EHBO bij paarden

• Zorg en Welzijn
• ISK
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 4

EHBO bij paarden

We gaan jullie kennis testen over paarden EHBO. 

Hoeveel weet je al ?

Inhoud

1. Algemene gezondheid 

2. EHBO algemeen

3. wonden

4. acute kreupelheid

5. koliek

Wat is het doel van EHBO?

Wat is belangrijk tijdens EHBO?

Wat is belangrijk tijdens EHBO?

• Probeer rustig te blijven!
• Zorg dat je het nummer van de dierenarts altijd bij de hand hebt.
• Probeer de ernst van de situatie in te schatten en laat, indien nodig, iemand de dierenarts bellen.
• Let op je eigen veiligheid!
  

Inspecteren van de wond

Soort wond?
Hoe oud is de wond?
Plaats van de wond?
Is er sprake van bloeding?
Is de wond bevuild?
    (En overleg met een deskundige bij twijfel)

Schaafwond

Niet door de huid heen
Schoonmaken met lauw stromend water
Evt. bacterie-remmende spray

    (CTC-spray of aluminium spray)

Honingzalf

Diepe wond

• Huid en / of pezen en bloedvaten zijn geheel door
•     (Als de wondrand aan de ene kant beweegt, beweegt de andere kant niet mee).
• Vaak advies/beoordeling door dierenarts nodig.

Kneuzing

1. Is een beschadiging onderhuids
2. Belangrijkste is koelen (afspuiten/ cool-packs) en evt. Lasonilzalf
3. Alleen in extreem pijnlijke gevallen een dierenarts nodig

Hoe kan je zien hoe oud een wond is?

Binnen hoeveel uur moet een wond gehecht worden?

Plaats van de wond

• In de buurt van een gewricht: Dierenarts!
• Wonden aan benen helen slechter dan op spieren, let op: risico dik been.

Is er sprake van een bloeding?

• Bij (ernstige) bloeding, knevel aanleggen en / of wond afdekken met een strak verband.
• Slagaderlijk: zeer helderrood en pulseert.
• Een bloeding lijkt snel erger dan het is: een paard heeft ong. 40 liter bloed en kan zonder probleem 5 liter missen!!

Is de wond geinfecteerd?

• Vaak is het dan beter alleen schoon te maken en antibiotica te geven tegen infectie.
• Hechten is in zo’n geval meestal niet zinvol omdat je vuil en bacteriën dan juist insluit.

Wat doet de dierenarts?

• Wond schoonmaken
• Evt. losse huidflappen verwijderen
• Hechten van de wond
• Evt. aanleggen verband
• Antibiotica/pijnstiller
• Tetanus preventie!!!

Welke problemen kunnen er optreden bij een wond?

Welke problemen kunnen er optreden bij een wond?

• Beenwonden genezen vaak moeilijk
  
• Weinig ‘overtollige huid’
• Wildvleesvorming (bij paarden erger dan bij pony’s)
• Infecties
  

Acute kreupelheid

Bijvoorbeeld:

• Nageltred
• Spierbevangenheid
• Hoefbevangenheid
• Botbreuken
• Peesblessure
  

Wat is nageltred?

Nageltred

De ernst van de gevolgen hangt af van:

• Hoe vies is het voorwerp?
• Waar dringt het voorwerp de hoef binnen?
• Hoe diep is het voorwerp de hoef binnengedrongen?

Wat moet je doen bij nageltred?

• Goed opletten in welke richting het voorwerp de hoef inging.
• Hoef in een met betadine doordrenkt nat verband zetten
• dierenarts/hoefsmid bellen

N.B. Tetanus!!

Wat weet je over spierbevangenheid?

Spierbevangenheid

Kan optreden na een heftige, of voor het paard ongebruikelijke, inspanning doordat hierbij teveel melkzuur ontstaat en de spieren door opzwellen relatief minder goed doorbloed raken.

