vo ob - Shorts - Veerkracht | les na het filmbezoek

• Kunst
• Nederlands
• +1
• MBO
• Studiejaar 1

Instructions

Het kan handig zijn om deze LessonUp te printen. Zo heb je alle aantekeningen bij de hand, als je de les geeft. Veel plezier!

Veerkracht

vo onderbouw 

les na de film

Deze LessonUp is gemaakt door IFFR en te geven in de klas na het filmbezoek.

Lesindeling:

1. introductie les en terugblik - 5 min.

2. nabespreken thema en film(s) - 10 min.

3. (verdiepend) filmtheorie: kadrering

4. (verdiepend) opdracht bij filmtheorie

5. thematische opdracht - 10 min.

6. presenteren - 5 min.

7. reflectie en afsluiting - 5 min.

Duur van de les: 40-60 minuten.

Voorbereiding

Het is fijn om de les vooraf al een keer door te nemen. Voor de maak-opdracht heb je materialen nodig. Verzamel deze voorafgaand aan de les. 

Benodigdheden

Opdracht 1: pen, papier, optioneel: worksheet bij deze LessonUp.

Opdracht 2: pen, papier.

Thema 

Veerkracht

Tip: Zet de notities aan door op het icoon met het schrijfblokje onderin de balk te klikken. Bekijk de notities vooraf of print ze uit. Hierin staat extra informatie. 

Heb je nog niet eerder met LessonUp gewerkt? Hier vind je aanvullende informatie.

doen

Dit is een doe-opdracht

weetje

Dit is een weetje

Legenda

vraag

Dit is een vraag

Gele hotspots zijn optioneel en brengen verdieping aan. Dit kunnen weetjes, vragen of extra opdrachten zijn.

Legenda

LessonUp maakt gebruik van icoontjes, deze worden hotspots genoemd. Een hotspot kun je aanklikken voor meer informatie. Als er een icoon in beeld staat kun je erop klikken.

Gele hotspots zijn optioneel en brengen verdieping aan. Dit kunnen weetjes, vragen of extra opdrachten zijn.

Wat gaan we doen / leren?

Leerdoel toevoegen

Dit gaan we deze les doen

We gaan;

• terugkijken op het filmbezoek;
• onderzoeken wat 'kadrering' is binnen de filmwereld en hoe je dit in kunt zetten bij het maken van een film;
• zelf als filmmaker/ verhalenverteller aan de slag.

5 min - (vervolg) Introductie

Vertel de leerlingen

Dit gaan we deze les doen (hotspot)

We gaan;

• terugkijken op het filmbezoek;
• zelf nog een keer aan de slag met het thema;
• deze lessenreeks afronden.

1. Miisufy

2. Warrior Heart

3. Girl Away From Home

4. Afterlives

Eerste indrukken: wat vond je van het filmbezoek?

Welk van deze films is je het meest bijgebleven?

In welke film zag je het thema 'Veerkracht' het best terug?

Welke film heeft je het meest verrast?

Welk type film spreekt je het meest aan? Welk het minst?

10 min. - Terugblik filmprogramma

Vertel de leerlingen

Jullie bekeken de volgende korte films:

1. Miisufy (animatie)
2. Warrior Heart (fictie)
3. Girl Away From Home (documentaire)
4. Afterlives (experimenteel)

Vraag de leerlingen (hotspots)

• Eerste indrukken: wat vonden jullie van het filmbezoek?
• Welk van deze films is je het meest bij gebleven?
• In welke film zag je het thema 'Veerkracht' het best terug?

Verdiepende vragen (gele hotspots)

• Welke film heeft je het meest verrast?
• Welk type film (animatie, fictie, documentaire, experimenteel) spreekt je (op dit moment) het meest aan? En welke het minst?

Vraag de leerlingen hun antwoorden toe te lichten en te onderbouwen.

Kadreren is...

Kadreren verwijst naar het proces van het bewust kiezen van wat er wel en niet in beeld te zien is. De randen van het scherm, zijn het kader.
Dit is niet alleen compositie, maar onder andere ook het standpunt, de camera hoek, de keuze van de lens, de handelingen en het bewegen van de acteurs en de set dressing. 

Kadrering

Wat is het nut van kadrering?

Ben jij je weleens bewust van kadrering bij film?

10 min. - filmtheorie: kadrering (verdieping)

Vertel de leerlingen

In les 1 hebben we het gehad over verschillende dingen die je kunt doen om je veerkracht te vergroten. Eén voorbeeld was 'omdenken' (opnieuw kijken naar een situatie vanuit een andere hoek, waarbij je uitdaging ziet als kansen). Een ander woord voor omdenken is herkaderen. 

Kaderen, of kadreren, is ook een filmterm.

Weetje (hotspot)

Kadreren verwijst naar het proces van het bewust kiezen van wat er wel en niet in beeld te zien is. De randen van het beeldscherm zijn het kader. Wat je in beeld ziet is een uitsnede van de hele situatie. Kadrering bestaat niet alleen uit compositie, maar onder andere ook uit het standpunt, de camera hoek, de keuze van de lens, de handelingen en het bewegen van de acteurs en de set dressing. 

Met kadrering en compositie kun je de aandacht van de kijker sturen. Je kunt je verhaal daardoor visueel kracht mee geven. Als regisseur bepaal je het kader en maak je dus belangrijke keuzes.

Vraag (hotspot)

• Wat is het nut van kadrering?

Antwoord: Met kadrering en compositie kun je de aandacht van de kijker sturen. Je kunt je verhaal daardoor visueel kracht mee geven. Als regisseur bepaal je het kader en maak je dus belangrijke keuzes. Jij bepaalt wat de kijker te zien krijgt. Je bepaalt daarmee welke informatie de kijker wel en niet krijgt, maar ook wat er belangrijk is in een scène.

Voorbeeld: Wat staat er op de voorgrond? Welke kleuren zie je in beeld? Op welke objecten wordt de nadruk gelegd? Uit welke hoek wordt er gefilmd? Wat doen de acteurs in beeld en wat gebeurt er juist buiten beeld? Komen we als kijker heel dichtbij of is er meer afstand?

Vraag (hotspot)

• Ben jij je weleens bewust van kadrering bij film?

Hebben de leerlingen hier eerder over nagedacht, of zijn ze zich hier normaal niet van bewust? Waar letten ze op, als ze zich er wel bewust van zijn? Kan iemand een specifiek voorbeeld noemen van een shot of scène? Waar letten ze normaal meer op: hoe iets gefilmd is of wat er gefilmd is (verhaal)?

Bekijk het clipje uit 'Warrior Heart'. 

Kadrering

Wat zie je in beeld en hoe draagt die kadrering bij aan het verhaal?

filmtheorie: kadrering (vervolg)

Voor de docent

Bekijk het clipje uit Warrior Heart en bespreek de hotspot.

Vraag (hotspot)

Wat zie je in beeld en hoe draagt die kadrering bij aan het verhaal?

Voorbeeldantwoord: Het eerste dat je in beeld ziet is Thea die haar tegenstander in haar greep heeft. Je snapt meteen wie zij is en dat ze aan het winnen is. Thea wordt al snel onscherp in beeld, wat aangeeft dat iemand anders de focus van de kijker verdient. Dat is Vilja, die we achter haar zien verschijnen. Vilja is in haar eentje achter de groep gezet, wat laat zien dat zij op een andere manier naar de wedstrijd kijkt dan de andere kinderen in de kring. Aan haar houding en beweging zie je dat ze zich onzeker of ongemakkelijk voelt. Door de manier waarop de scène in beeld gebracht is, krijg je informatie over de relatie tussen Vilja en Thea en over hoe Vilja zich voelt.

Bekijk het clipje uit 'Warrior Heart'. 

Kadrering

Wat zie je in beeld en hoe draagt die kadrering bij aan het verhaal?

filmtheorie: kadrering (vervolg)

Voor de docent

Bekijk het clipje uit Warrior Heart en bespreek de hotspot.

Vraag (hotspot)

Wat zie je in beeld en hoe draagt die kadrering bij aan het verhaal?

Voorbeeldantwoord:  Op de achtergrond zie je sporthal. Ondanks dat je de personen naast Vilja nog niet kent, snap je daardoor dat ze met elkaar naar huis lopen na hun training. Eerst lopen ze naast elkaar. Op een gegeven moment wordt er geknipt naar een shot dichterbij, waardoor je hun gezichtsuitdrukkingen - en daardoor de emotie - beter ziet. Vilja blijft nu een beetje achter. Ze reageert niet met woorden op het gesprek, maar wordt net als in de eerdere scène apart gezet van de groep: zij voelt iets anders dan de anderen. Daarna blijft de camera op Vilja. De regisseur heeft er voor gekozen om niet ook de weglopende vriendinnen in hetzelfde shot te houden, maar om dicht bij Vilja te blijven en de focus bij haar te houden. Haar reactie is het meest belangrijk. Er is ook een groot hek te zien in het beeld. Een hek is een scheiding tussen twee gebieden. Nadat de vriendinnen het hek doorstappen, blijft Vilja alleen achter. 

Net als in de eerdere scène krijgen we door de manier waarop het shot is opgebouwd meer informatie over hoe Vilja zich voelt en hoe dat verschilt van de mensen om haar heen.

Breng het in beeld!

• Maak groepjes
• Maak samen een storyboard voor de volgende scène:
  
  Twee mensen maken ruzie om het laatste koekje uit de trommel, totdat een derde persoon tussenbeiden komt.
  

Denk goed na: wie en wat breng je in beeld en wie en wat juist niet? Waarom?

Kadrering

Presenteren / reflecteren

15 min. Filmtheorie: kadrering - opdracht

De leerlingen gaan nu zelf bewust nadenken over kadrering. 

De opdracht (10 min)

• Maak groepjes
• Maak samen een storyboard voor de volgende scène:

Twee mensen maken ruzie om het laatste koekje uit de trommel, totdat een derde persoon tussenbeiden komt.

Denk goed na: wie en wat breng je in beeld en wie en wat juist niet? Waarom?

Je kunt voor het storyboard het werkblad in het lesplan gebruiken. Als je de leerlingen niet wilt laten tekenen, kun je hen ook vragen om iin tekst te beschrijven hoe ze de scène in beeld zouden brengen.

Presenteren/ reflecteren (5 min) (hotspot)

Bespreek de opdracht na afloop met de klas na. 

Hulpvragen voor het gesprek:

• Welke keuzes hebben de groepjes gemaakt? Waarom? 
• Is er veel verschil onderling of heeft iedereen de situatie op dezelfde manier in beeld gebracht?
• Wat is het meest belangrijk gemaakt in het shot? De ruziemakende figuren of persoon 3 die tussenbeiden kwam? Of misschien zelfs het koekje?
• Hoe hebben ze die focus zichtbaar gemaakt? Groter in beeld? Scherp vs onscherp? Door de handeling van de acteurs?
• Zijn er bewust dingen buiten beeld gehouden?

Een tweede leven

• Maak groepjes.
• Neem een stuk (zwerf)afval typisch voor jullie school/omgeving.
• Hoe zou je dit voorwerp terug in de school kunnen plaatsen?
  Laat je hiervoor inspireren door de filmmaker van Afterlives: bedenk een manier waarop de dagelijkse gang van zaken wordt verstoord.

Hulpvragen voor de opdracht

• Wat was het oorspronkelijke nut van dit voorwerp?
• Waar kun je het nog meer voor gebruiken?
• Aan welke locatie binnen de school moet je denken bij dit voorwerp? Waarom?
• Hoe zou je dit voorwerp op een speelse manier in die locatie kunnen verwerken?

15 min. - doe-opdracht: verwerken van het thema

Doe opdracht:

Een Tweede Leven
(5 minuten brainstorm, 5 minuten idee uitwerken, 5 minuten reflecteren. Uit te breiden met 15 minuten voor het uitvoeren en opnemen van de interventie.)

In de film Afterlives zagen we hoe de kunstenaar zwerfafval terug in het straatbeeld plaatste om zo aandacht te vragen voor het tweede leven van deze voorwerpen, nadat ze worden afgedankt. 

De leerlingen gaan nu zelf nadenken als een (film)kunstenaar. 

