Hoofdstuk 3 - Wat gebeurt er bij verkiezingen?

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 3,4

Hoofdstuk 3

Wat gebeurt er bij verkiezingen?

De stemmen van oudere kiezers (65+) moeten minder zwaar wegen bij verkiezingen

De stemmen van oudere kiezers (65+) moeten minder zwaar wegen bij verkiezingen

Eens

Oneens

Wat leerde ik de vorige les?

• de indeling en uitgangspunten van politieke stromingen   noemen, beschrijven en toepassen
  
• politieke standpunten indelen op de links-rechts as en de   progressief-conservatief as
  
• de kenmerken, functies en rollen van politieke partijen

Terugblik vorige les

Wat leer ik deze les?

• wat de namen, uitgangspunten en de bijbehorende   politieke stromingen van de landelijke politieke partijen   zijn
• wat de kenmerken van een parlementaire democratie zijn
• wat de 6 aspecten van het functioneren van de     Nederlandse parlementaire democratie zijn

Ik leer...

Wat leer ik deze les?

• de namen, uitgangspunten en de bijbehorende politieke     stromingen van de landelijke politieke partijen die zetels   hebben in de Tweede Kamer 
• de 4 kenmerken van populistische politieke partijen
• de kenmerken van een parlementaire democratie
• de 6 aspecten van het functioneren van de Nederlandse     parlementaire democratie

Ik leer...

Het algemeen kiesrecht 

Alle inwoners van 18 jaar en ouder mogen stemmen. 

Politici

Volksvertegen-woordigers

Volksvertegen-woordiging

De mensen die gekozen worden

Alle volksvertegen-woordigers bij elkaar

Mensen die in de politiek werken

Het kiesrecht bestaat uit twee delen:

Actief kiesrecht	Passief kiesrecht
Mensen mogen stemmen. Ze gaan naar een stembureau en brengen dan hun stem uit op de persoon die zij willen kiezen	Je hebt jezelf kandidaat gesteld en hebt verteld wat jouw belangrijke punten zijn. Mensen kunnen dan besluiten het vakje voor jouw naam aan te kruisen

Bekijk de posters van de politieke partijen goed. 

Welke politieke

partijen (her)ken je al?

Alle politieke partijen en hun waarden:

Naam partij	Bij1	Partij voor de Dieren	Socialistische Partij	Groen Links
Afkorting	Bij1	PvdD	SP	GL
Waarde	Gelijkheid	Dieren-rechten	Gelijkheid	Duurzaamheid en gelijkheid

Welke partij of partijen hebben gelijkheid als waarde?

Welke partij of partijen hebben gelijkheid als waarde?

1. Bij1
2. PvdD (Partij voor de Dieren)
3. SP (Socialistische Partij)
4. GroenLinks

Alle politieke partijen en hun waarden:

### tabel met de politieke partijen

Naam partij	DENK	Partij van de Arbeid	50PLUS	Volt
Afkorting	DENK	PvdA	50+	Volt
Waarde	Gelijkheid	Gelijkheid	Rechten van ouderen	Gelijkheid

Welke partij zet zich het meest in voor de recht van ouderen?

Welke partij zet zich het meest in voor de recht van ouderen?

1. DENK
2. PvdD
3. GroenLinks
4. 50+

Alle politieke partijen en hun waarden:

Naam partij	Christen Unie	D66	Christen Democratisch Appel	Volkspartij voor Vrijheid en Democratie
Afkorting	CU	D66	CDA	VVD
Waarde	Godsdienstvrijheid en naasten-liefde	Vrijheid	Gemeenschapszin en familiewaarden	Vrijheid

Welke partij vindt naastenliefde het meest belangrijk?

Welke partij vindt naastenliefde het meest belangrijk?

1. SP
2. CDA
3. ChristenUnie
4. D66

Alle politieke partijen en hun waarden:

Naam partij	Boer Burger Beweging	Staatskundig Gereformeerde Partij	Het Juiste Antwoord	Forum voor Democratie	Partij voor de vriheid
Afkorting	BBB	SGP	JA21	FVD	PVV
Waarde	Vrijheid	Christelijke cultuur en tradities	Vrijheid	Vrijheid	Vrijheid

Laura vindt het belangrijk dat er wordt geluisterd naar de mensen van het platteland en niet alleen naar mensen van de randstad. Op welke partij zou zij stemmen?

Laura vindt het belangrijk dat er wordt geluisterd naar de mensen van het platteland en niet alleen naar mensen van de randstad. Op welke partij zou zij stemmen?

1. D66
2. PVV
3. BBB
4. GroenLinks

Welke partijen zijn links (progressief)?

Welke partijen zijn links (progressief)?

Ruben vindt dat alle mensen gelijk moet worden behandeld en dat de zwakkeren in de samenleving extra moet worden geholpen. Op welke partij zou hij stemmen?

Ruben vindt dat alle mensen gelijk moet worden behandeld en dat de zwakkeren in de samenleving extra moet worden geholpen. Op welke partij zou hij stemmen?

1. VVD
2. BBB
3. SP
4. 50+

Voor Fedde is de Nederlandse cultuur erg belangrijk. Hij wilt liever niet dat vluchtelingen een verblijf in NL krijgen. Op welke partij zou hij stemmen?

Voor Fedde is de Nederlandse cultuur erg belangrijk. Hij wilt liever niet dat vluchtelingen een verblijf in NL krijgen. Op welke partij zou hij stemmen?

