HET MOOIS DAT WE DELEN - HIJ & ZIJ

• Nederlands
• Secondary Education

Wat zijn de 3 belangrijkste gebeurtenissen in dit deel?

Hoe lees je deze verwijzing naar de titel van de roman?

“Vierenveertig jaar getrouwd blijven doe je door elkaar te vergeven. Dat was het moois dat we deelden. Als Maria niet in staat was geweest mij te vergeven, was ze nooit geleven.” (p. 238)

Iedere student krijgt één personage om over te schrijven

Schrijf een treffende karakterbeschrijving van "jouw" personage (in min. 3 zinnen)

Welke andere "personages" duiken in dit deel op?

thema: SCHULD en VERANTWOORDELIJKHEID

Is Soumia schuldig aan de terroristische aanslag waarbij Lucs vrouw gestorven is?

Absoluut! Zonder haar acties zou Maria nog leven

Ja! Zij is medeschuldig

ik twijfel

Nee. Ze wou iets goeds doen voor haar vrienden

Absoluut niet! Ook zonder Soumia was de aanslag gebeurd

Voelt ze zich schuldig?

Ja! Heel erg

ja, toch een beetje

ik weet het niet

nee, niet echt

absoluut niet

Hoe lees je deze passages?

“Eenzaam. Dat is wat in me opkomt als ik aan de oude man denk. Het lijkt een lot dat we delen. Maar hij zal mij wel niet meer willen terugzien na het aanhoren van mijn verhaal. Hij zal wel denken dat ik lieg, dat ik de excuus-Marokkaan uithang.  Is er een manier om spijt te laten zien, voelen? Spijt tonen lijkt iets van een ander vragen wat moeilijk te geven is. Vergiffenis.” (p. 215)

“Hij zal het nooit weten maar wat hij me heeft gegeven, is meer dan vergeving. Hij liet me met elk bezoek, met elk glas thee, met elke boodschappentas die ik meebracht me weer even mens voelen.” (p. 254)

Vindt Luc dat Soumia schuldig is?

Ja! 100%

ja, toch een beetje

ik weet het niet

nee, niet echt

absoluut niet

Is Luc schuldig aan Soumia´s dood?

Absoluut! Zonder zijn acties en woorden zou ze nog leven

Ja! Hij is medeschuldig

ik twijfel

Nee. Hij heeft nooit de intentie gehad om haar kwaad te doen

Absoluut niet! Ook zonder hem was Soumia vermoord

Dit zegt de auteur:

‘Het zijn twee heel moedige personages die, weliswaar in gevecht met hun eigen demonen, het gesprek met elkaar aangaan. Beiden ontwikkelen gevoelens waarvan ze dachten dat ze die nooit zouden kunnen voelen. Voor Soumia is dat comfort, wat ze voorheen alleen nog op haar eigen kamer voelde en nu van alle mensen uitgerekend ook bij hem. Voor Luc is dat de empathie die hij voor haar ontwikkelt, vergezeld met gevoelens van schuld daarover ten opzichte van zijn naasten, die niets van “mensen als Soumia” moeten hebben.’ Daarom vind ik het ook zo moedig dat Soumia en Luc in de mix van luide stemmen uit hun omgeving, naar hun eigen innerlijke stemmetje, dat heel zachtjes klinkt, hebben willen luisteren.’

Ish Ait Hamou claimt dat Luc zich schuldig voelt over zijn empathie voor Soumia. Tegenover wie voelt hij zich schuldig?

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

p. 155

p. 160

p. 162

p. 188

p. 205

p. 213

p. 220

p. 226

p. 249

p. 259

Zie je overeenkomsten met Confrontaties?

Op een dag ontmoeten de twee elkaar en blijken ze als dader en slachtoffer betrokken bij dezelfde aanslag. Hoe langer ze elkaar kennen, hoe meer de rol van dader en slachtoffer begint te vervagen.” 

Welk ander THEMA kan je in deze passage herkennen:

“Geen enkele persoon die weet wie ik ben zou me in zijn huis toelaten. Zeker geen oude Vlaming. Sommige Vlamingen hebben het hoe dan ook moeilijk met onze aanwezigheid, ze hebben moeite om verandering te aanvaarden, om moslims te aanvaarden. Want daar gaat het over. Wie het heeft over een verandering in het straatbeeld, bedoelt meestal dat er moslims zijn. Wie zegt tegen religieuze tekenen in het openbaar te zijn, zegt geen hoofddoeken te willen zien. Ik heb me vaak afgevraagd waarom de persoonlijke keuzes van een ander je soms zo erg kunnen storen. Is het omdat het stoort dat de ander niet op jou lijkt? Dat de ander je niet bevestigt in je eigen gelijk?! (p. 170)

Waarom is het behouden van die Belgische nationaliteit zo belangrijk voor Soumia?

