kua-4h les 4: beeldend deel 3

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

kua-4h les 4: beeldend deel 3

Welkom bij KUA! 

• Tas op de grond  
• Schrift en pen op tafel 

Abstract

Figuratief

Geabstraheerd

voortelling: WAT er wordt afgebeeld. Er zijn drie soorten voorstelling te onderscheiden; figuratief (herkenbare voorstelling / naar de werkelijkheid),

abstract (voorstelling is niet herkenbaar) en geabstraheerd (de voorstelling

is gedeeltelijk herkenbaar maar niet naar de werkelijkheid geschilderd) 

Figuratief

Geabstraheerd

Abstract

Hoe drukt abstracte kunst gevoelens, ideeën of concepten uit?

1. Door gebruik te maken van herkenbare vormen en objecten
2. Door de werkelijkheid zo nauwkeurig mogelijk weer te geven
3. Door middel van kleur, vorm en lijn

Doelen 

Aan het einde van de les: 

- kan je de verschillen figuratief – geabstraheerd – abstract  herkennen. 

Veel tijd nemen voor voorstelling en vormgeving, is lastige stof voor hen. Eerste deel van de les dus lekker rap erheen halen.

P1: Modernisme

Herkent iemand iets? Gesprek voeren. Of als niets herkent wordt; welke disciplines zie je?

Cultuur van het moderne (modernisme)

1. 1850-1900
2. 1900-1950
3. 1950-2000
4. 2000-nu

Overzicht periode 1

wk1: Intro + geschiedenis

wk2: Beeldende kunst

wk3: Beeldende kunst

wk4: Beeldend + Film

wk5: Theater

wk6: Theater & dans

wk7: Dans

wk8: Muziek

wk9: Herhaling + oefentoets

wk10: Bespreken oefentoets + herhaling

Thema: Cultuur van het moderne

Benodigde lesmaterialen: Laptop, pen, papier, KUA-mapje 

Planning 

1. Quiz

2. Dadaïsme 

3. Kunstanalyse: vorm en compositie

4. Huiswerkopdracht film 

 

Lesdoelen

-Ik weet na de quiz waar ik nog extra aandacht aan moet besteden.

-Ik kan het verschil uitleggen tussen voorstelling en vormgeving bij een kunstanalyse.

- Ik kan de vormgevingsaspecten compositie en vorm met hulpmiddelen gebruiken bij kunstanalyse.

Veel tijd nemen voor voorstelling en vormgeving, is lastige stof voor hen. Eerste deel van de les dus lekker rap erheen halen.

Kies uit:

Kubisme

surrealisme

futurisme

expressionisme

Welke stroming en waarom?

Kubisme 

Kubisme is een stroming in de beeldende kunst  waarin kunstenaars een object van verschillende hoeken tegelijkertijd laten zien. In plaats van iets op een realistische manier te tekenen, braken kubistische kunstenaars vormen op in geometrische vlakken en combineerden ze meerdere perspectieven in één beeld."

Kies uit:

Kubisme

surrealisme

futurisme

expressionisme

Welke stroming en waarom?

Expressionisme 

• Expressie -> uitdrukking van emotie/gevoel van de kunstenaar 
• Academische regels worden losgelaten 
• Stijlkenmerken: onnatuurlijke/felle kleuren, platte vlakken, vereenvoudigde vormen (geen details) en grove hantering van verf

Gabriele Münter  (1909) 

Opkomst psychologie

Volgens de theorie van de Weense psychiater Sigmund Freud drukken onze opvoeding en cultuur onze directe driften en emoties weg. Geïnspireerd door deze theorie laten kunstenaars zich inspireren door hun emoties en gevoelens. 

Terugkomen op wat ze zeiden bij starter.  