Symptomen spierbevangenheid

Symptomen spierbevangenheid

• (Zeer) stijf
• Zweten
• Trillen
• Pijnlijke spieren
• Niet van plaats af willen komen
  
• Soms bruinige urine

Wat kun je zelf doen bij spierbevangenheid ?

Spieren warm houden (deken op!)

Niet meer laten bewegen
    (evt. zelfs met trailer naar huis)
Tijdelijk geen krachtvoer

Wat doet de dierenarts?

• Pijnstiller/ ontstekingsremmer
• Bij zeer ernstige vorm: infuus

Wat weet je al over acute hoefbevangenheid?

Wat is acute hoefbevangenheid

• Ontsteking van de lamellen die hoornschoen en hoefbeen verbinden.
• Zwelling en vochtophoping in de hoef (eerst voorhand)
• Zeer pijnlijk!
• Acuut ingrijpen noodzakelijk!

Waardoor ontstaat hoefbevangenheid?

Ontstaan hoefbevangenheid

Veel oorzaken mogelijk:

• Overmatig eten koolhydraten
• Overmatige conditie
• Niet afkomen nageboorte na veulenen
• Sommige geneesmiddelen
• PPID
  

Bevangen paard

Wat kun je doen?

• Hoeven koelen met koud stromend water.
• Paard in ruime box plaatsen zodat languit liggen makkelijk kan
• Zachte bodem
  
• Dierenarts bellen

Wat doet de dierenarts?

• Pijnstilling
• Bloedverdunners
• Rantsoen advies
• Rx foto's
  
• Laten bekappen

Wat wil je voorkomen?

Hoefbeenkanteling

Botbreuken

• Meestal 1 been
• Oorzaak bv. een klap / uitglijden etc.
• Hoe hoger de breuk in het been zit, hoe moeilijker te behandelen

Belangrijk!

Paard kalmeren en pas vervoeren als breuk ‘gestabiliseerd’ is zodat verdere schade wordt voorkomen.

Soort breuk

scheur (fissuur)

EHBO moet voorkomen dat een scheur verergert naar een breuk.

Enkelvoudige breuk

Meervoudige breuk

Spalken/verbinden

• Doel: tijdelijke stabilisatie voor bijv. vervoer naar een kliniek
• Onderlaag (polstering) zeer belangrijk
• Robert-jones verband: meerdere lagen watten/verband wisselen elkaar af, dit geeft extra stevigheid
• beide aanliggende gewrichten mee inpakken!

Vervolg breuken

Mogelijk behandeling in een kliniek:
gipsen of schroeven

Wat weet jij van koliek?

Wat is koliek?

Koliek = buikpijn
    Kan veel verschillende oorzaken hebben, meestal gelegen in het maagdarmkanaal, soms daarbuiten (borstholte, galstenen, nieren).

Kolieksymptomen

Kolieksymptomen

Onrust
Naar de buik kijken
Krabben
Rollen
Zweten

Suf/sloom

Niet eten

Oorzaken koliek

Oorzaken koliek

• Kramp
• Verstopping
• Gasvorming
  
• Liggingsverandering
• Ontsteking
• Zand
• Maagzweren
  

Wat kun je zelf doen?

Wat kun je zelf doen?

• Stappen aan de hand
  
• Geen eten geven
• Pols en temperatuur opnemen
• Voorkomen dat het paard zich verwond (zet hem bijv. in de bak)
• Gaat de koliek niet over of worden de symptomen erger dan de dierenarts bellen.

Normaalwaardes temperatuur paard

Voorkomen koliek

Voorkomen koliek

• Goed ontwormen!
• Stro-eters op zaagsel
• Zandopname voorkomen
• Regelmatige beweging
• Rantsoenswisselingen geleidelijk

• Goede kwaliteit ruwvoer

Advies:

Raak niet in paniek! 

  De meeste koliekaanvallen zijn redelijk onschuldig, ook al laat het paard soms zeer heftige symptomen zien.

    Vaak is met een injectie door de dierenarts het ergste leed geleden

Dit was hem alweer! 

Bedankt voor het meedoen!