“Haar woorden klinken steeds verder weg, ik voel het kloppen van mijn hart in mijn keel. Ik had gedacht dat dit nooit zou kunnen gebeuren. Geboren in dit land, opgegroeid in dit land, gevoed door dit land, naar school geweest in dit land, gevoetbald in dit land. Ik dacht dat het ondenkbaar was.  Ik ben het product van dit land zolang ik succesvol ben maar het product van een ander land zodra ik faal.” (p. 179)

WAAR (in welke ruimtes) speelt dit deel zich af?

Hoe interpreteer je dit?

“Ik dacht terug aan zijn huis. Toen ik rondkeek in de gang en zijn keuken voelde ik me raar. Alsof ik er ooit al eens was geweest. De geur, de stilte, het was me niet onbekend. Pas toen ik de volgende dag wakker werd, wist ik het. Mijn slaapkamer lijkt op zijn huis. Niet door de oude meubelen, maar door degene die er verblijft. Iemand die alleen is.” (p. 163)

Vergelijk de cursieve stukjes tekst met hoofdstuk 62. Dit laatste hoofdstuk lijkt geen nieuwe informatie te bevatten, of toch wel? Noteer het verschil!

Waarom zou de schrijver voor deze opbouw gekozen hebben? 

‘Je leest er de laatste jaren veel over in het nieuws: het aantal mensen dat zich eenzaam, ongelukkig of buitengesloten voelt,’ zegt Ait Hamou. ‘Ook ik heb mij, als Vlaming met andere roots en een geloofsovertuiging die niet altijd wordt omarmd door de politiek, een lange tijd zo gevoeld. Er hangt hier in België, maar ik denk ook in Nederland, vandaag de dag een bepaalde wantrouwige sfeer als het gaat om samenleven. Maar wat gebeurt er nu als je mensen die denken redenen te hebben elkaar niet willen leren kennen, samenbrengt? Is er een hoopvolle afloop mogelijk?’

Geeft Ish Ait Hamou dit verhaal een hoopvol einde?

Absoluut

ja

ik weet het niet

nee

helemaal niet

Deze roman heeft een

1. open einde
2. gesloten einde
3. happy end

Wat verwacht je nog van het laatste deel van de roman “Wij”?

Motieven

“Hoe durft ze. Ik loop naar de tafel. Haar hand leunt nu op de stoel. Ik kijk van mijn hand naar haar hals. Mijn jongere zelf zou met deze pen haar keel kunnen doorboren. Het is een poging waard.” (p. 156)

“Ze trekt een stoel naar achteren. Stof waait op. Ze ziet het en klopt een paar keer op de zitting en de leuning voordat ze gaat zitten. Al vijf jaar staat die stoel daar, onaangeroerd, stoffig als een meubelstuk in een oud kasteel. Zie haar zitten op Maria´s stoel, zie hoe ze me aankijkt en ontspannen glimlacht.” (p. 199)

Wat symboliseren Soumia´s littekens?

En Marokkaanse muntthee?

Recensenten noemen de schrijfstijl van Ish Ait Hamou "verrassend eenvoudig". Ben jij het daaree eens?

absoluut

ja

ik weet het niet

nee

helemaal niet

Ik dacht dat het altijd maar complex en ingewikkeld moest zijn, maar door de jaren heen zie je dat mijn dans veel simpeler is geworden. Toen ik eenmaal ging inzien dat dat ook mag, voelde ik me bevrijd. Hetzelfde geldt voor de literatuur. Ik dacht altijd dat ik mooie of moeilijke woorden moest gebruiken, maar dat hoeft niet. Het is een keuze; het gaat er uiteindelijk om wat je wilt overbrengen en wat daarvoor de beste vorm is.

Hoe scoor je HET MOOIS DAT WE DELEN tot nu toe?

1

2

3

4

5

Beschrijf in één zin: HET MOOIS DAT WE DELEN is een roman over....