Didactiek C20 - P7W1 : Taalontwikkeling

• Onderwijsassistenten
• MBO
• Studiejaar 2

Didactiek P7 : "Taal en didactiek "

P7W1 : "taalontwikkeling"

Wat versta jij allemaal onder taal?

Wat zou een taak van de onderwijsassistent zijn op het gebied van taal?

Programma

1. Start
2. Theorie 3.1 
3. Uitleg eindopdracht 1 
4. Pauze 
5. Aan de slag
6. Afronding 

Doel

Aan het eind van de les kun je de fases in de taalontwikkeling van een kind benoemen, deze fases herkennen en hier voorbeelden bij geven.

Kennistoets P7

Voortgangstoets didactiek eind periode 7

• Pedagogiek : hoofdstuk 4
• Didactiek : hoofdstuk 3 

Taalontwikkelingsfases

Prelinguale periode (0 - 1 jaar)

• De voortalige fase (of prelinguale fase)

Linguale periode

• De vroegtalige / vroeglinguale fase (1 - 2,5 jaar)
• De differentiatiefase (2,5 - 5 jaar)
• De voltooiingsfase (5 - 9 jaar)

1. De voortalige (prelinguale) fase

• Huilen (eerste 6 wk)

• Vocaliseren (6 - 20 wk) : klanken ontdekken & produceren - spraakmechanisme oefenen 
• Vocaal spel (4 - 6 maanden): experimenteren met klanken (nu ook medeklinkers), verschillen in toonhoogte, luidheid & duur

• Brabbelen (vanaf 7 maanden): herhalen van klankgroepen

Een kind oefent met de articulatie, de klankstructuur v/d taal, de zinsmelodie & de communicatie met anderen

Woordenschat - passief

Huilen (eerste 6 wk)

Vocaliseren (6 - 20 wk) : klanken ontdekken & produceren - spraakmechanisme oefenen

Vocaal spel (4 - 6 maanden): experimenteren met klanken (nu ook medeklinkers), verschillen in toonhoogte, luidheid & duur

Brabbelen (vanaf 7 maanden): herhalen van klankgroepen

2. De vroegtalige (vroeglinguale) fase

1 - 2,5 jaar

• Klanken aan betekenis koppelen (inhoudswoorden);
  
• Woorden benoemen (labelen) (éénwoordfase);
• Woorden combineren (twee- en meerwoordfase);
• Enige woordvolgorde (telegramzinnetjes - mama zitten)
• Actieve woordenschat neemt toe
• Overgeneralisatie (een oude man is een opa)

Wie kan er een voorbeeld noemen?

3. De differentiatiefase

2,5 - 5 jaar

• Langere zinnen en uitbreiden v/d woordenschat;
• Meer tijdsbesef - vervoegen van werkwoorden;
• Samenstellingen (huisdeur) en woordcombinaties
• Eenvoudige zinnen begrijpen (functiewoorden)
• Nadenken over taal en creatief zijn met taal (overregularisatie = ik liepte) 
• Verbanden tussen woorden in een zin zien (syntactische aspect);

'Ze leren om te praten over dingen die buiten het hier en nu liggen'

Wie loopt er stage bij de kleuters? Wat herken je?

Als tijdsbesef doorbreekt -> dan ook in staat om verleden tijd te ontdekken door -te achter een woord te plaatsen

Prietpraat 

• 'Werken daar twee Hansen?' - In de tweedehandswinkel
• 'Kijk mam, daar loopt een robot!'
  
• Met zonder jas naar buiten gaan
• 'Mama, wil je de pizza door de half snijden?'

Iemand een ander leuk voorbeeld?

Voorbeeld - overgeneralisatie

Hoeveel woorden kent een kind van 2 ongeveer gemiddeld?

1. 100
2. 200
3. 500
4. 1000

Hoeveel woorden kent een kind van 3 ongeveer gemiddeld?

1. 500
2. 1000
3. 1500
4. 2000

4 jaar: dubbele 3200 woorden

Waarom heet deze fase de differentiatiefase?

4. De voltooiingsfase

5 - 9 jr

• Lezen & schrijven (taalregels)
• Sociale regels v/d taal
• Vergroten van woordenschat

De andere fasen worden min of meer afgerond

Wat laat de grafiek zien denk je? --->

Hoeveel woorden kent een kind van 6 ongeveer gemiddeld?

1. 2000
2. 3000
3. 4000
4. 5000

Eindopdracht 1

Lessuggestie 1: Tijdbalk

Om de taalontwikkeling visueel te maken kun je met de hele groep een tijdbalk maken waarop de taalontwikkeling in de 4 fases wordt weergegeven.

Verdeel de studenten over de 4 fasen en laat ze hun fase uitwerken met voorbeelden, uitleg van de begrippen, illustraties etc.)

Voeg op het eind van de les de producten samen en er is een compleet overzicht van de taalontwikkeling. 

Voorbeeld - overgeneralisatie

Afronding

Wat neem je mee uit deze les?
Doel behaald?

Doelen

• Aan het eind van de les kun je de fases in de taalontwikkeling van een kind benoemen, deze fases herkennen en hier voorbeelden bij geven.

Huiswerk & vooruitblik

• afmaken tijdbalk 
• Lezen H3.2 
• Prentenboek mee!

• Taalspelletjes -> wat zie je op stage?

Opdracht 1.

Beluister de geluidsfragmenten/ filmpjes (1t/m 4)

• In welke fase bevindt dit kind zich? 
• Waar kun je dit aan herkennen?

Kind 1 - Mia

Kind 6 - Eef

Kind 2 - IJs

Kind 3 - Siem

Kind 4 - Juul

Kind 5 - Demy

Taalleermechanisme

                                                       Bron: Nu pedagogisch werk (Colbers, Hillen, Kuiper, Perenboom, 2017)

Hoorde je hier iets van terug in de fragmenten?

Stage/ oppaskindjes/ nichtjes/neefjes?

Opdracht 2.

Beschrijf de volgende begrippen en leg uit a.d.h.v. een voorbeeld

• Vocaliseren
  
• Overgeneralisatie
• Actieve woordenschat
• Passieve woordenschat
• Taalleermechanisme

--> Zie werkblad