Movies that Matter - Film is ook maar een mening
1 / 29
Lesson duration is: 50 minIntroduction
Welkom bij deze les over Film is ook maar een Mening met de films I want to be a Pilot en Meet the Muthuku Family.
Tijdens deze les maakt jouw klas kennis met filmeducatie en mensenrechten in de breedste zin. Film is een uitstekend middel om het besef van jongeren over maatschappelijke thema's te vergroten. Met deze les open je de ogen van leerlingen en studenten voor mensenrechtenthema's.
In deze les bekijken leerlingen en/of studenten de films I Want to be a Pilot (2015, Diego Quemada-Díez) en Meet the Muthuku Family (2015, Carren Atieno Otieno). Film is ook maar een Mening is een les 'mediawijsheid' over de beeldvorming van sloppenwijken. Twee korte films met hetzelfde thema worden met elkaar vergeleken. Beide films hebben een eigen benadering van de werkelijkheid.
Heb je vragen of opmerkingen over deze les? Neem dan gerust contact met ons op door te mailen naar educatie@moviesthatmatter.nl of te bellen naar 020-2807612.
Instructions
Thema's
Leerdoelen- sloppenwijken
- kinderrechten
- mediawijsheid
- beeldvorming door media
Na deze les kunnen studenten:
- uitleggen wat een sloppenwijk is en drie kenmerken noemen van een sloppenwijk;
- een mening vormen over het toekomstperspectief van arme kinderen;
- overeenkomsten en verschillen noemen tussen twee filmopnames over hetzelfde onderwerp;
- inzien dat onderwerpen van meerdere kanten belicht kunnen worden, bijvoorbeeld positief en negatief;
- het begrip kinderrechten toepassen op filmfragmenten;
- je mening vormen en verwoorden in een klassikale discussie;
- uitleggen welke kinderrechten in een film aan de orde komen;
- je verplaatsen in meerdere partijen die te maken hebben met het maken van een film.
Opzet van de les.
Deze les bestaat uit zes delen:
Deze les bestaat uit zes delen:
1. De Film
2. Inhoudelijke analyse (aardrijkskunde)
3. Filmanalyse (mediawijsheid)
4. Mensenrechten
5. Verdieping
6. Discussie
Werkwijze
- In deze les bekijk je de film. De film is in deze les opgenomen. Je hoeft de film alleen maar aan te klikken.
- Per slide wordt beschreven wat de bedoeling is.
- De les kan geprint worden, inclusief de notities per slide (zie PDF in de bijlage). In deze notities vind je nog algemene, uitgebreide informatie, die je helpt door deze les te navigeren.
- Het is bij deze les niet nodig om met 'devices in de klas' te werken. Je kunt dit uitzetten door het vinkje onderin het scherm van de lespresentatie te deactiveren.
- Op de slides zijn hotspotbuttons te vinden. Door deze aan te klikken verschijnt er (extra) informatie, een vraag of een instructie. Als docent kun je ervoor kiezen om de informatie onder de hotspotbutton met hoed samen met de leerlingen/studenten te lezen of zelf aan leerlingen/studenten te vertellen. De informatie is daarom ook opgenomen in de instructies bij de losse slides.
Instructions
Items in this lesson
Slide 1 - Slide
Welkom bij de les Film is ook maar een mening.
Film is ook maar een Mening is een les 'mediawijsheid' over de beeldvorming van Afrikaanse sloppenwijken. Twee korte films (I want to be a Pilot en Meet the Muthuku Family) met hetzelfde thema worden met elkaar vergeleken. Beide films hebben een eigen benadering van de werkelijkheid.
Slide 2 - Slide
Deel 1: De film
In het eerste deel bekijken leerlingen/studenten de films I want to be a Pilot en Meet the Muthuku Family. Bij elke film beantwoorden studenten vragen.
Slide 3 - Slide
In deze slide halen leerlingen/studenten voorkennis op. De films spelen zich af in een sloppenwijk. Wat weet de klas al over sloppenwijken?
