Wat is LessonUp
Zoeken
Kanalen
Inloggen
Registreren
‹
Terug naar zoeken
H5 par. 1 Handel en de opkomst van steden
H5 Steden, staten en de kerk
Par. 1 Handel en de opkomst van steden
1 / 27
volgende
Slide 1:
Tekstslide
Geschiedenis
Middelbare school
havo, vwo
Leerjaar 1
In deze les zitten
27 slides
, met
interactieve quizzen
en
tekstslides
.
Lesduur is:
50 min
Start les
Bewaar
Deel
Printen
Onderdelen in deze les
H5 Steden, staten en de kerk
Par. 1 Handel en de opkomst van steden
Slide 1 - Tekstslide
middeleeuwen 500 - 1500
vroege middeleeuwen 500 - 1000
late middeleeuwen 1000 - 1500
Dit hoofdstuk = late middeleeuwen
Tijdvak steden en staten
Periode: middeleeuwen
Slide 2 - Tekstslide
Invalshoeken
Economisch:
wat zijn de middelen van bestaan?
Denk hierbij bijvoorbeeld jagen en verzamelen, landbouw, industrie.
Hoe komen mensen aan hun inkomsten?
Slide 3 - Tekstslide
Invalshoeken
Politiek-bestuurlijk:
hoe wordt de samenleving bestuurd?
Wie is de baas?
Welke regels en wetten zijn er?
Slide 4 - Tekstslide
Invalshoeken
sociaal:
dit gaat bijvoorbeeld over de leefomstandigheden van mensen en de verschillende sociale lagen.
Zijn er grote verschillen tussen mannen/vrouwen en arm/rijk?
Leven de mensen in de stad of op het platteland?
Slide 5 - Tekstslide
Invalshoeken
cultureel
: wat denken en voelen de mensen en hoe uitten ze dit?
bijvoorbeeld in hun gewoontes en regels,
geloof,
kunst en
wetenschap.
Slide 6 - Tekstslide
Kenmerkende aspecten H5
Herleving van de stedelijk cultuur
Ontstaan van de stedelijke burgerij
De investituurstrijd
Expansie Christelijke wereld / Kruistochten
Staatsvorming en centralisatie
Slide 7 - Tekstslide
Oorzaak en gevolg
De oorzaak is de reden
waarom
er iets gebeurt.
Het gevolg is wat er
daarna
gebeurt; hoe gaat het verder?
Slide 8 - Tekstslide
Leerdoelen
Je kunt de oorzaken noemen van de opkomst van steden in de late middeleeuwen.
Je kunt uitleggen dat er weer een geldeconomie ontstond.
Je kunt aan de hand van een voorbeeld van een middeleeuws netwerk tussen handelssteden uitleggen waarom samenwerking voordelig was.
Je kent de begrippen en jaartallen uit deze paragraaf.
Slide 9 - Tekstslide
Er komen weer steden
Veranderingen rond het jaar 1000 in Noordwest Europa:
Opkomst handel en nijverheid.
Opkomst steden.
Continuïteit rond het jaar 1000 in Noordwest Europa:
Meeste mensen woonden en werkten op het platteland.
Slide 10 - Tekstslide
Er komen weer steden
Oorzaken veranderingen:
Hogere opbrengsten in de landbouw.
Meer landbouwgrond door ontginnen.
Slide 11 - Tekstslide
Er komen weer steden
Hogere opbrengsten in de landbouw door:
halsjuk
ijzeren ploeg
drieslagstelsel
Slide 12 - Tekstslide
Halsjuk en ijzeren ploeg
Slide 13 - Tekstslide
Er komen weer steden
2. Meer landbouwgrond door ontginnen:
bossen gekapt
moerassen doorgelegd
Slide 14 - Tekstslide
Er komen weer steden
Door deze twee veranderingen was er voldoende voedsel, gevolgen:
bevolkingsgroei
op markten werden voedseloverschotten geruild
bij markten ontstonden dorpjes
dorpjes groeiden uit tot steden
boeren gingen in steden als ambachtsman en handelaar werken (vrij)
ontstaan agrarisch stedelijke samenleving
Slide 15 - Tekstslide
Er komen weer steden
Markten ontstonden op kruispunten van wegen en rivieren, maar ook bij kloosters en kastelen.
Slide 16 - Tekstslide
Er komt meer geld in omloop
Het ontstaan van een geldeconomie was ook een belangrijke verandering.
Slide 17 - Tekstslide
Domeinheren vonden pacht in voedsel steeds onhandiger en eisten vanaf de 13e eeuw pacht en belasting in geld. Waarom?
Slide 18 - Open vraag
Ook boeren vonden ruilhandel steeds vervelender, waarom?
Slide 19 - Open vraag
Er komt meer geld in omloop
Elk koninkrijk en bijna iedere stad had een eigen munt.
Een handelaar moest dus steeds geld wisselen.
Slide 20 - Tekstslide
Handelsnetwerken
Er kwam steeds meer handel over grote afstanden: binnen en buiten Europa.
Sommige handelssteden verdienden extra door tol te heffen: passerende schepen moesten geld betalen.
Slide 21 - Tekstslide
Handelsnetwerken
Vanaf de 12e eeuw gingen kooplieden uit steden in het noorden van Europa samenwerken.
Hanze: handelsverbond van steden langs de Noordzee en Oostzee.
Slide 22 - Tekstslide
Handelsnetwerken
Oostzeegebied: haring, hout, kruiden en graan.
Engeland: wol en linnen.
Deventer, Zutphen, Kampen, Harderwijk en Zwolle.
Slide 23 - Tekstslide
Slide 24 - Tekstslide
Handelsnetwerken
Voordelen Hanze:
Koggeschepen konden in groepjes varen om zich te beschermen tegen piraten.
Samenwerkende handelaren konden eisen dat ze minder tol hoefden te betalen.
Leveranciers mochten niet werken met concurrende handelaren die geen lid waren van de Hanze.
Slide 25 - Tekstslide
Handelsnetwerken
In Lubeck kwamen Hanzesteden bij elkaar voor overleg.
In Brugge ontmoetten Hanzekooplieden kooplieden uit Zuid-Europa.
Slide 26 - Tekstslide
Wat zijn voordelen van het lidmaatschap bij de Hanze? Noem er 1.
Slide 27 - Open vraag
Meer lessen zoals deze
5.1 Handel en de opkomst van steden
April 2022
- Les met
23 slides
Geschiedenis
Middelbare school
havo, vwo
Leerjaar 1
5.1 Handel en de opkomst van steden
Maart 2024
- Les met
23 slides
Geschiedenis
Middelbare school
havo, vwo
Leerjaar 1
5.1 Handel en de opkomst van steden
Mei 2022
- Les met
22 slides
Geschiedenis
Middelbare school
havo, vwo
Leerjaar 1
5.1 Handel en de opkomst van steden
Maart 2023
- Les met
20 slides
Geschiedenis
Middelbare school
havo, vwo
Leerjaar 1
5.1 Handel en de opkomst van steden
Mei 2023
- Les met
18 slides
Geschiedenis
Middelbare school
havo, vwo
Leerjaar 1
hoofdstuk 5
Mei 2023
- Les met
48 slides
Geschiedenis
Middelbare school
havo
Leerjaar 1
5.1 Handel en de opkomst van steden
Mei 2023
- Les met
16 slides
Geschiedenis
Middelbare school
havo, vwo
Leerjaar 1
Felxles 5.1
Maart 2021
- Les met
30 slides