Werkwoordspelling_basis

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Doel van de les

Oefenen met werkwoordspelling.

Geef jezelf een cijfer en geef aan met je vingers:

4 = ik heb geen uitleg nodig, ik weet alles al

3 = ik weet heel veel, maak bijna geen fouten

2 = ik kan na een korte uitleg verder, de regels herhalen is genoeg

1 = ik ben alles vergeten

Hoe vind je de persoonsvorm?

Waarom moet je weten wat een persoonsvorm is?

Wat is de ‘persoonsvorm’ in een zin?

De persoonsvorm is een vervoegde vorm van het werkwoord. Het is de vorm (van het werkwoord) die hoort bij het onderwerp van de zin (vaak een persoon).
Vandaar: persoonsvorm.

Hoe vind je de persoonsvorm in een zin? 

Vragend maken

Tijd veranderen

Getal veranderen

Uitleg

Wat is de persoonsvorm in deze zin?
De kat heeft alle brokjes opgegeten.

1. brokjes
2. heeft
3. de kat
4. opgegeten

Wat is de persoonsvorm in deze zin?
Ik wil alleen maar zwemmen

1. Ik
2. alleen
3. wil
4. zwemmen

Wat is de persoonsvorm in deze zin?
De docent legt werkwoordspelling uit

1. legt
2. de docent
3. werkwoordspelling
4. uit

tegenwoordige tijd

ik : ik-vorm                                    zwem                      word

jij : ik-vorm + t                              zwemt                     wordt

hij/zij/het: ik-vorm + t              zwemt                     wordt 

wij: hele ww                                 zwemmen             worden

jullie: hele ww                             zwemmen             worden

zij: hele ww                                  zwemmen              worden

Maar er zijn ook andere vormen

Hele werkwoord:

- Ik ga naar school fietsen

- Hij is op school aan het leren

Voltooid deelwoord:

- Ik ben naar school gefietst

- Hij heeft mij veel geleerd

Wat is het hele werkwoord in de zin?
Ik ga in het weekend altijd skaten

1. Ik
2. ga
3. altijd
4. skaten

Wat is het voltooid deelwoord?
Ik heb dit weekend gescoord met voetbal

1. Heb
2. weekend
3. gescoord
4. voetbal

Uitleg

Hele werkwoord

Voltooid deelwoord:

ge-, be-, ver-, ont-

Wat is het verschil tussen de ik-vorm en de stam?

Bonzen
Waarmee ga je verder?

1. bonz
2. bons

Grazen
Waarmee ga je verder?

1. graz
2. graas

Grazen

De koe graast in de wei (PVTT)

De koe graasde in de wei (PVVT)

Ik-vorm of stam?
Waarmee ga je verder? (Bij PVVT)

1. blaas
2. blaz

Blazen

Saskia blaast de kaars uit. (PVTT)

Saskia blies de kaars uit. (PVVT)

Sterk of zwak werkwoord?

Zwakke (= regelmatige) werkwoorden

Bij de zwakke werkwoorden (ook wel ‘regelmatige werkwoorden’ genoemd) wordt achter de stam van het werkwoord (het hele werkwoord zonder de uitgang -en) in de verleden tijd de uitgang -de of -te geplaatst:

werken - werkte - gewerkt

kleien - kleide - gekleid

reizen - reisde - gereisd

verleden tijd

ik : ik-vorm + de/te                      beloofde              bakte

jij : ik-vorm + de/te                      beloofde              bakte

hij/zij/het: ik-vorm + de/te      beloofde               bakte

wij: ik-vorm + den/ten               beloofden            bakten

jullie: ik-vorm + den/ten           beloofden            bakten

zij: ik-vorm + den/ten                beloofden             bakten

Gisteren (pakken) ik de fiets uit de schuur

1. pakken
2. pakde
3. pakte
4. pak

Sterke werkwoorden

Bij sterke werkwoorden (ook wel ‘onregelmatige werkwoorden’ genoemd) verandert de klinker in de verleden tijd en eindigt het voltooid deelwoord op 

-en:

lezen - las - gelezen

lopen - liep - gelopen

helpen - hielp - geholpen

wijzen - wees - gewezen

Wat is juist?

De hond ...

1. blafde
2. blafte

Wat is juist?
ik ... (slapen)

1. slaapte
2. sliep

Sterk of zwak werkwoord?

Het vliegtuig ... (vliegen)

1. vloog
2. vliegde

Sterk of zwak werkwoord?

Jij ... (fietsen)

1. fietsde
2. fietste

Sterk of zwak werkwoord?

Voetballen

1. voetbiel
2. voetbalde

Sterk of zwak werkwoord?

Zwemmen

1. zwom
2. zwemde

Sterk of zwak werkwoord?

Broeden (De kip ...)

1. bried
2. broedde

Verleden tijd = broedde

Sterk of zwak werkwoord?

Dragen

1. droeg
2. draagde

Verleden tijd = Droeg

Wanneer pas je kofschiptaxietje toe?

Je of jij achter de pv

(Maken) jij je huiswerk altijd?

(Worden) jij nu alweer gebeld?

(Maken) je moeder altijd jouw huiswerk?

(Worden) je moeder nu alweer gebeld?

Heeft deze les je geholpen om je werkwoordspelling te verbeteren? Leg ook uit waarom wel/niet.

Bijvoeglijk naamwoord of werkwoord?

Mijn moeder heeft mijn boterhammen belegd.

Ik deed mijn belegde boterhammen in de tas.

Ik besteedde weinig geld aan kleding.

Het bestede bedrag aan kleding was vrij laag. 

Maken in Taalblokken 

Spelling en Grammatica

02 Spelling

Werkwoordspelling - Persoonsvorm tegenwoordige tijd

Werkwoordspelling - Persoonsvorm verleden tijd

Werkwoordspelling - Sterke of onregelmatige werkwoorden

Werkwoordspelling - Bijvoeglijk gebruikte werkwoorden

Klaar? maak de gemengde oefening 1 en 2