Academische regels (regels die kunstenaars hadden geleerd) worden losgelaten, zoals mimesis (idee dat beeldende kunst de zichtbare werkelijkheid moet weergeven), lineair perspectief dat een belangrijk instrument van mimetische kunstopvatting was, en allerlei esthetische conventies, zoals  van lijn boven kleur en de eis dat schilderkunstige composities eenheid en harmonie moest vertonen 

Kies uit:

Kubisme

surrealisme

futurisme

expressionisme

Welke stroming en waarom?

Surrealisme

Surrealisme is een artistieke stroming die zich richt op het uitbeelden van het onderbewuste, dromen, en irrationele associaties, in plaats van de logica en de zichtbare werkelijkheid.

Stel je voor dat het menselijk brein een   ijsberg is. Het deel dat boven het water  uitsteekt, is je bewuste, dat zijn de  gedachten waar je op dit moment actief over nadenkt. Leg uit dat het onderbewuste verantwoordelijk is voor automatische gedachten en gewoontes. Dingen die je zonder erbij na te denken doet, zoals fietsen of je veters strikken, zijn opgeslagen in je onderbewuste. Dromen zijn een andere manier waarop het onderbewuste zichzelf kan laten zien. Tijdens het slapen kan je onderbewuste beelden en gevoelens oproepen die je overdag misschien niet hebt opgemerkt.

Het modernisme in de kunst

• Het modernisme in de kunsten ontstaat aan het eind van de negentiende eeuw en het begin van de twintigste eeuw. Het is een verzamelnaam voor verschillende stijlen en stromingen die ontstaan in een korte tijd.
• Deze kunst vormt een breuk met de kunst uit eerdere periodes.

Hoe ontstond de breuk?

Doordat er hele hoop nieuwe ontwikkelingen plaatsvonden op ontzettend veel gebieden: 

• De psychologie kwam op (Freud) -> expressionisme/surrealisme
• Technische ontwikkelingen zoals; film, radio, telefoons, auto’s, treinen -> kantelpunt 
  
• De opdrachtgevers veranderden (niet langer alleen adel en kerk, maar nu ook bourgeoisie en staat) -> autonomer 
  
• Wereldoorlogen (WOI en WOII) 

 

De uitvindingen geven kunstenaars het gevoel dat ze op een kantelpunt in de geschiedenis staan. Er is een nieuw tijdperk aangebroken en dat vraagt om nieuwe kunst. 

Het beroep van kunstenaar is aan het begin van de 20e eeuw verandert omdat, tot ongeveer 1850 werd de kunst bepaald door rijke opdrachtgevers. Kunst werd gemaakt op bestelling, kunstenaars moesten zich dus voegen naar de wensen van de koper. 1p

Een duidelijk voorbeeld voor deze verandering is dat, aan het begin van de 20e eeuw worden kunstenaars autonomer, kunstenaars mogen nu zelf invulling geven aan de inhoud en vormgeving van hun kunst. (De opkomst van bijv. het expressionisme, het kubisme, het dadaïsme en van het surrealisme zijn ondenkbaar zonder de autonomie van de kunstenaar.) 1p 

Noem 1 reden waarom moderne kunst ontstond?

terugblik vorige les, over de ontwikkelingen en breuk met verleden. brede vraag, ingaan op hun antwoorden. 

Wat is een avant-garde kunstenaar?

1. Kunstenaars die hun tijd ver vooruit zijn (voorlopers) en vernieuwend zijn. Ze braken met eerdere kunstopvattingen.
2. Kunstenaars die experimenteren.
3. Kunstenaars die braken met eerdere kunstopvattingen.

Modernisme = tijd van avant-gardekunstenaars 

• Kunstenaars die hun tijd ver vooruit zijn (voorlopers) en vernieuwend zijn. Ze braken met eerdere kunstopvattingen. 
• Experimenteren, originaliteit

Waar moet je nog aandacht aan besteden?

Schrijf de onderwerpen op. 

2. Dada

Huiswerk

Dada: stroming in de beeldende kunst die toeval, spontaniteit en absurditeit benadrukt. Dada is Anti-kunst.

Dada is anti theorie, antiburgerlijk en anti-intellectueel. Dada wil geen boodschap overbrengen.

Dada

in poëzie

Dada als toneel

Filmpje: 2:10 tot 3:00

Dadaïsme rond 1916-1920

Eerste wereldoorlog

Zwitserland - Neutraal

Cabaret Voltaire

Dada kunst = ongewoon, toeval, anti-kunst, rebels

Dada = mengvorm van beeldende kunst, poëzie, theater en grafisch ontwerp. 

Nonsenswoord DADA

Wat is kunst nou eigenlijk?

De Eerste Wereldoorlog (1914-1918) was een grote oorlog tussen verschillende landen, voornamelijk in Europa. Het begon toen de Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand werd vermoord, wat leidde tot conflicten tussen twee groepen landen: 

De Geallieerden: waaronder Frankrijk, Groot-Brittannië, Rusland en later de Verenigde Staten.

De Centralen: waaronder Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en het Ottomaanse Rijk.

De oorlog werd gekenmerkt door loopgravenoorlog, zware gevechten en nieuwe wapens zoals tanks en gifgas. Miljoenen mensen stierven, en het eindigde in 1918 met de nederlaag van Duitsland. Daarna werd de Vrede van Versailles getekend, waarin Duitsland zware straffen kreeg opgelegd.

Is dit kunst?

Waarom?

Denk deel uitwissel, heel kort.

3. Kunst analyseren

voortelling: WAT er wordt afgebeeld. Er zijn drie soorten voorstelling te onderscheiden; figuratief (herkenbare voorstelling / naar de werkelijkheid),

abstract (voorstelling is niet herkenbaar) en geabstraheerd (de voorstelling

is gedeeltelijk herkenbaar maar niet naar de werkelijkheid geschilderd)

Wat zie je? voorstelling.

hoe is het vormgegeven? Vormgeving

Vorm: welke vormen gebruikt de kunstenaar?  

Compositie: de manier waarop het kunstwerk is opgebouwd. Hoe is de voorstelling ingedeeld. Kunstenaars gebruiken compositie om je ogen te laten kijken naar belangrijke delen van hun werk. 

Het beeldend aspect ruimte gaat over hoe ruimte in kunst wordt weergegeven, zelfs op een plat vlak zoals papier of een doek. Het helpt om dingen dichtbij of ver weg te laten lijken, of een gevoel van diepte te creëren.

De suggestie van licht in kunst betekent dat een kunstenaar licht laat lijken alsof het aanwezig is in een schilderij of tekening, zelfs als het er eigenlijk niet echt is

1. Hoekige vormen
2. Ronde vormen

Welke vormen gebuikt de kunstenaar - hoekig of rond? 

1. Holle vorm
2. Massieve vorm

Een holle vorm is een vorm die van binnen leeg is of een ruimte bevat. Je kunt het zien als een structuur die een buitenkant heeft, maar waar binnenin niets zit, zoals een kom, vaas of buis. Het tegenovergestelde van een holle vorm is een massieve vorm, die helemaal vol is van binnen.

1. Geometrisch
2. Organisch

Geometrische vorm

Geometrische vormen zijn vormen die  zijn opgebouwd uit wiskundige lijnen en hoeken. Ze zijn vaak eenvoudig en regelmatig, en ze kunnen gemakkelijk worden gedefinieerd met behulp van meetkunde. Voorbeelden van geometrische vormen zijn:

Vierkant: Een vierkant heeft vier gelijke zijden en rechte hoeken.

Cirkel: Een cirkel is een ronde vorm zonder hoeken, met een constante afstand (de straal) van het midden naar de rand.

Driehoek: Een driehoek heeft drie zijden en drie hoeken.

Organische vorm

Organische vormen zijn vaak meer natuurlijk en vloeiend. Ze zijn geïnspireerd door vormen die in de natuur voorkomen, zoals planten, dieren en mensen. Organische vormen zijn meestal minder regelrecht en kunnen onregelmatig of asymmetrisch zijn. Voorbeelden zijn:

Bladeren: De vormen van bladeren zijn vaak variabel en vloeiend.

