4.2 De macht van koningen

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 1

4.2 De macht van koningen

deel 1

1. Herhaling

2. Leervragen 4.2 (deel 1)

3. Uitleg

4. Werktijd

5. Afsluiting

Planning

1. Herhaling

2. Leervragen 4.2 (deel 1)

3. Uitleg

4. Werktijd

5. Afsluiting

Planning

Hoe heet het tijdvak waarin de steden gingen groeien?

Boeren hadden een betere ploeg uitgevonden, waarmee ze grond konden bewerken.

De mest werd beter verdeeld en de grond vruchtbaarder.

Ouders konden nu kiezen om meer kinderen te nemen. Er was voedsel genoeg.

Daardoor verdubbelde de bevolking.

De oogst van boeren was groter. Zo kwam er meer voedsel voor mensen.

Welke grote verandering vond er plaats rond het jaar 1000?

1. Boeren gingen rondtrekken op zoek naar grond.
2. Er gingen veel mensen in Europa dood door ziektes.
3. Op het platteland nam de bevolkingsdichtheid toe.
4. Rondom de markt kwamen steeds meer mensen wonen.

Een schout is...

1. een burgemeester
2. een edelman
3. een burger
4. een inwoner van een stad

Leervragen

uitleggen hoe koningen meer macht kregen door belastingen.

Aan het einde van de les kan je......

uitleggen wat staatsvorming is.

uitleggen wat centralisatie is. 

waarom de Staten-Generaal zo belangrijk voor de burgers was. 

introductie 

In de vorige paragraaf heb je geleerd hoe steden ontstonden en dat edelen zoals Floris veel macht hadden. Rond 1300 kregen koningen meer macht en de edelen minder. In dezelfde tijd was het christendom erg belangrijk in het leven van de mensen. In deze paragraaf leer je daar meer over.

Graaf Floris 

Graaf Floris was een edelman die niet echt naar de koning hoefde te luisteren. Want de edelman zorgde voor de ridders voor de koning. 

STAP 1

STAP 2

KLAAR ?

Aan de slag

Maken:

• BK: bladzijde 127-128-129
• KGT: bladzijde 140-141-142

Hoe?

• In tweetallen of alleen
• Zachtjes overleggen
• Vraag? Steek je vinger op

Maken: 

• BK: bladzijde 133
• KGT: bladzijde 146-147

Hoe?

• In tweetallen of alleen
  
• Zachtjes overleggen
  
• Vraag? Steek je vinger op

Goed zo! 

Laat je boek door de docent controleren. 

Afsluiting

Als burgers hun mening mogen geven, krijgen ze

1. inspraak
2. rechten

De koning ging vergaderingen organiseren met de adel, de geestelijkheid en de

1. boeren
2. burgers

De adel betaalde belasting aan de koning.

1. Juist
2. Onjuist

De koning kreeg veel macht door het geld van de steden

1. Juist
2. Onjuist

Wat veranderde rond het jaar 1300 als je kijkt naar de macht in een land?

1. De geestelijken verloren de macht in de kerk.
2. Koningen huurden eigen ridders en kregen daardoor meer macht.
3. Ridders kregen meer te zeggen en werden machtiger.
4. Steeds meer edelen namen de macht over van de koning.

Wat is centralisatie?

1. Als een land steeds meer als een eenheid wordt bestuurd.
2. Als een land vanuit een centrale plek wordt bestuurd.
3. Als de koning steeds minder zijn paleis uit wil gaan.
4. Als de koning alle macht heeft.

Leervragen

uitleggen hoe koningen meer macht kregen door belastingen.

Aan het einde van de les kan je......

uitleggen wat staatsvorming is.

uitleggen wat centralisatie is. 

waarom de Staten-Generaal zo belangrijk voor de burgers was. 

4.2 De macht van koningen

deel 2

.1. Herhaling

2. Leervragen 4.2 (deel 2)

3. Uitleg

4. Werktijd

5. Afsluiting

Planning

Als burgers hun mening mogen geven, krijgen ze

1. inspraak
2. rechten

De koning ging vergaderingen organiseren met de adel, de geestelijkheid en de

1. boeren
2. burgers

Wat veranderde rond het jaar 1300 als je kijkt naar de macht in een land?