De opdracht

• Maak duo's/ groepjes
• Geef elk groepje een stuk (zwerf)afval typisch voor jullie school/omgeving *.
• De leerlingen gaan met elkaar nadenken hoe ze dit voorwerp terug in de school zouden kunnen plaatsen, geïnspireerd op hoe de filmmaker dat in de film Afterlives deed: op een manier waarop de dagelijkse gang van zaken wordt verstoord.

Laat de leerlingen daarvoor nadenken over de volgende vragen:

• Wat was het oorspronkelijke nut van dit voorwerp?
• Waar kun je het nog meer voor gebruiken?
• Aan welke locatie binnen de school moet je denken bij dit voorwerp? Waarom?
• Hoe zou je dit voorwerp op een ludieke manier in die locatie kunnen verwerken?
• Bespreek de bevindingen van de groepjes klassikaal (slide 9).

Afhankelijk van de tijd, kun je de opdracht hier stoppen en de ideeën klassikaal bespreken. Je kunt de leerlingen hun idee ook uit laten voeren (als huiswerkopdracht of tijdens de les):

Verdieping/ praktisch aan de slag:

• Geef de studenten (15 min.) de tijd om hun idee uit te voeren. Laat hen de situatie voor minstens 10 seconden vastleggen met hun mobiel.
  (Geef hen wat extra kaders mee, zoals: het voorwerp moet na het opnemen van het filmpje weer zonder sporen te verwijderen zijn uit de locatie en de interventie mag geen gevaarlijke situatie opleveren).
• Bekijk de resultaten met elkaar in de klas (via het digibord) en reflecteer op de keuzes die het groepje gemaakt heeft (slide 9). 

Op de volgende slide (9) staan een aantal hulpvragen om het reflectiegesprek op gang te brengen.

* Je kunt de leerlingen voorafgaand aan de les ook allemaal vragen om 1 stuk afval op te rapen op (weg naar) school en mee te nemen naar de les als huiswerk. De leerlingen kunnen dan per groepje kiezen met welk voorwerp ze aan de slag willen gaan.

Presenteren!

• Waarom heb je voor dit idee gekozen?
• Hoe verstoort deze interventie de dagelijkse gang van zaken?
• Was het lastig om iets te bedenken?
• Hoe kwam het idee tot stand?
• Hoe waren de rollen verdeeld in het groepje?
• Wat zou er gebeuren als je het voorwerp een week zou laten zitten?

5-10 min. - presenteren

Voor de docent

Vraag een aantal leerlingen om hun idee te presenteren. Gebruik de hulpvragen op de slide om het gesprek op gang te brengen.

Je kunt de leerlingen eventueel ook onderling uit laten wisselen.

Vragen (hotspot):

• Waarom hebben je voor dit idee gekozen?
• Hoe verstoort deze interventie de dagelijkse gang van zaken?
• Was het lastig om iets te bedenken?
• Hoe kwam het idee tot stand?
• Hoe waren de rollen verdeeld in het groepje?
  
• Wat zou er gebeuren als je het voorwerp een week zou laten zitten?

Hebben de leerlingen nog vragen voor elkaar?

Wat heb je geleerd wat je hiervoor nog niet wist?

Waar zou je graag meer over willen leren?

Afronding

Ga je na deze lessen anders naar films kijken? Zo ja: waar ga je op letten?

5 min. - Reflecteren en afronden

Bespreek de hotspots

• Wat heb je geleerd wat je hiervoor nog niet wist?
• Ga je na deze lessen anders naar film kijken? Zo ja: waar ga je op letten?
• Waar wil je graag nog meer over leren?

Dit was de laatste les rondom het thema Veerkracht.

De lessen zijn uit te breiden met een workshop van een filmmaker in de klas. Neem voor meer informatie contact op met [e-mail].

Tot ziens!

Dit is de laatste slide van de LessonUp voorafgaand aan het filmbezoek. 

Je vindt de LessonUp voor na het filmbezoek op de website. 

Wil je nog een programma van IFFR volgen? Neem vrijblijvend contact op met het educatie team om de mogelijkheden te bespreken.

Voor vragen over dit programma of over je bezoek  aan het festival kun je terecht bij het educatie team van IFFR via [e-mail].