7.4 Wat geeft de overheid uit

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 7

Wie heeft het voor het zeggen?

 Economie 3 TL

• Terugblik leerdoelen 7.3 Hoe komt de overheid aan geld? 
• Uitleg 7.4 Wat geeft de overheid uit?
• Zelf aan de slag

Wat gaan we doen?

Leerdoelen van 7.3 

1. Wat zijn de verschillende overheidsinkomsten?
2. Verschil tussen directe en indirecte belastingen
   
3. Belasting betalen we op basis van:
   

- draagkrachtbeginsel

- profijtbeginsel

Sleep de goederen en/of diensten naar de juiste sector.

collectieve sector

particuliere sector

In welke sector vind je alle bedrijven terug?

1. Particuliere sector
2. Primaire sector
3. Collectieve sector
4. Secundaire sector

Wat zijn kenmerken van collectieve voorzieningen?

1. De particuliere sector betaalt de voorzieningen.
2. De overheid betaalt de voorzieningen.

Wat is een directe belasting?

1. Accijns
2. btw
3. inkomstenbelasting
4. subsidie

Het profijtbeginsel wordt toegepast bij

1. Loonbelasting
2. Wegenbelasting
3. Sociale zekerheid
4. Vermogensbelasting

Bij welke belasting past de overheid het draagkrachtbeginsel toe?

1. Motorrijtuigenbelasting
2. Btw
3. Accijns
4. Inkomstenbelasting

Leerdoelen van deze les 

• Je weet wat de rijksbegroting en de miljoenennota met elkaar te maken hebben
• Je weet waar de overheid op let bij haar uitgaven
• Je weet hoe een begrotingstekort of een begrotingsoverschot ontstaat
• Je weet wat de staatsschuld is.

PRINSJESDAG

Wie kan wat vertellen over prinsjesdag?

Wat heeft prinsjesdag met economie te maken?

Financiën van de overheid

Ik kan uitleggen wat een rijksbegroting en miljoenennota is en hoe de staatsschuld hiermee te maken heeft

• De rijksbegroting laat alle verwachte inkomsten en uitgaven van het komende jaar zien. 
• De miljoenennota is een toelichting op deze begroting.

Miljoenennota

Miljoenennota

Staatsschuld

• Als de overheid meer geld uitgeeft dan er binnenkomt, spreek je van een begrotingstekort. 
  
• Om de uitgaven toch te kunnen doen, moet de overheid geld lenen. 
  
• Doordat de overheid jaren achtereen een tekort heeft gehad, is er een staatsschuld ontstaan.
  

Financiën van de overheid

Meer inkomsten dan uitgaven --> begrotingsoverschot

1. Schuld aflossen

2. Meer uitgeven

Meer uitgaven dan inkomsten --> begrotingstekort

Oplossen door:

1. Meer inkomsten 

2. Minder uitgaven

3. Geld lenen (Staatsschuld)

Uitgaven van de overheid

Ik kan uitleggen welke uitgaven
de overheid heeft

Inkomsten van de overheid

Ik kan uitleggen welke inkomsten
de overheid heeft

• Premies werknemersverzekeringen
• Premies volksverzekeringen
• Niet-belastingontvangsten                                         (aardgasbaten, boetes en                                                          winsten uit staatsbedrijven)
• Directe en indirecte belastingen

Wat doet de overheid niet om een begrotingstekort op te vangen?

1. Bezuinigen
2. Belastingen verhogen
3. Lenen
4. Staatsschuld aflossen

Loonbelasting

BTW

Belasting op alcohol

Directe belastingen

Indirecte belastingen

 Aan de slag

Maak de opgaven van paragraaf 7.4

Afronding van deze les 

• Je weet hoe de overheid aan haar geld komt
• Je weet waar de overheid geld aan uit geeft
• Je weet welke inkomstenbronnen heeft een gemeente heeft