Bespreek met de leerlingen/studenten de volgende vragen:
Bespreek met de leerlingen/studenten de volgende vragen:
- Heb je wel eens beelden gezien van een sloppenwijk?
- Hoe ziet een sloppenwijk eruit?
Of laat leerlingen/studenten een mindmap over het begrip 'sloppenwijk' maken.
Slide 4 - Video
Bekijk met de leerlingen/studenten de film I want to be a Pilot. De film gaat over de jongen Omondi en speelt zich af in een sloppenwijk in Nairobi, Kenia.
De film duurt 12 minuten.
Na het kijken van de film beantwoorden de leerlingen/studenten vragen over de film. Het is handig om de vragen alvast met hen te bespreken. Zo weten de leerlingen/studenten waar zij tijdens het kijken op kunnen letten.
De vragen die na het kijken aan bod komen, zijn als volgt:
De film duurt 12 minuten.
Na het kijken van de film beantwoorden de leerlingen/studenten vragen over de film. Het is handig om de vragen alvast met hen te bespreken. Zo weten de leerlingen/studenten waar zij tijdens het kijken op kunnen letten.
De vragen die na het kijken aan bod komen, zijn als volgt:
- Wat wordt er in beeld gebracht (wat zie je)?
- Wat wordt er gezegd bij wat er in beeld komt?
- Wat voor muziek hoor je bij wat je ziet?
Slide 5 - Slide
Bespreek naar aanleiding van de film I want to be a Pilot met de leerlingen/studenten de volgende vragen:
- Wat wordt er in beeld gebracht? Wat zie je?
- Wat wordt er gezegd bij wat er in beeld komt?
- Wat voor muziek hoor je bij wat je ziet?
- Wat vind je van de film? Waarom vind je dat?
Slide 6 - Slide
Bespreek naar aanleiding van de film de volgende vragen:
- Uit welk land komt de filmmaker, denk je?
De filmmaker komt uit Spanje. - Waarom heeft de filmmaker deze film gemaakt, denk je?
- De filmmaker, Diego Quemada-Diez, wil onder meer bereiken dat de kijker iets wil doen aan de slechte situatie in de sloppenwijken. Is dit bij jou gelukt? Waarom wel of niet?
Op de volgende slide staat het verhaal van filmmaker Diego Quemada-Diez over hoe de film tot stand kwam.
Slide 7 - Slide
Lees met de leerlingen het verhaal van filmmaker Diego Quemada-Diez (Spanje, 1969) over de film I want to be a Pilot die hij heeft gemaakt.
Slide 8 - Video
Bekijk met de leerlingen/studenten de documentaire Meet the Muthuku Family. In deze film laat Jacob zien hoe hij woont in de wijk Mukuru Kayaba in Nairobi, Kenia.
De film duurt 7 minuten.
Na het kijken van de film beantwoorden de leerlingen/studenten vragen over de film. Het is handig om de vragen alvast met hen te bespreken. Zo weten de leerlingen/studenten waar zij tijdens het kijken op kunnen letten.
De vragen die na het kijken aan bod komen, zijn als volgt:
- Wat wordt er in beeld gebracht (wat zie je)?
- Wat wordt er gezegd bij wat er in beeld komt?
- Wat voor muziek hoor je bij wat je ziet?
Slide 9 - Slide
Bespreek naar aanleiding van de film Meet the Muthuku Family met de leerlingen/studenten de volgende vragen:
- Wat wordt er in beeld gebracht? Wat zie je?
- Wat wordt er gezegd bij wat er in beeld komt?
- Wat voor muziek hoor je bij wat je ziet?
- Wat vind je van de film? Waarom vind je dat?
Slide 10 - Slide
Bespreek naar aanleiding van de film de volgende vragen:
- Uit welk land komt de filmmaker, denk je?
De filmmaker komt uit Kenia. - Waarom heeft de filmmaker deze film gemaakt, denk je?
- De filmmaker, Carren Atieno Otieno, wil met haar films verschillen overbruggen tussen mensen met bijvoorbeeld een andere afkomst. Is dat met deze film gelukt, vind je?
Op de volgende slide vertelt filmmaker Carren Atieno Otieno over zichzelf en de film.
Slide 11 - Slide
Lees met de leerlingen het verhaal van filmmaker Carren Atieno Otieno uit Kenia over de film Meet the Muthuku Family die zij heeft gemaakt.
Slide 12 - Slide
Deel 2: Inhoudelijke analyse
In het tweede deel gaan leerlingen/studenten aan de slag met de thema's 'sloppenwijken' en 'armoede'.
Slide 13 - Slide
Thema: sloppenwijken
In deze slide gaan de leerlingen bezig met het thema 'sloppenwijken'.
Bespreek met de leerlingen de volgende vragen:
Bespreek met de leerlingen de volgende vragen:
- Voordat je de films zag, heb je besproken welke beelden van sloppenwijken je eerder hebt gezien. Lijken de twee filmpjes op wat je eerder zag? Waarom wel of niet?
- Welke drie dingen uit jouw dagelijks leven zul je waarschijnlijk niet tegenkomen als je in een sloppenwijk zou wonen?
- Waarom zouden mensen in Afrika van het platteland naar sloppenwijken verhuizen, denk je?
Slide 14 - Slide
Thema: sloppenwijken
In deze slide onderzoeken leerlingen/studenten de relatie tussen sloppenwijken en Nederland.
Bekijk met de leerlingen/studenten de informatie bij de hotspotbuttons en bespreek met de leerlingen/studenten de volgende vragen:
- Stel je voor dat Kenia, het land waar Jacob en Omondi wonen, ook een woningwet aanneemt. Wat zou een positief gevolg en een negatief gevolg zijn van het aannemen van zo'n wet in Kenia?
- Waarom zouden sommige mensen de wijken liever krachtwijken noemen in plaats van probleemwijken?
Extra informatie voor de docent:
Een sloppenwijk of krottenwijk is een wijk waar mensen dicht op elkaar wonen in kleine huizen gemaakt van materialen als karton, golfplaten en houtafval.
Op de foto zie je Kibera, een sloppenwijk in Nairobi, de hoofdstad van Kenia. In deze wijk wonen tussen de één en twee miljoen mensen. Het is één van de grootste sloppenwijken van Afrika. De huizen zijn gemiddeld 3,5 bij 3,5 meter groot, net zo groot als twee tweepersoonsbedden, waar we in Nederland aan gewend zijn. 1 op de 5 huizen heeft electriciteit.
Ongeveer de helft van de volwassenen in Kibera heeft officieel geen werk. Veel mensen werken echter wel zwart, waardoor het moeilijk is iets te zeggen over de werkloosheid.
Kibera heeft meerdere centra waar bijvoorbeeld winkels zijn en andere voorzieningen. Ondanks dat er in sloppenwijken als Kibera niet veel voorzieningen zijn, is het leven wel vaak beter dan op het platteland. Een sloppenwijk is meer dan alleen een plek waar armere mensen wonen. Het is ook een tussenstap van een armer gebied (het platteland) naar een rijker gebied (de stad).
Op de foto zie je Kibera, een sloppenwijk in Nairobi, de hoofdstad van Kenia. In deze wijk wonen tussen de één en twee miljoen mensen. Het is één van de grootste sloppenwijken van Afrika. De huizen zijn gemiddeld 3,5 bij 3,5 meter groot, net zo groot als twee tweepersoonsbedden, waar we in Nederland aan gewend zijn. 1 op de 5 huizen heeft electriciteit.
Ongeveer de helft van de volwassenen in Kibera heeft officieel geen werk. Veel mensen werken echter wel zwart, waardoor het moeilijk is iets te zeggen over de werkloosheid.
