Navigatie - technische verbeteringen

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 6

Wat betekent 'navigeren'?

Hoe navigeren wij nu?

In het begin

- Zo'n 5000 jaar geleden al eenvoudige boten.
Mensen vonden hun weg 

- door dicht bij kust te blijven. 

- dankzij stand van sterren
- met de windroos. 

- nog zonder kaarten.

Tijd meten lang geleden

Maan als klok

De maan ziet er steeds anders uit.

Soms is het volle maan. Twee weken later zie je hem niet meer, dat noem je nieuwe maan.

Weer twee weken later is het volle maan.

Meten met zand

Als alle zand door de zandloper was gelopen, wisten mensen hoeveel tijd er voorbij was.

De zon als klok

Als je een stok in de grond steekt, zie je naast de stok een schaduw. 's Morgens is de schaduw lang. 's Middags kort. 's Avonds weer lang. Zo kan je zien welk moment van de dag het is.

Rond 1100: Chinezen ontwikkelden eerste kompas voor op zee. 

Twee eeuwen later: windroos in kompas.   Verbetering!

Steeds beter...

Noord-Zuidpositie of breedtegraad van schepen kon bepaald worden dankzij:

- een astrolabium

- de Jacobsstaf

- het kwadrant

Oost-Westpositie werd berekend op de land- of zeekaart. 

Astrolabium

0

De Jacobsstaf

Het Kwadrant

Snelheid van het schip

Gemeten met een loglijn en een zandloper. 

PORTOLAAN

Soort kaart met verzamelde kennis van de zeelui over havens, afstanden, richtingen en zeilaanwijzingen

Karveel

• groter schip
• vaart sneller tegen wind door driehoekig zeil

Meet tijd?

1. log
2. portolaan
3. zandloper
4. karveel

Om de hoogte en de hoek van zon en sterren te berekenen.

1. karveel
2. astrolabium
3. portolaan
4. kompas

Om de hoogte en de hoek van zon en sterren te berekenen.

1. karveel
2. astrolabium
3. portolaan
4. kompas

Om plaatsen te bepalen en afstanden te berekenen.

1. karveel
2. astrolabium
3. portolaan
4. kompas

Plank met lood aan een lijn met knopen
die diepte van het water helpt bepalen . Het aantal knopen bepaalde de snelheid van het schip. De term ‘knopen’ wordt nog steeds gebruikt om de snelheid van een schip te benoemen.

1. log
2. portolaan
3. karveel
4. astrolabium

Welke technische verbetering maakte op jou het meeste indruk en waarom?

Formuleer een historische vraag die je zou kunnen beantwoorden met de inhoud deze LessonUp?

Voor wie nog een beetje meer wil...
Zou dit de eerste computer ooit kunnen zijn? Zie volgende slide.