1. De geestelijken verloren de macht in de kerk.
2. Koningen huurden eigen ridders en kregen daardoor meer macht.
3. Ridders kregen meer te zeggen en werden machtiger.
4. Steeds meer edelen namen de macht over van de koning.

Wat is centralisatie?

1. Als een land steeds meer als een eenheid wordt bestuurd.
2. Als een land vanuit een centrale plek wordt bestuurd.
3. Als de koning die steeds minder zijn paleis uit wil gaan.
4. Als de koning die alle macht heeft.

Leervragen

uitleggen hoe machtig de kerk was in de samenleving

Aan het einde van de les kan je......

uitleggen wat kruistochten zijn. 

Uitleggen waarom kruistochten plaatsvonden

De machtige kerk

• Naast de koning had de kerk veel macht.
• Christenen geloofden in een hiernamaals.
• Als je goed leefde kwam je in de hemel.
• Als je slecht leefde kwam je in de hel.

Wanneer was je een goede christen?

1. Bidden
2. Geld geven aan de kerk

• Niet-christenen werden vaak gestraft.

De hel

Jeroen Bosch schilderde de hel zoals mensen zich dat in de middeleeuwen voorstelden. De hel was een plaats waar mensen veel pijn moesten lijden. De hitte van het vuur was er ondragelijk. De angst om voor eeuwig te moeten branden was voor veel mensen een reden om goed te leven.

Jeroen Bosch

De schilder Jeroen Bosch leefde en schilderde rond 1500. Hij woonde in Den Bosch, vandaar zijn achternaam. Er is weinig over zijn leven bekend. Hij schilderde vaak monsterachtige personen en liet zien dat de belangrijke mensen in de kerk meer hielden van geld en rijkdom dan van hun geloof.

Duivels

Jeroen Bosch schilderde vaak duivelachtige wezens. Deze duivels martelden de mensen in de hel op de meest verschrikkelijke manieren. Zo waarschuwde Bosch de mensen dat ze op een christelijke manier moesten leven. Na de dood zou God beslissen of iemand naar de hel of naar de hemel ging. 

Zonden

Deze man had in zijn leven volgens Bosch veel zonden begaan, hij was een zondaar. Je was een zondaar als je niet leefde volgens de Bijbel. Men geloofde dat een zondaar in de hel terechtkwam. Daar kreeg een zondaar voor eeuwig straf. Je kreeg als mens dus maar één kans.

Kruistochten

• Jeruzalem is voor christenen en moslims een belangrijke stad.
• Gewapende christenen gingen op reis om  de stad te veroveren op de moslims. 
• kruistochten
• Aan de kruisvaarders werd de hemel beloofd.
• Tussen 1000 en 1300 waren er meerdere tochten.
• Het lukte de moslims de kruisvaarders te verdrijven.

Kruisvaarders bij Jeruzalem, 1099

Als je niet helpt, beland je in de hel. 

Afsluiting

1 In 1095 riep de Paus ____________________ op om gewapend naar Jeruzalem te trekken om de __________________________ te verdrijven.

2 De paus beloofde iedereen die meehielp een plek in de _______________ 

3 Deze tochten van gewapende mensen worden ____________________________________ genoemd.

4 Uiteindelijk wisten de ____________________ de strijd te winnen.

Azië

christenen

de Arabische wereld

Europa

hel

hemel

kruistochten

moslims

moslims

Hoe kon je een goed leven leiden volgens de kerk?

Wat weten we nog van kruistochten?

Waarom werden
Kruistochten georganiseerd?

1. Om het geloof te verspreiden.
2. Om Rome te bevrijden.
3. Om te vechten.
4. Om Jeruzalem te bevrijden.

STAP 1

STAP 2

KLAAR ?

Aan de slag

Maken:

• BK: bladzijde 130-131-132
• KGT: bladzijde 143-144-145

Hoe?

• In tweetallen of alleen
• Zachtjes overleggen
• Vraag? Steek je vinger op

Maken: 

• BK: bladzijde 133
• KGT: bladzijde 146-147

Hoe?

• In tweetallen of alleen
  
• Zachtjes overleggen
  
• Vraag? Steek je vinger op

Goed zo! 

Laat je boek door de docent controleren.