Geschiedenisleraar.nl
Dé link tussen verleden en heden

1. Een nieuwe grondwet

Staatsinrichting 
van Nederland


1. Een nieuwe grondwet
1 / 56
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 3,4

This lesson contains 56 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 120 min

Introduction

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom Nederland in 1848 een nieuwe grondwet kreeg en welke gevolgen dit had voor het bestuur van het land.

Items in this lesson

Staatsinrichting 
van Nederland


1. Een nieuwe grondwet

Slide 1 - Slide

Slide 2 - Slide

Leerdoel
Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom Nederland in 1848 een nieuwe grondwet kreeg en welke gevolgen dit had voor het bestuur van het land.

Slide 3 - Slide


Wat is staatsinrichting?


Staatsinrichting is de wijze waarop de staat
zijn regering en zijn bestuur zijn ingericht

Bij geschiedenis leer je vooral hoe dit in Nederland is ontstaan;
Bij maatschappijleer leer je vooral hoe dit in Nederland werkt

Slide 4 - Slide

1789: 
De Franse Revolutie
  • Strijd voor vrijheid, gelijkheid en broederschap

  • Einde aan Koninkrijk Frankrijk

  • Meer gelijkheid: einde aan de standenmaatschappij

  • Een grondwet

Slide 5 - Slide

1795-1801: 
Bataafse Republiek
  • Revolutie o.l.v. de Patriotten: zij willen meer van het volk (...en zijn wel klaar met de Oranjes)

  • De Patriotten krijgen hulp van de Fransen

  • Frankrijk bezet Nederland (1795-1813) en erfstadhouder Willem V moet vluchten naar Engeland

Slide 6 - Slide

1815: Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
  • Napoleon verslagen bij Waterloo

  • Zoon van prins Willem V wordt koning Willem I

  • Nederland krijgt een grondwet en een tweekamerstelsel

  • Verenigd Koninkrijk der Nederlanden: Nederland, België en Luxemburg

Slide 7 - Slide

1830-1839: België wordt onafhankelijk
Oorzaken:
  • Nederlands officiële taal

  • Protestantse geloof is de staatsgodsdienst: België is katholiek

  • Belangrijke banen vaak in handen van Nederlanders

  • Nederland wordt voorgetrokken

Slide 8 - Slide


Belgische Revolutie
1830



Tijdens de viering van de verjaardag van koning Willem I in Brussel, 
slaat de vlam in de pan en komt het volk in opstand.

Ruim een maand later roepen de Belgen hun onafhankelijkheid uit

Slide 9 - Slide

Video
High Speed History:
Wanneer werd België onafhankelijk?

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Video


Gevolgen



1831: Leopold I wordt de eerste Belgische koning
1831: Tiendaagse Veldtocht
1839: onder internationale druk erkent Willem I de onafhankelijkheid
1840: Willem I treedt af

Slide 12 - Slide

1840-1848: 
Koning Willem II
  • Conservatief: geen ruimte voor veranderingen

  • Regeert, min of meer, als absolute vorst

  • Moet niets weten van democratie

  • Moeizame relatie met zijn vader

Slide 13 - Slide


Hoe zag het bestuur van Nederland er uit 
tussen 1815-1848?

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Slide

Benoemt

Slide 17 - Slide

Benoemt

Slide 18 - Slide

Benoemt
Verantwoording

Slide 19 - Slide

Benoemt
Verantwoording

Slide 20 - Slide

Benoemt
Verantwoording

Slide 21 - Slide

Benoemt
Verantwoording

Slide 22 - Slide

Benoemt
Verantwoording

Slide 23 - Slide

Benoemt
Verantwoording

Slide 24 - Slide

Benoemt
Verantwoording
Kiest

Slide 25 - Slide

Verantwoording
Benoemt
Kiest

Slide 26 - Slide

Benoemt
Verantwoording
Kiest

Slide 27 - Slide

Benoemt
Verantwoording
Kiest

Slide 28 - Slide


Revolutiejaar 
1848


De ‘erfgenamen van de Franse Revolutie’, de Liberalen, komen tot de conclusie: "Alles is weer hetzelfde als vóór de Franse Revolutie!"

Overal zitten er weer koningen op de Europese tronen en 
ondanks 'een grondwet' is er maar weinig democratie.

Slide 29 - Slide


Paniek bij de vorsten
in heel Europa!




Ook in Den Haag...
...koning Willem II wordt 'in één nacht' liberaal

Slide 30 - Slide

Gevolgen (1)
  • De leider van de Nederlandse Liberalen: Johan Rudolf Thorbecke maakt een nieuwe grondwet:

  1. Koning is onschendbaar
  2. Ministeriële verantwoordelijkheid

  • Dit betekent: de ministers zijn verantwoordelijk voor de daden van de regering (ook: voor de daden van de koning)

Slide 31 - Slide

Gevolgen (2)
  • Parlementaire democratie (=parlement heeft het laatste woord)

  • Constitutionele monarchie (=koning moet zich aan de grondwet houden)

  • Verandering van het parlementaire stelsel ("Hoe wordt het parlement gekozen?", "Wie heeft welke macht?")

Slide 32 - Slide


Nieuwe Grondwet
1848

Slide 33 - Slide

Trias Politica
  • Belangrijk onderdeel van een parlementaire democratie

  • Verdeling van de macht in het land in drie machten

  • Bedacht in Frankrijk in 18e eeuw, toen de koning alle macht(en) had.

  • Iemand kan maar bij één van de drie machten horen.

Slide 34 - Slide

Trias Politica
(Driemachtenleer)











Slide 35 - Slide


Hoe zag het bestuur 
van Nederland er 
vanaf 1848* uit?










*de meeste onderdelen zijn vandaag nog steeds geldig


Slide 36 - Slide

Benoemt
Kiest
Verantwoording

Slide 37 - Slide

Benoemt
Kiest
Verantwoording

Slide 38 - Slide

Benoemt
Kiest
Verantwoording

Slide 39 - Slide

Benoemt
Kiest
Verantwoording

Slide 40 - Slide

Benoemt
Kiest
Verantwoording

Slide 41 - Slide

Benoemt
Kiest
Verantwoording

Slide 42 - Slide

Benoemt
Kiest
Verantwoording

Slide 43 - Slide

Benoemt
Kiest
Verantwoording

Slide 44 - Slide

Benoemt
Kiest
Verantwoording

Slide 45 - Slide

Benoemt
Kiest
Verantwoording

Slide 46 - Slide

Benoemt
Kiest
Verantwoording

Slide 47 - Slide

Benoemt
Kiest
Verantwoording

Slide 48 - Slide

Benoemt
Kiest
Verantwoording

Slide 49 - Slide

Benoemt
Kiest
Verantwoording

Slide 50 - Slide

Benoemt
Kiest
Verantwoording

Slide 51 - Slide

Begrippen uit deze les
  • grondwet
  • ministeriële verantwoordelijkheid
  • onschendbaarheid
  • Staten-Generaal
  • Eerste Kamer
  • Tweede Kamer
  • censuskiesrecht
  • parlementaire democratie
  • constitutionele monarchie
  • Trias Politica

Slide 52 - Slide

Personen uit deze les

  • Koning Willem I
  • Koning Willem II
  • Johan Rudolf Thorbecke

Slide 53 - Slide

Jaartallen uit deze les
  • 1789: Franse Revolutie
  • 1795-1801: Bataafse Republiek
  • 1815-1830: Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
  • 1830: België verklaart zich onafhankelijk
  • 1848: Revolutiejaar
  • 1848: Thorbecke maakt een nieuwe Grondwet

Slide 54 - Slide

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Slide 55 - Open question

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Slide 56 - Open question