Кыргыз тил

• Кыргыз тил
• Secondary Education

Кыргызский язык

6-класс

Буйрук ыңгай

Сабактын максаты:

Окуучулар буйрук ыңгай,

анын жаслышы,

уңгу түрүндө турган 

жана мүчөлөр менен жасалган буйрук ыңгайдын түрлөрү ж-дө билим алышат.

1.Эрте жат да,эрте тур,бир кетменди ашык ур.

2.Канжыгамда кымыз бар,канганча жуткун,жаш конок.

3.Ак сарбашыл улакты,садага чапкыла,элге кабар айткыла.

Буйрук этиштер төмөндөгүдөй  жолдор менен түзүлөт:

1.Уңгу (тубаса)этиштер аркылуу:

Мисалы:айт,кел,оку,жаз,бар,бас,тап,бер,бил,ал,кара,кач,жак,жат,чык ж.б.

2.Буйрук ыңгайды уюштуруучу мүчөлөр аркылуу:

-гын(ың),-гының:     баргын,иштегин,тапкын

-сын:                      барсын,келсин,билсин,өссүн

-гыла:          жазгыла,иштегиле,үйрөнгүлө,жаттагыла

-ыңыз: көрүңүз-көрүңүздөр,алыңыз-алыңыздар,  

            келиңиз-келиңиздер,

-алы(-алык):баралы(баралык),көрөлүк(көрөлүк)

3.Кээ бир сөз жасоочу мүчөлөрдүн жардамы менен жасалат:

-а:сана,ойно,сына,түзө

-ла:башта,ойло,сүйлө

-ык:жолук,бирик,кезик,отук

-лан:куралдан,намыстан,нурлан

-кар(каз):аткар(атказ),куткар(кутказ),өткөр(өткөз)

-ар(-р):тазар,кызар,жашар

-ы:байы,тары,жашы

Көнүгүү иштөө 

425-көнүгүү

Төмөнкү сөздөрдү катыштырып сүлөм түзгүлө. 

Бил,ал,кара,кач,жак,жүрчык,көр

ky.wikipedia.org

Этиштин канча ыңгайы бар?

1. 4
2. 3
3. 2
4. 5

Буйрук этишти тап

1. окуду
2. окусам
3. оку
4. окумакчы

Буйрук ыңгайды уюштуруучу мүчөлөр

1. -лар
2. -гын,-сын,-гыла,-ыңыз,-алы
3. -кар,-са,ып
4. -ым,-чы,-кана

Сөз жасоочу мүчө аркылуу жасалган буйрук этиш

1. сана
2. тап
3. баралы
4. калайын

Үй тапшырма 

430-көнүгүү

Төмөнкү этиштерди катыштырып сүйлөм түзгүлө

Бүгүнкү сабактан эмне алдык?