Verwerkingsles 1 Make it Mine: Letterdruk

• Kunstzinnige oriëntatie
• Basisschool
• Middelbare school
• Praktijkonderwijs
• Speciaal Onderwijs
• Groep 3,4

 Verwerkingsles 1

Make it Mine: Letterdruk

Bespreek de workshops bij het Stadsatelier na. 

En gebruik de reflectiekaarten om de resultaten van de Workshop Letterdruk te bespreken

1. Geschiedenis van de 

boekdrukkunst

In 2 filmpjes.

player.ntr.nl

Filmfragment uit "Welkom in de Middelleeuwen" over de uitvinding van de boekdrukkunst. 2:06 minuten

Rond 1450 bedacht de Duitser Johannes Gutenberg de losse letters van metaal.

- Je kunt met dezelfde letters steeds weer nieuwe teksten maken. 

- een foutje kan je gewoon verbeteren.

- En metaal slijt minder snel dan hout.

player.ntr.nl

SchoolTV filmpje over perkament, papier en de uitvinding van de boekdrukkunst.

3:03 min.

2. Geschiedenis van de typografie in reuzenstappen

Met 8 voorbeelden van drukwerk gemaakt en bewaard in Amersfoort.

zoom in: 

Kun jij zo'n oud stukje tekst lezen?

Almanak, 1578

De letters in deze tekst leken nog op schijfletters. 

Een almanak is een jaarkalender met informatie: feestdagen, maanstanden, horoscopen & data van jaarmarkten.

Dit is de oudste almanak die in Nederland bewaard is gebleven!

Willem van Brakel: samensteller. 

Harmen Jansz: drukker.

Collectie Museum Flehite, Amersfoort.

zoom in: 

Wat staat op de wegwijzer?!

Centsprent, medio 1830

De letters werden gedrukt met loden letters. De prenten werden uit hout gesneden, gedrukt met zwarte inkt en met de hand ingekleurd met verf.

Centsprenten waren een gemakkelijk te begrijpen, goedkoop en werden in grote hoeveelheden gedrukt en gelezen door kinderen en volwassenen.

Drukker: Frans Felix Amersfoort. 

Collectie Museum Flehite.

Kun jij dit lezen?

Litho (steendruk) ongeveer 1850

Kun je lezen wat hier staat?

"Mens leef vroom en goed."

Dit zijn kunstzinnige letters die alleen voor dit drukwerk werden gebruikt.

E.W. Rossback.

Collectie Museum Flehite.

Hoeveel verschillende lettertypes zijn er in deze reclame-poster gebruikt?

Affiche, 1860-1869

Litho (steendruk). Met deze techniek kon tekst en beeld heel fijn afgedrukt worden.

Collectie Museum Flehite

Affiche Phoenix Brouwerij, 1886-1900

Litho (steendruk). Hiermee kon je afbeeldingen en tekst combineren en drukken in kleur. Wat vind jij van dit ontwerp? 

Affiche Phoenix Brouwerij, 1886-1900

Maker: L. van Leer & Co.

Collectie Museum Flehite Amersfoort.

Affiche Dierenpark Amersfoort, 1953

Kort en bondig. Foto's kunnen nu ook afgedrukt worden. Schreefloze letters komen "in de mode".

Collectie Museum Flehite

Affiche Roze Zaterdag 1982

Felle kleuren, schuine lijnen en een duidelijke boodschap.

Roze Zaterdag was een manifestatie voor de rechten van de LGBTQ gemeenschap, die elk jaar in een andere stad in Nederland gehouden werd. 

Collectie museum Flehite Amersfoort.

Affiche Lepeltje Lepeltje 2024

Heb jij deze posters wel eens zien hangen?

Affiche voor foodfestival Lepeltje Lepeltje 2024

Ontwerp Thirza Kok van Studio Vondst.

In dit filmpje vertelt de Will Mower over zijn idee voor Blockface. 

Blockface is een stempelset waarmee je verschillende lettertypes kan maken.

Sommige groepen hebben hier ook mee gewerkt in het Stadsatelier. 

2. Kunstenaars & letters

Hieornder volgen een aantal kunstwerken van internationale kunstenaars waarin letters een prominente plek hebben.

Paul van Ostaijen schreef dit gedicht in 1920 in de bundel De bezette stad.

Het drukt in woorden en typografie zijn ervaringen in de Eerste Wereldoorlog in Antwerpen uit. Toen was de stad bezet door de Duitsers en er heerste chaos en geweld.

Wil iemand het voorlezen?

Een gedicht van K. Schippers.

Uit de jaren '60.

Love

Robert Indiana.

1966

Olie op canvas.

Indianapolis Museum of Art at Newfields.

zoom in: 

Wat gebruikte Kurt Schwitters in zijn collage?

Merz Blauer Vogel

Kurt Schwitters

1922

Kurt Schwitters was een kunstschilder, typograaf en dichter. Hij is beroemd geworden met zijn collages. 

Waar maakte hij zijn collages mee? (Klik op de afbeelding om in te zoomen.)

zoom in: 

Wat gebeurt er in deze afbeelding?

Waar zien je dat aan?

Wat is er nog meer te ontdekken?

Sweet dreams, baby.

Roy Lichtenstein

1966

Zeefdruk 95,6 x 70 cm