10.4 Esters

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Overzicht Periode 1

• Thema: Energie en duurzaamheid, Koolstofchemie & Kunststoffen
• Benodigde lesmaterialen: Chemie boek V5, Binas 7e editie, rekenmachine

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7	Week 8	Week 9	Week 10	Week 11
Energie en duurzaamheid voorkennis Groenechemie en energie	Katalyse Reactiewarmte berekenen	Brandstoffen en duurzaamheid	Massaspectrometrie Ruimtelijke bouw	Ethers, aldehyden en ketonen Esters	...	...

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, Chromebook, JdW-map, etui 

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

cis-trans isomeren

Trans (trapvorm)

• links en rechts van de dubbele binding 2 verschillende groepen aanwezig zijn
  
• één van de genoemde groepen boven en de andere onder de dubbele binding zit.
  

Cis (bootvorm)

• links en rechts van de dubbele binding 2 verschillende groepen aanwezig zijn
  
• allebei de genoemde groepen boven óf allebei onder de dubbele binding zitten
  

Cis-trans isomeren

      Leerdoelen

• Je leert over de estergroep en de vorming van een ester.
• Je leert over de hydrolyse van een ester.
• Je leert over de naamgeving van esters.

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.   

Melkzuur: verestering

• Estervorming: de zuurgroep reageert met de hydroxy-groep 

• 2 dezelfde beginstoffen reageren met elkaar tot een dimeer.
• Proces herhalen geeft een polymeer (hier polymelkzuur)
  

• H₂O komt vrij --> condensatie reactie
  

Naamgeving

• Alkylgroep (alcohol kant) -->  -yl
  
• Zuurrest (zuurkant) -->  -oaat
  
• Water: OH van het zuurdeel en de H van het alcoholdeel
  

Hierboven: ethylethanoaat

De zuurgroep reageert met de alcoholgroep

Aan de slag

Maak de opdrachten 35 t/m 38 en 41

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen

Afsluiting

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner. 

    Begrippen uit deze les

• ...
• ...
•  ...

Exit ticket