Hfst3 - DoD ET24 Habermas/Gutmann

• Filosofie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Hfst4 - DoD ET24

Vandaag

• SO: maandag dinsdag!
• Terugblik
• Deliberatieve democratie: niet stemmen maar praten!

Nozick

Rousseau

Schumpeter

Gutmann / Habermas

Kan democratie de belofte van vrijheid inlossen?

Nozick

Nee, democratie is slavernij!

Rousseau

Alleen directe democratie bevrijdt de mens van slavernij.

Schumpeter

We zijn vrij om te kiezen in een  competitie. Niks meer en niks minder.

Gutmann / Habermas

Ja, door gesprek en debat zijn we vrij in een democratie.

Kan democratie de belofte van vrijheid inlossen?

Begrippen:

• deliberatieve model van de democratie
• algemeen belang
• legitimiteit
• markt
• consensus
• autonomie
• debat
• minderheden

ET 24
Ik kan het deliberatieve model van democratie uitleggen, evalueren en vergelijken met de andere visies.

ET 24 Ik kan het deliberatieve model van democratie uitleggen, evalueren en vergelijken met de andere visies.

centrale rol stemmen en verkiezingen

Maar: hoe vrij zijn minderheden dan eigenlijk echt?

ET 24 Ik kan het deliberatieve model van democratie uitleggen, evalueren en vergelijken met de andere visies.

centrale rol stemmen en verkiezingen

Maar: hoe vrij zijn minderheden dan eigenlijk echt?

Lees 3.4.1 en geef aan wat delibereren, legitimiteit en consensus betekenen.

ET 24 Ik kan het deliberatieve model van democratie uitleggen, evalueren en vergelijken met de andere visies.

centrale rol stemmen en verkiezingen

Maar: hoe vrij zijn minderheden dan eigenlijk echt?

Gutmann en Habermas: 

Verschuif nadruk van stemmen naar discussie/overleg

ET 24 Ik kan het deliberatieve model van democratie uitleggen, evalueren en vergelijken met de andere visies.

Delibereren = overleggen, overwegen

Kern van de democratie is niet stemmen, maar overleg.

Legitimiteit = ...

Deliberatieve model:

Legitimiteit van wetten vereist de instemming van alle belanghebbenden door het voeren van een gesprek.

ET 24 Ik kan het deliberatieve model van democratie uitleggen, evalueren en vergelijken met de andere visies.

Legitimiteit = rechtmatigheid van een beslissing

Deliberatieve model:

Legitimiteit van wetten vereist de instemming van alle belanghebbenden door het voeren van een gesprek.

ET 24 Ik kan het deliberatieve model van democratie uitleggen, evalueren en vergelijken met de andere visies.

Legitimiteit = rechtmatigheid van een beslissing

> Niet politici, maar burgers moeten het debat aangaan!

Deliberatieve model:

Legitimiteit van wetten vereist de instemming van alle belanghebbenden door het voeren van een gesprek.

ET 24 Ik kan het deliberatieve model van democratie uitleggen, evalueren en vergelijken met de andere visies.

Legitimiteit = rechtmatigheid van een beslissing

Doel: consensus

Consensus: ...

ET 24 Ik kan het deliberatieve model van democratie uitleggen, evalueren en vergelijken met de andere visies.

Nadelen van stemmen:

1. Het versterkt bestaande machtsstructuren
2. Het meerderheidsbeginsel is niet per se rechtvaardig
3. Onderwerpen die niet passen in een marktmodel (levert het winst op?) maar wel belangrijk zijn, delven het onderspit

Lees 3.4.2. en geef de drie nadelen.

ET 24 Ik kan het deliberatieve model van democratie uitleggen, evalueren en vergelijken met de andere visies.

Bron: D66.nl

ET 24 Ik kan het deliberatieve model van democratie uitleggen, evalueren en vergelijken met de andere visies.

Nadelen van stemmen:

1. Het versterkt bestaande machtsstructuren
   
2. Het meerderheidsbeginsel is niet per se rechtvaardig
   
3. Onderwerpen die niet passen in een marktmodel (levert het winst op?) maar wel belangrijk zijn, delven het onderspit
   

Leg voor elk nadeel uit wat dit nadeel betekent voor de vraag of er een vrouwenquotum voor besturen moet komen.

ET 24 Ik kan het deliberatieve model van democratie uitleggen, evalueren en vergelijken met de andere visies.

Geef vier voordelen van deliberatie:

1. debat vergroot de kans op consensus
2. debat drukt respect uit voor minderheden
3. debat zorgt voor meer begrip
4. debat drukt respect uit van overheid voor burgers

Lees 3.4.3. en geef de vier voordelen.

ET 24 Ik kan het deliberatieve model van democratie uitleggen, evalueren en vergelijken met de andere visies.

De vier voordelen van deliberatie:

1. debat vergroot de kans op consensus
2. debat drukt respect uit voor minderheden
3. debat zorgt voor meer begrip
4. debat drukt respect uit van overheid voor burgers

Leg voor elk voordeel uit wat die betekent voor de vraag of er een vrouwenquotum voor besturen moet komen.

ET 24 Ik kan het deliberatieve model van democratie uitleggen, evalueren en vergelijken met de andere visies.

deliberatie

instrumentele waarde

betere beslissingen

expressieve waarde

drukt respect uit

Welke van de vier voordelen heeft instrumentele waarde? En welke expressieve?

Aan de slag

• Lees 3.4.4
• Maak werkboek 3.4: vraag 8
• Beantwoord de vragen op de volgende slide

Aan de slag

Vragen

Kijk nog eens naar de 9 stappen in Nozicks Tale of the Slave. Wanneer zouden Habermas/Gutmann tevreden zijn?

Waarom schiet een democratie als markt gezien tekort volgens Habermas/Gutmann?

Zou jij je vrijer voelen in Rousseaus model van de democratie of in de deliberatieve democratie?

1) Kijk nog eens naar de 9 stappen in Nozicks Tale of the Slave. Wanneer zouden Habermas/Gutmann tevreden zijn?

2) Waarom schiet een democratie als markt gezien tekort volgens Habermas/Gutmann?

3) Zou jij je vrijer voelen in Rousseaus model van de democratie of in de deliberatieve democratie?

Vragen bij p.99 t/m 105

Vraag

Wat maakt een gesprek moeilijk? 

Brengt gesprek ons verder in een democratie?