Les 6: Klimaten (wind + zeestromen)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom terug bij Aardrijkskunde! 

Startklaar:

• Jas uit, tas op de grond
• telefoon in het zakkie
• Schrift en pen op tafel

Programma vandaag

1. Terugblik puzzel
2.  Uitleg + aantekeningen maken
3. Oefenen

H1 Interne systeem aarde
H2 Externe systeem aarde
H3 Landschap en landdegradatie
H4 Middellandse Zeegebied

Terugblik

Terugblik puzzel

Match de afbeeldingen / omschrijvingen met het juiste begrip

H1 Interne systeem aarde
H2 Externe systeem aarde
H3 Landschap en landdegradatie
H4 Middellandse Zeegebied

Overzicht

     Lesdoel

Aan het einde van de les...

• Weet je welke klimaten op aarde voorkomen en kan je de ligging hiervan verklaren.
• Weet je welke rol  zeestromen en luchtstromen spelen bij de verspreiding van zonne-energie over de aarde

Paragraaf 2.2

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Voorkennis

1. Je weet dat zonne-energie niet gelijk over de aarde verdeeld is, bij de evenaar komt meer binnen.
   
   
2. Je weet wat wind is

Welke voorkennis is nodig voor het doel.
Controleer of de leerlingen deze voorkennis beheersten door het stellen van Controle van Begrip vragen

Systeem Aarde

Klimaten

Verdeling zonnestraling

Wat zie je?

Waarom zie je dit?

Niet overal ontvangt de aarde evenveel straling. 

Wat zijn de 3 redenen?

Breedteligging
Bij de evenaar vallen zonnestralen loodrecht in. 

Albedo effect
De weerkaatsing van zonlicht verschilt. Wit reflecteert meer. 

Verschil zee en land
Water wordt langzamer warm en koud

Systeem Aarde

C3: Externe systeem aarde

Verdeling zonnestraling

1. breedteligging

2. albedo-effect: donkere/witte oppervlakten

3. verschil land/zee

Systeem Aarde

C3: Externe systeem aarde

Verdeling zonnestraling

Hoe wordt warmte over aarde verdeeld?

Breedteligging
Bij de evenaar vallen zonnestralen loodrecht in. 

Albedo effect
De weerkaatsing van zonlicht verschilt. Wit reflecteert meer. 

Verschil zee en land
Water wordt langzamer warm en koud

Warmte wordt op 2 manieren verspreid over het aardoppervlak:
- atmosferische circulatie

- Oceanische  circulatie

(thermohaliene circulatie)

Systeem Aarde

C3: Externe systeem aarde

Oceanische circulatie

• Essentieel voor het klimaat op aarde omdat water veel warmte transporteert
  
  
• Warme en koude zeestromen
  
  
• Zeestromen worden aangedreven door wind en dichtheid van het zeewater. 
  
  

Koud en zout = zinken

Oosten van Noord Amerika

Westen van Europa

Zelfde breedtegraad... maar andere winter temperatuur?

Systeem Aarde

C3: Externe systeem aarde

Atmosferische ciruculatie

   Atmosferische circulatie

= Wereldwijde verplaatsing van lucht
 

Luchtdrukverschil ontstaat door inkomende zonnestraling.

Meer instraling = Warm = stijgende lucht

Door luchtdruk verschillen ontstaat wind.
Wind altijd van hoge -> lage druk

   Atmosferische circulatie

• Wet van Buys Ballot
  
  
• Corioliseffect
  (onderdeel van wet van BB)

wind waait altijd van een hogedrukgebied naar een lagedrukgebied. Door de draaiing van de aarde heeft de wind op het noordelijk halfrond een  afwijking naar rechts en op het zuidelijk halfrond een afwijking naar links

De wind stroomt niet in een rechte lijn. De lucht gaat met een afbuiging

interactiveexplainers.com

Systeem Aarde

C3: Externe systeem aarde

Atmosferische ciruculatie

Systeem Aarde

C3: Externe systeem aarde

ITCZ

Intertropische convergentiezone

• Lage drukgebied rond de evenaar.
  
  
• Verschuift door de zon
  
  
• Stijgende en vochtige lucht, lage luchtdruk = regen!

kernwoord

Passaten en moessons

Passaat

stabiele stevige wind die gedurene het hele jaar waait van de keerkringen (de subtropische hogedrukgebieden) naar de ITCZ met de lage druk. 

Moesson

Een wind in tropische gebieden die elk half jaar van richting wisselt door de verplaatsing vna de ITCZ met de seizoenen. 

Aanlandige wind

Aflandige wind

lesmateriaal.geobronnen.com

Systeem Aarde

C3: Externe systeem aarde

Klimaatzones

Atmosferische en oceanische circulatie hebben invloed op het klimaat 

     Lesdoel

Aan het einde van de les...

• Weet je welke klimaten op aarde voorkomen en kan je de ligging hiervan verklaren.
• Weet je welke rol  zeestromen en luchtstromen spelen bij de verspreiding van zonne-energie over de aarde

Paragraaf 2.2

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Welke 5 klimaatzones komen op aarde voor? (systeem köppen A t/m E)

Waarom ligt het tropisch klimaat voornamelijk rond de evenaar?

1. Door de constante invloed van zeestromen
2. Door de sterkere invalshoek van de zonnestralen bij de evenaar
3. Door de rotatie van de aarde
4. Door de afwezigheid van luchtstromen in deze gebieden

Het corioliseffect zorgt ervoor dat wind een afwijking krijgt. Op het noordelijke halfrond is de afwijking naar...

1. Rechts
2. Links

Leerschema: 

Externe systeem

De Motor

Energie ongelijkheid
op aarde verdeeld omdat

Gevolgen

Consequenties

Zon

Schuine aardas

Ronde aarde

Oceaanstromen

Luchtstromen

Verschuiving tropische minimum

Verschillende klimaatzones

Verschillende landschapszones

Het vernieuwen en verbeteren van de stad of deel van de stad.

Oceanische circulatie

Atmosferische circulatie

Thermohaliene circulatie

Passaatwinden

Golfstroom

Corioliseffect

Teruglezen

Paragraaf 2.2

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen