Make it Mine - Grafiek

Dit project gaat over grafische vormgeving. Het bestaat uit 6 lessen. 4 lessen in de klas en 2 workshops in Het Stadsatelier in Amersfoort. 

Alle tekstuele uitingen, analoog of digitaal, zijn ontworpen. Wat komt er kijken bij het maken van een grafisch ontwerp? 

Leerlingen ontdekken al doende hoe je een ontwerp voor letters, woorden en tekst kunt maken. Ze gaan aan de slag met letters, vlakverdeling, witruimtes, kleur, compositie en bladspiegel. Ze bekijken werk van hedendaagse grafische vormgevers en ambachtelijke drukkers. En ze duiken in de de geschiedenis van de drukpers tot digitale printtechnieken.

In de laatste lessen maken ze een tentoonstelling in de school en/of op digitale platforms (Insta, TikTok, Printerest).

- Leerlingen leren dat er verschillende letters en lettertypes bestaan.

- Leerlingen experimenteren met vormgeving van woorden en teksten.

- Leerlingen experimenteren met- en ervaren hoe ze zelf kunnen drukken met drukletters.

- Leerlingen zien hoe een drukpers werkt.

- Leerlingen drukken zich uit in tekst en beeld.

- Leerlingen maken kennis met het beroep grafisch vormgeven en drukken.

- Leerlingen analyseren beelden, benoemen de vormgeving waardoor een begrippenkader ontstaat.

- Leerlingen leren over de geschiedenis van de drukkunst aan de hand van Amersfoorts Erfgoed.

Kunst en Cultuur: 48, 49, 50, 51, 52.

Doel: Introductie op het onderwerp Grafiek, voorbereiding op de workshop en kennismaking met het Stadsatelier.

Organisatie: Klassikaal en individueel.

Duur: 90 - 120 minuten.

Benodigdheden: A4 papier, A6 papier, fineliners, eventueel voorbeeldboeken over handlettering.

Voorbereiding: Neem de digibordles door. Rechts onderin staat een icoon van een notitieblad, hier staat informatie voor de leerkracht, bijvoorbeeld conclusies die je kunt trekken of vragen die je kunt stellen aan de leerlingen. 

De digibordles kan uitgeprint worden door op Print te drukken onder de rode knop Start Les.

NB: Laat leerlingen hun naam achter op de blaadjes schrijven. 

A. Kies zelf een woord en type dit 8 keer met een ander lettertype in Word. Gebruik een zo groot mogelijk lettertype, ongeveer 48 pt. En print het uit op een A4-tje. Bedenk voor jezelf welk lettertype het beste bij het woord past en waarom je dat vind.

B. Kies 3 verschillende woorden van het digibord en schrijf  met een fineliner elk woord in een passend lettertype op een A6. Schijf lekker groot. Je mag ook zelf een lettertype bedenken.

A. Leg alle A4-tjes op tafel en bekijk ze samen. 

Een leerling kiest een woord met een lettertype dat volgens hem/haar goed past en brengt onder woorden waarom het goed past. 

Vraag de maker van het woord welke letters hij/zij zelf het beste vond passen en waarom. 

Laat meerdere leerlingen een woord van een andere leerling kiezen, idem dito.

B. Leg alle A6-jes op tafel, dezelfde woorden bij elkaar. 

Laat leerlingen de woorden sorteren: schreefloze letters en schreef letters. 

Waarom een schreefloze letter?

Waarom een schreefletter?

Laat leerlingen in groepjes woorden in volgorde leggen: van organisch naar geometrisch.

Waarom organische letters?

Waarom geometrische letters?

Leg aan de hand van de foto's uit wat het Stadsatelier is en wat de leerlingen in de workshop A bij het stadsatelier gaan doen.

Doel: Leerlingen leren over de geschiedenis van het letterdrukken. 

Leerlingen begrijpen dat ambachten zich door ontwikkelen met behulp van techniek en computers. Zodat er dan gemakkelijker, sneller en goedkoper geproduceerd kan worden. Leerlingen begrijpen dat er nog steeds ambachtelijk wordt gewerkt en dat dat andere producten opleverd. 

Organisatie: Klassikaal en individueel

Duur: 90-120 minuten

Benodigdheden: Digibord, computers/I-pads, papier.

Voorbereiding: Maak een insta-account of pinterest-account aan op een school computer.

Leg de resultaten op tafel. Benadruk dat het niet ging om het eindresultaat, maar om het experiment.

- Wat hebben de leerlingen ontdekt?

- Hoe was het om te doen?

- Bekijk het filmpje van Will Mower de bedenker van de stempels.

Leg de resultaten op tafel. (Experiment belangrijker dan eindresultaat.)

- Wat hebben leerlingen ontdekt over het plaatsen van de woorden een het vlak?

- Heeft de verdeling op het vlak invloed op de tekst?

- Dit is waar dichters en kunstenaars mee spelen. Hierna volgen 4. voorbeelden.

In de volgende workshop in het Stadsatelier gaan leerlingen een eigen tekst afdrukken. 

- Een tekst van maximaal 3 woorden.

- Een zin of een spel met woorden. 

De volgende 9 dia's zijn voorbeelden met kijkvragen, om het werk te analyseren, zodat ze de opgedane kennis in het Stadsatelier kunnen toepassen.

De leerlingen bedenken 3 teksten, die ze meenemen naar het Stadsatelier. Ze kunnen bijvoorbeeld ook googelen naar songteksten of gedichten.

Dit onderdeel bestaat uit 2 korte filmpjes over de overgang van handgeschreven boeken naar gedrukte boeken. En 8 voorbeelden van drukwerk uit de collectie van Museum Flehite, die een beeld geven van de veranderende druktechnieken en vormgeving in de loop van de tijd.

Doel: 

Organisatie: Klassikaal en individueel.

Duur: 90 - 120 minuten.

Voorbereiding: Neem de digibordles door. Rechts onderin staat een icoon van een notitieblad, hier staat informatie voor de leerkracht, bijvoorbeeld conclusies die je kunt trekken of vragen die je kunt stellen aan de leerlingen. 

De digibordles kan uitgeprint worden door op Print te drukken onder de rode knop Start Les.

Deel 1. 

Deel 2. 

Deel 3. 

Organisatie: Klassikaal en individueel.

Duur: 90 - 120 minuten.

Voorbereiding: Neem de digibordles door. Rechts onderin staat een icoon van een notitieblad, hier staat informatie voor de leerkracht, bijvoorbeeld conclusies die je kunt trekken of vragen die je kunt stellen aan de leerlingen. 

De digibordles kan uitgeprint worden door op Print te drukken onder de rode knop Start Les.

Deel 2. Selectie werk voor online tentoonstelling en uploaden. (15-20 min.)

In musea kun je werk bewonderen van kunstenaars en vormgevers. Online kan iedereen zijn werk laten zien!

Bespreek met de leerlingen dat ze een online tentoonstelling gaan maken op insta of pinterest.

Laat de leerlingen kun werk fotograferen en de foto's uploaden op het gezamenlijke insta account/pinterest account. Als er foto's in het Stadsatelier zijn gemaakt door de docent kunnen die er ook bij.

Lesmateriaal: Marije Visser & Tiny Risselada

Workshop: Stadsatelier/Tiny Risselada

Grafiek, schilderijen en foto’s: Museum Flehite, Archief Eemland, Tiny Risselada, Marije Visser

Eindredactie: Museum Flehite

Realisatie: Januari 2025 I.s.m. PRO33 College Amersfoort.

Dit project is gerealiseerd met subsidie van het Fonds voor Cultuurparticipatie.