Kibera heeft meerdere centra waar bijvoorbeeld winkels zijn en andere voorzieningen. Ondanks dat er in sloppenwijken als Kibera niet veel voorzieningen zijn, is het leven wel vaak beter dan op het platteland. Een sloppenwijk is meer dan alleen een plek waar armere mensen wonen. Het is ook een tussenstap van een armer gebied (het platteland) naar een rijker gebied (de stad).
Slide 15 - Slide
Thema: armoede
Bespreek met de leerlingen/studenten het thema 'armoede'. Bespreek de volgende vragen:
- Denk je dat Omondi uit I want to be a Pilot rijk kan worden? Waarom wel of niet?
- Denk je dat Jacob uit Meet the Muthuku Family rijk kan worden? Waarom wel of niet?
- Ben je het eens met de gedachte dat de wereld zo in elkaar zit dat wie rijk is, rijk blijft en wie arm is, arm blijft?
Verdiepingsopdracht:
Daarnaast kan met leerlingen/studenten deze website over milleniumdoelen rondom armoede worden bekijken. Op de website kom je meer te weten over de acht milleniumdoelen, waarvan 189 landen met elkaar hebben afgesproken dat ze voor 2015 gehaald moeten worden. Een van die doelen was de armoede verminderen en dat minder mensen honger lijden. Vinden de leerlingen/studenten dat deze doelen al zijn behaald?
Slide 16 - Slide
Deel 3: Filmanalyse
In het derde deel analyseren leerlingen/studenten de films en vergelijken ze deze met elkaar.
Slide 17 - Slide
De leerlingen/studenten gaan nu de films met elkaar vergelijken. Bespreek ter introductie op het vergelijken de volgende vragen:
- Welke van de twee filmpjes vind je het beste? Waarom?
- Als jij een film kijkt, vind je het dan belangrijk om te weten wie de film heeft gemaakt en waarom de film is gemaakt?
Slide 18 - Slide
De films vergelijken.
In dit deel vergelijken de leerlingen/studenten de films met elkaar.
Bespreek met de leerlingen het gedicht dat je hoort in I want to be a Pilot.
- Wie heeft het gedicht geschreven, denk je?
a. De moeder van het kind dat je in de film ziet.
b. Nelson Mandela.
c. Het kind dat je in de film ziet.
d. De filmmaker.
Het goede antwoord is d. De filmmaker. - Waarom komt het citaat van Nelson Mandela bij I want to be a Pilot in beeld, denk je?
Het citaat van Nelson Mandela is te lezen onder de hotspotbutton.
Slide 19 - Slide
De films vergelijken.
In dit deel vergelijken de leerlingen/studenten de films met elkaar.
Bespreek met de leerlingen de volgende vragen over beide films:
- Denk je dat in deze aflevering van Meet the Muthuku Family van te voren is bedacht wat Jacob ging zeggen en wat hij zou laten zien? Waarom denk je dat?
- Waarom denk je dat de filmmaker de familie Muthuku heeft uitgekozen om een serie over te maken?
- In I want to be a Pilot is Omondi de hele tijd alleen. In Meet the Muthuku Family heeft Jacob voortdurend contact met andere mensen. Wat is bij beide films het effect hiervan?
Bij deze vraag kan besproken worden dat het bij de ene film extra tragisch wordt, terwijl het bij de andere film juist extra vrolijk wordt.
Slide 20 - Slide
De films vergelijken.
In dit deel vergelijken de leerlingen/studenten de films met elkaar.
Bespreek met de leerlingen/studenten dat de twee films sloppenwijken op een verschillende manier belichten.
In I want to be a Pilot komen een groot aantal problemen naar voren, bijvoorbeeld: honger, HIV, corruptie en het testen van medicijnen op mensen. In deze aflevering van Meet the Muthuku Family komen ook problemen voor, maar ook vrolijkheid. Je ziet dat de familie een televisie en een over heeft en dat het leven in de wijk is georganiseerd, bijvoorbeeld het WC-gebruik.
In I want to be a Pilot komen een groot aantal problemen naar voren, bijvoorbeeld: honger, HIV, corruptie en het testen van medicijnen op mensen. In deze aflevering van Meet the Muthuku Family komen ook problemen voor, maar ook vrolijkheid. Je ziet dat de familie een televisie en een over heeft en dat het leven in de wijk is georganiseerd, bijvoorbeeld het WC-gebruik.
Bespreek met de leerlingen/studenten de volgende vragen:
- Geven beide films een volledig beeld van het leven in een sloppenwijk? Waarom wel of niet?
Beide films geven een onvolledig beeld van de sloppenwijk. Een reden is dat beide jongens een minderheid van de kinderen in een sloppenwijk vertegenwoordigen. - Als jij een film zou maken over een leerling die een leuke dag op school heeft, wat zou je dan laten zien?
- Als jij een film zou maken over een leerling die geen leuke dag op school heeft, wat zou je dan laten zien?
- Waarom denk je dat wij deze filmpjes hebben gekozen om te laten zien in deze les?
De films zijn gekozen om te laten zien dat onderwerpen op verschillende manieren worden belicht.
Slide 21 - Slide
Deel 4: Mensenrechten
In het vierde deel onderzoeken leerlingen/studenten welke mensenrechten in de films aan de orde komen.
Slide 22 - Slide
Spreek met de leerlingen over mensenrechten. Bespreek met hen de volgende vraag:
- Stel je voor dat jij een stad bouwt en de baas wordt. Met welke vijf regels zou jij ervoor zorgen dat jouw stad een rechtvaardige samenleving wordt?
Extra info voor de docent:
Mensenrechten zijn rechten die voor iedereen op de wereld gelden. Deze rechten zijn in 1948 opgeschreven en ondertekend door de Verenigde Naties. Voor kinderen zijn later apart rechten opgesteld, omdat kinderen andere dingen nodig hebben dan volwassenen. Voorbeelden van kinderrechten zijn Het recht op onderwijs en Het recht om te kunnen spelen.
Slide 23 - Slide
Bekijk met de leerlingen/studenten de lijst met kinderrechten onder de hotspotbutton. Bespreek met hen de volgende vragen:
- Van welke rechten vind je dat ze bij Jacob en Omondi niet worden nageleefd?
Bij deze vraag kun je ervoor kiezen om minimaal twee te noemen. - Van welke rechten vind je dat ze bij Jacob en Omondi wel worden nageleefd?
Slide 24 - Slide
Deel 5: Verdieping
In het vijfde deel maken leerlingen/studenten een verdiepingsopdracht.
Slide 25 - Slide
Bekijk met de leerlingen het fragment van De Wereld Draait Door. Bespreek naar aanleiding van het fragment de volgende vragen met de leerlingen/studenten (op de volgende slide staat het vervolg van de vragen):
Extra informatie voor de docent over het fragment:
In dit fragment zie je filmmaker Mildred Roethof. Soms gebeurt het dat de maker van de film en de personen die in de film voorkomen het niet met elkaar eens zijn. Bijvoorbeeld omdat ze andere ideeën hebben over hoe de personen in beeld moeten worden gebracht. Het fragment is daar een goed voorbeeld van. Filmmaker Mildred Roethof raakt in discussie met de vier meisjes die in haar documentaire voorkomen. De meiden vinden dat Mildred valse verwachtingen heeft geschept over hoe ze hen zou afbeelden en een eenzijdig beeld van hen weergeeft. Terwijl Mildred vindt dat het beeld dat zij schetst wel correct is, maar gewoon erg confronterend is voor hen.
- Waarom zou filmmaker Mildred Roethof over deze meisjes een documentaire hebben willen maken
- Waarom zouden de meisjes mee hebben willen doen aan de documentaire?
Extra informatie voor de docent over het fragment:
In dit fragment zie je filmmaker Mildred Roethof. Soms gebeurt het dat de maker van de film en de personen die in de film voorkomen het niet met elkaar eens zijn. Bijvoorbeeld omdat ze andere ideeën hebben over hoe de personen in beeld moeten worden gebracht. Het fragment is daar een goed voorbeeld van. Filmmaker Mildred Roethof raakt in discussie met de vier meisjes die in haar documentaire voorkomen. De meiden vinden dat Mildred valse verwachtingen heeft geschept over hoe ze hen zou afbeelden en een eenzijdig beeld van hen weergeeft. Terwijl Mildred vindt dat het beeld dat zij schetst wel correct is, maar gewoon erg confronterend is voor hen.
Slide 26 - Slide
Bespreek met de leerlingen/studenten het vervolg van de vragen bij het fragment van De Wereld Draait Door:
- De meisjes zeggen dat ze alleen maar negatief en niet positief worden neergezet. Als dat zo is, waarom zou de filmmaker dat hebben gedaan, denk je?
- Volgens de filmmaker kunnen de meisjes er niet tegen dat ze een spiegel wordt voorgehouden. Als dat zo is, waarom zouden ze dan hebben meegewerkt aan de documentaire, denk je?
- Waarom zouden beide partijen zijn aangeschoven bij De Wereld Draait Door om hun verhaal te doen?
- Wat denk je dat de twee jongens uit I want to be a Pilot en Meet the Muthuku Family vinden van de films waarin ze voorkomen?
Slide 27 - Slide
Deel 6: Discussie
In het zesde deel gaan leerlingen/studenten in discussie.
Slide 28 - Slide
De leerlingen/studenten gaan nu discussiëren. Je kan kiezen om iedere leerling zelf te laten bedenken om voor of tegen de stelling te zijn. Je kan ook kiezen voor een Lagerhuisdebat. De klas wordt in twee teams verdeelt. Het ene team is het eens met de stelling, het andere team oneens. De docent of een leerling leidt de discussie door beurten te geven. Je kan hierbij een aantal leerlingen de jury laten zijn, die beslist welke partij heeft gewonnen.
- Als je een film maakt, moet je je onderwerp altijd van meer kanten belichten.
- Als je steun wilt om problemen in sloppenwijken op te lossen, kan je beter I want to be a Pilot laten zien dan de aflevering van Meet the Muthuku Family.
- Kinderen in een sloppenwijk zijn zielig.
- Het is mogelijk om armoede de wereld uit te helpen.
- De Keniaanse overheid kan de sloppenwijken het beste slopen.
De door jullie gekozen stelling kun je op de slide projecteren door op de juiste hotspotbutton te klikken.
Slide 29 - Slide
Bedankt voor het volgen van deze les.
Wil je jouw klas nog eens trakteren op zo’n inspirerende les, maar dan met een andere film en/of ander thema? Movies that Matter Educatie heeft een groot filmaanbod met lesmateriaal. Bekijk het aanbod hier. Of naar ons festival in Den Haag en Amsterterdam? Vind hier meer informatie.
Deze les is ontstaan met ondersteuning van Stichting De Frisse Blik.
Stichting de Frisse Blik biedt film- en mediawijsheidsprojecten aan, die draaien om 'leren kijken'. Als professionele makers van televisiedocumentaires kennen zij de filmpraktijk van binnenuit. Dankzij deze ruime ervaring leren zij je kritisch kijken. Dit doe je door zelf met film, interview en montage aan de slag te gaan.
Stichting de Frisse Blik biedt film- en mediawijsheidsprojecten aan, die draaien om 'leren kijken'. Als professionele makers van televisiedocumentaires kennen zij de filmpraktijk van binnenuit. Dankzij deze ruime ervaring leren zij je kritisch kijken. Dit doe je door zelf met film, interview en montage aan de slag te gaan.