Dieren: De contouren van een dier zijn meestal organisch en niet strak of geometrisch.

Menselijke figuren: De vormen van het menselijk lichaam zijn ook organisch, met zachte lijnen en rondingen.

1. Open vorm
2. Gesloten vorm

Een holle vorm is altijd open (omdat er ruimte binnenin is), maar een open vorm hoeft niet hol te zijn (bijvoorbeeld een draadstructuur).

Een gesloten vorm kan zowel massief als hol zijn (bijvoorbeeld een gesloten bol die massief is of een bol die hol is).

1. Geometrisch
2. Organisch

Cultuur van het moderne 

Film

Starter les

Wat zien leerlingen?

Focus leggen op technologische ontwikkelingen

Kun je je voorstellen dat ze zich rot schrokken als je nog nooit een video hebt gezien?

19e eeuw

20e eeuw

VERNIEUWING EN VOORUITGANGSDENKEN: Breken met het verleden​

Amusement

Expressie

abstract (=geen verhaal)

Onderzoekend naar kern film

Science Fiction (futuristisch)

Propaganda

tot 0:30, om een idee te krijgen hoe theater nog zo in de film zat, als je nog niet kon praten. 

tot 30, hoe groot het verschil is als je kunt praten in de film, of kleur kunt gebruiken. Snelle ontwikkelingen. 

Dit is een voorbeeld van realistische verhalen vertellen.

Kijk hoe het nog op theater lijkt, qua decor en kostuums en de interactie met de camera. Hoe laten ze nu zie ndat ze naar de maan gaan? 

Je hoort dat ze nog niet kunnen praten, de muziek is eronder gezet. deze hele film duurde ongeveer een kwartier, en dit gingen mensen dan bekijken in de bioscoop. 

Zoekopdracht

-In tweetallen/alleen

-maak een Word-bestand met de antwoorden.

    1. Waar gaat de film over? Probeer het in maximaal 10 zinnen uit te leggen.

   2.  De film is bedoeld voor: amusement/propaganda/herkenbare verhalen vertellen /te shockeren of vervreemden/ laten nadenken.

   3.  Zijn er special effects gebruikt? Kies een stukje uit een fragment om te tonen.

Lever het in via SomToday. Volgende week paar leerlingen presenteren! Zorg er dus voor dat je het begrijpt en goed kan uitleggen aan ons. Bij vragen stuur me een Teams bericht.

Metropolis

Riefenstahl

A trip to the moon

Steamboat willy

Serge Eisenstein: Panserkruiser Potemkin

Das Cabinet des dr Caligari

Wizard of Oz https://www.youtube.com/watch?v=Cg8PrPVqCd8

It’s a Wonderful Life https://www.youtube.com/watch?v=iLR3gZrU2Xo

King-Kong

 

Fritz Lang - Metropolis 1927

King-Kong 1933

Reni Riefenstahl – Triumpf Des Willens 1935

Eisenstein – Panserkruiser Potemkin

The Cabinet of Dr. Caligari (1920)

Disney –Mickey Mouse Steamboat Willy (1928)

Wizard of Oz (1939)

Gone With the Wind (1939)

Dadaist film, van Hans Richter (1928)

https://www.youtube.com/watch?v=oeosT_6vG7g 

1. Fritz Lang - Metropolis 1927 - Meryem  

2. King-Kong 1933 - Cem en Mirza 

3. Reni Riefenstahl – Triumpf Des Willens 1935 - Kerem 

4. Eisenstein – Panserkruiser Potemkin 

5. The Cabinet of Dr. Caligari (1920) - Bianca en Imane 

6. Disney –Mickey Mouse Steamboat Willy (1928) - Ali en Abdellah 

7. Wizard of Oz (1939) - Rozina en Sinit 

8. Gone With the Wind (1939) - Fame en Foam 

9. Dadaist film, van Hans Richter (1928) - Sevdie 

In tweetallen een film voor de opdracht