1. ChristenUnie
2. VVD
3. PvdA
4. PVV

Populisme

Populistische partijen vinden dan andere partijen en politici niet goed luitsteren naar het volk, dat doen zij wel. 

Kenmerken van populisme

1. Afkeren van andere partijen en de bestuurlijke elite
2. Luisteren naar wat het volk wil
3. Een sterke aansprekende leider
4. Vaak wordt een beroep gedaan op vaderlandsliefde

00:39

Wie is de baas in de gemeente?

Wie is de baas in de gemeente?

1. Gemeenteraad
2. Burgermeester
3. Minister-president (Mark Rutte)
4. Wethouder

Tijdlijn van de verschillende verkiezingen

2017	Verkiezingen Tweede Kamer
2018	Verkiezingen gemeenteraad
2019	Verkiezingen Provinciale Staten
2020	Verkiezingen Tweede Kamer
2021	Verkiezingen gemeenteraad
2022	Verkiezingen Provinciale Staten

Bestuurs-vormen	Volks vertegen woordiging	Dagelijks bestuur	Belangrijke rol in het bestuur
Landelijk	Parlement	Kabinet/ regering	Minister- president
Provincie	Provinciale staten	Gedeputeerde Staten	Commissaris van de Koning
Gemeente	Gemeente-raad	College van B en W	Burger-meester

Parlement

Parlement bestaat uit de Eerste en Tweede Kamer.

Samen worden die de Staten-Generaal genoemd. 

Bij verkiezingen krijgt het parlement de macht om het land te besturen.

5 zaken die voor de verkiezingen gebeuren

1. Politieke partijen maken hun verkiezingsprogramma
   
2. Persoon bovenaan de lijst is de lijststrekker
   
3. Er worden stemhulpen gemaakt voor mensen
   
4. Politici houden peilingen voor de verkiezingen in de gaten
   
5. Mensen krijgen stempassen thuis en op de dag zelf kunnen zij stemmen 

Mensen die twijfelen over op welke partij ze gaan stemmen. 

Dit gebeurt steeds meer omdat mensen niet meer automatisch op dezelfde partij als de vorige keer stemmen.

Zwevende kiezers

Mensen die twijfelen over op welke partij ze gaan stemmen.

Dit gebeurt steeds meer omdat mensen niet meer automatisch op dezelfde partij als de vorige keer stemmen.

Peter wilt lijsttrekker worden van het CDA. Van welk soort kiesrecht wilt hij gebruik maken als lijsttrekker?

Peter wilt lijsttrekker worden van het CDA. Van welk soort kiesrecht wilt hij gebruik maken als lijsttrekker?

Vijf zaken die na de verkiezingen gebeuren:

1. De gekozen verkenner praat met alle fractievoorzitters om hun meningen over een eventuele coalitie te horen.

2. Een informateur gaat kijken welke partijen in de coalitie kunnen en willen.

3. Reageerakkoord wordt geschreven als de coalitie is gemaakt.

Punt 4 en 5

4. De formateur zoekt de ministers en staatsecretarissen. Hij vormt het kabinet.

5. De leden van het nieuwe kabinet worden door de koning beëdigd. 

01:25

Wat is een coalitie?

Wat is een coalitie?

1. Samenwerking met de grootste partijen
2. Samenwerking van partijen die de meerderheid hebben
3. Samenwerking van partijen die de minderheid hebben
4. Samenwerking met alle politieke leiders

01:48

Welke drie functies uit de 2e kamer zijn nodig om een coalitie te vormen?

Welke drie functies uit de 2e kamer zijn nodig om een coalitie te vormen?

Een informateur is

Een informateur is:

1. Iemand die het kabinet vormt
2. Iemand die de leden van het nieuwe kabinet beëdigd
3. Iemand die praat met alle fractievoorzitters
4. Iemand die kijkt welke partijen kunnen en willen samenwerken

Welke zaken gebeuren voor de verkiezingen en welke na de verkiezingen?

LIjststrekker

Regeer-akkorord

Peilingen

Zwevende kiezers

Verkenner

VOOR

NA

Samenvattingsvideo van dit hoofdstuk 'Wat gebeurt er bij verkiezingen'

maatschappij-kunde.nl

Filmpjes, testjes en een quiz over dit hoofdstuk voor BB vindt u hier.

maatschappij-kunde.nl

Filmpjes, testjes en een quiz over dit hoofdstuk voor KGT vindt u hier.

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat vind je nog lastig?

Wat heb ik geleerd deze les?

Ik leerde...

• de namen, uitgangspunten en de bijbehorende politieke   stromingen van de landelijke politieke partijen die zetels   hebben in de Tweede kamer
  
• de 4 kenmerken van populistische politieke partijen
  
• de kenmerken van een parlementaire democratie
  
• de 6 aspecten van het functioneren van de Nederlandse   parlementaire democratie

Wat heb ik geleerd deze les?

Ik leerde...

• de namen, uitgangspunten en de bijbehorende politieke   stromingen van de landelijke politieke partijen die zetels   hebben in de Tweede kamer
• de kenmerken van een parlementaire democratie
  
• de 6 aspecten van het functioneren van de Nederlandse   parlementaire democratie

Wie doet wat in de politiek

Einde van de les 'Wat gebeurt er bij verkiezingen'

De volgende Seneca-les gaat over: