarde verkopen - Waarde inkopen
• Inkopen: ingekochte goederen én diensten
• Inkopen dus ook => verzekeringen en elektriciteit
• Inkopen + wat bedrijf 'toegevoegd' heeft = verkoopwaarde
• Toegevoegde waarde bestaat uit => vergoedingen voor arbeid (loon), kapitaal (rente), natuur (pacht) en ondernemerschap (winst)

Bruto toegevoegde waarde van een land

• Mensen 'produceren' niet alleen in bedrijven, maar ook bij de overheid. Die waarde meten we niet als we alleen kijken naar wat er verkocht is.
• Wordt toch meegeteld in BBP => ambtenarensalarissen.

Bakkerij bv

Inkopen meel etc. 800, Inkopen diensten 200, Afschrijving oven 200, Personeel 1500, Winst 1800, Verkopen 4500

• BTW: 4500 - 1000 = € 3500 
• NTW: 3500 - afschrijvingen 200 = € 3300 
• => beloning productiefactoren (arbeid 1500, ondernemerschap 1800)

Bruto toegevoegde waarde berekenen

Toegevoegde waarde = Waarde verkopen - Waarde inkopen.

Net al gezegd:

• Toegevoegde waarde bestaat uit => vergoedingen voor arbeid (loon), kapitaal (rente), natuur (pacht) en ondernemerschap (winst)
• De netto toegevoegde waarde moet dus gelijk zijn aan alle inkomens => BBP berekenen met subjectieve methode

Subjectieve methode

Totaal van de (primaire) inkomens die verdiend worden met het ter beschikking stellen van productiefactoren.

Wat zijn de productiefactoren (en de vergoeding daarvoor)?

• Arbeid (loon werknemers)
• Kapitaal (huur, rente/interest)
• Ondernemerschap (winst, dividend)
• Natuur (pacht)

Subjectieve methode

• Bruto binnenlands product = Bruto binnenlands inkomen
• BBP = BBI
• Afschrijvingen eraf => NBP (leren als verschil bruto en netto)
• Netto binnenlands product = Netto binnenlands inkomen
• NBP = NBI

Want BBP = BBI

Subjectieve methode - Arbeid

Loonquote: loon / NBI x 100% (aandeel van loon in NBI)

• Winst van zelfstandigen is ook een vergoeding voor het werk => soort loon. Daarom:
• Arbeidsinkomen = looninkomen + winst van zelfstandigen 
• Arbeidsinkomensquote (AIQ): arbeidsinkomen / NBI x 100%

Opgaven

§1.1 - 1 

§1.2 - 1, 3, 4 

§1.3 - 1, 2, 4, 5, 6 

Bruto binnenlands product

3 manieren om dat te berekenen: 

• Bestedingsmethode. Bestedingen in land = geld dat in land wordt uitgegeven door gezinnen (C), bedrijven (I), overheid (O) en buitenland (E) - geld dat in buitenland wordt uitgegeven (M).

https: