Molukken - 70 jaar onderweg naar huis

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-4

Introduction

In deze les wordt er gefocust op het persoonlijke verhaal van de Molukkers in Nederland. Aan de hand van beeldmateriaal wordt het verhaal van de komst naar Nederland en de wil om weer te vertrekken verduidelijkt.

Wat doet muziek met je hersenen tijdens het leren?

Molukkers - 70 jaar onderweg naar huis 

Het verhaal van de Molukkers in Nederland 

Voor het eerst bij Beeld en Geluid op school? Kijk hier voor een korte instructie.

Deze les gaat over de Molukkers in Nederland 

• Aan het einde van deze les kunnen de leerlingen uitleggen waarom Molukkers mee vochten met het KNIL
• Aan het einde van deze les kunnen de leerlingen verklaren waarom de Molukkers naar Nederland toe kwamen
• Aan het einde van deze les kunnen de leerlingen vanuit het perspectief van de Molukkers het Molukse verhaal bekijken 
• Aan het einde van deze les kunnen de leerlingen uitleggen waarom de Molukse jongeren radicaliseerde 

     Leerdoelen van de les

Mozart effect

1951

In 1951 komen 12.500 Molukkers naar Nederland. Deze Molukkers zijn KNIL-militairen en komen samen met hun familie naar Nederland. De Molukkers vochten mee met het KNIL om een zelfstandige Molukse Republiek te verkrijgen met de hulp van Nederland. Nederland verloor de onafhankelijkheidsoorlog van Indonesië. Er kwam geen zelfstandige Molukse Republiek en de Molukkers werden gedwongen voor eigen veiligheid om 'tijdelijk' naar Nederland toe te vertrekken. 

Bekijk dit fragment over de komst van de Molukkers naar Nederland. Bron: NOS, 2021

Waarom vochten Molukkers mee in het KNIL?

Tijdelijk? 

Oorspronkelijk zouden de Molukkers tijdelijk in Nederland verblijven. Nederland zou hen bijstaan bij het verkrijgen van een eigen land, de RMS, de Republiek der Zuid-Molukken. Omdat deze groep weer zou vertrekken was het niet de bedoeling dat de Molukkers zouden integreren in de Nederlandse samenleving. De Molukkers werden ondergebracht in oud concentratiekampen. 

Bekijk dit fragment over de situatie van de Molukkers in 1951. 

Bron: BNN-VARA, 2021 

Wat betekent integreren?

1. Als een aparte groep leven in een samenleving
2. Het opgaan in een samenleving
3. Leven in Nederland
4. Actief deelnemen aan de politiek in Nederland

De RMS is er nooit gekomen. Tijdelijk werd permanent. Ondanks dat de Molukse gemeenschap de droom had terug te keren was deze mogelijkheid er niet. Tot op de dag van vandaag staan bij sommige Molukkers de koffers nog steeds klaar. 

Bekijk dit fragment over de wil om terug te keren. 

Bron: BNN-VARA, 2021

Tijdelijk werd permanent 

Waarom hebben sommige Molukkers de koffers nog klaar staan?

Het is meer symbolisch dat de mensen hun koffers nooit uitgepakt hebben en daarmee nooit Nederland als thuis gevoeld hebben. Een koffer uitpakken zou betekenen dat ze niet meer terug kunnen keren.

Aan het werk! 

Het werd duidelijk dat de Molukkers in Nederland zouden moeten blijven. De nu ex-KNIL militairen moesten zelf voor de kost gaan zorgen. Met alleen een militaire opleiding op zak en zonder de Nederlandse taal te spreken moesten deze mannen het werkveld in. Zonder scholing kwamen velen van hen in fabrieken te werken. 

Bekijk dit fragment over deze omslag. 

Bron: BNN-VARA, 2021 

Van militair naar onderaan de samenleving... Hoe denk jij dat dat zou hebben gevoeld voor de Molukkers?

In 1966 werd de Molukse president Chris Soumokil in Indonesië geëxecuteerd door een vuurpeloton. In 1970 kwam Soeharto, de toenmalige president van Indonesië op staatsbezoek in Nederland. 

De relatie tussen Nederland en de Molukkers verslechterde nog verder door de komst van de moordenaar van hun president. Molukse jongeren radicaliseerde en probeerde met gewelddadige acties aandacht te krijgen voor de Molukse kwestie. 

Bekijk dit fragment over de gevoelens van de Molukse gemeenschap. 

'Ze trapten echt toen op onze ziel'

Waarom radicaliseerde de Molukse jongeren?

Spanningen lopen verder op

De bezetting van de ambtswoning had niets opgeleverd. Kennelijk heeft niemand oog voor de pijn en het verdriet van de gemeenschap. 

1975, Molukse jongeren kapen een trein. 

Bekijk het volgende fragment over deze treinkaping en de reactie van de gemeenschap. 

Bron: BNN-VARA, 2021 

Om aandacht te krijgen voor een belangrijke zaak mag je soms ver gaan...

Ja, mee eens

Nee, niet mee eens

Ja, maar nooit iets wat wettelijk niet mag

Ondanks de vraag om aandacht voor de Moluksezaak bleef verandering uit. In 1977 begon de volgende actie van Molukse jongeren, nog een treinkaping. 

Drie weken duurde de kaping. Met zwaar militair geschut werd de kaping uiteindelijk beëindigd, 6 van de 9 gijzelnemers werden hierbij gedood. 

Bekijk het fragment. 

  

Treinkaping bij de Punt 

De militairen hadden niet mogen schieten om te doden 

Stelling

Hoe gaan we er nu mee om? 

Ook vandaag de dag is er nog gevoeligheid over het onderwerp. Een voorbeeld van het recent opleven van de discussie is het moment dat Rutte 1945 als datum van de onafhankelijkheid van Indonesië erkent. 

Bekijk het journaal fragment. 

Noem drie dingen die jij geleerd hebt van deze les!

We proberen bij Beeld & Geluid aan te sluiten bij het curriculum en bij de behoeftes van docenten. Om deze rede zijn we benieuwd naar jullie mening. Heb jij deze les gegeven en wil je ons helpen met feedback? 

Mail dan naar: [e-mail]

Beantwoord graag de volgende vragen:

 

1. Welk cijfer van 1-10 zou jij deze les geven? 

2. Ontbrak er wat aan de les? Zo ja wat? 

3. Welke onderwerpen zou jij graag belicht zien in een les van Beeld & Geluid? 

Hey docent... Wat vond jij van deze les? 

Fragmentenlijst 

Bekijk alle fragmenten gebruikt in deze les in de fragementenlijst: 

https://www.beeldengeluidopschool.nl/#/share/folder/20567dfc0b8089f7c3ddd9ed5fece9a40608b472cf080ef36498bfe650d89ee5