training diversiteit

• ISK
• Beroepsopleiding
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

logo

              

Welkom bij de training diversiteit

l

        Kennismaking Diversiteit

Naam trainer:

Stel jezelf even voor. Dat kan eventueel ook aan de hand van een quiz.

Waarom?

Voordat je de training geeft heb je als trainer de visie van de school gelezen. Is er aandacht voor diversiteit in de visie van de school?

Waarom willen docent aandacht besteden aan diversiteit?

Check of docenten bekend zijn met de schoolvisie en of zij eventueel er anders over denken. 

Wat hoop jij deze training te leren?

Als trainer ga je de verwachtingen peilen. Je kunt hier al aangeven wat je wel gaat behandelen en wat niet ( op de antwoorden die gegeven worden, ga je dus kort in).

Doelen van training diversiteit 

• Kan een deelnemer uitleggen wat kansengelijkheid en diversiteit inhoudt.

• Kan een deelnemer een voorbeeld benoemen, wanneer diversiteit en kansengelijkheid in de dagelijkse klassencontext naar voren komt.

• Kan een deelnemer de 5 dimensies van Banks benoemen en uitleggen.

• Kan een deelnemer met aandacht voor diversiteit, kansengelijkheid in zijn dagelijkse onderwijspraktijk bevorderen.

• Kan een deelnemer vervolgstappen noemen waar hij in de praktijk verder mee aan de slag wilt gaan.

Inhoud van de training

• Wat is diversiteit en kansenongelijkheid? 
• Woordenschat ten aanzien van diversiteit 
• 5 dimensies van Banks
• Pauze
• Verdiepingsopdracht 
• Uitleg eindopdracht
• Evaluatie
• Aanbevolen literatuur

De pauze kun je eventueel ook op een later moment inplannen. Kijk even hoe je met de tijd uit komt. 

Wat is diversiteit volgens jou?

Bespreek kort de antwoorden.

(Super)Diversiteit

Een feitelijke beschrijving:

Migratiestromen hebben vanaf de jaren ‘80 de

populatie in veel grote steden drastisch veranderd. Die steden

kennen nu een grotere verscheidenheid aan

etnische groepen, terwijl tegelijk ook de diversiteit

bínnen al die verschillende etnische groepen is

toegenomen. 

Amsterdam, 2020

Westers:

Inwoners met als herkomst één van de landen in Europa (exclusief Turkije), Noord-Amerika en Oceanië of Indonesië of Japan

Kansengelijkheid

'Met kansengelijkheid in het onderwijs verwijzen we naar de kansen die kinderen krijgen om een ontwikkeling door te maken volgens de capaciteiten die zij hebben, ongeacht kenmerken als geslacht, religie, etnische of sociale achtergrond' (Meijnen, 2004; Van de Werfhorst & Van Hest, 2019).

Think- pair-share

Wanneer komt diversiteit en kansengelijkheid in de dagelijkse klassencontext naar voren?

Docenten gaan in groepjes uiteen om hierover na te denken. Think- pair-share activiteit.

De verschillende voorbeelden worden plenair kort besproken (niet allemaal). 

etniciteit

stereotype

SES

(Sociaal Economische Status)

relatieve standplaats in samenleving op basis van inkomen, status en achtergrond.

een simplistische weergave van een eigenschap die aan een bepaalde groep wordt toegekend

culturele erfenis die gedeeld wordt met een groep mensen.

Woordoverlap bij de antwoord weergave!

stereotype: een simplistische weergave van een eigenschap die aan een bepaalde groep wordt toegekend.

etniciteit: culturele erfenis die gedeeld wordt met een groep mensen.

SES: relatieve standplaats in de samenleving op basis van inkomen, status en achtergrond. 

Nederland kent vooral

1. assimilatie
2. segregatie
3. integratie
4. pluriformiteit

Nederland heeft een pluriforme samenleving.

Pluriform wil zeggen dat er verschillende culturen en etnische groepen naast elkaar leven. 

Bespreek de verschillende termen. 

Assimilatie: het gewenste resultaat is dat ‘nieuwkomers’ zoveel mogelijk gaan lijken op hun nieuwe landgenoten.

Integratie: waarbij leden van de meerderheidsgroep alsook immigranten en etnische minderheden gevraagd worden (verplicht worden ) meer op elkaar te gaan lijken.

Theorie van Banks

Let op! Het model gaat niet kloksgewijs!

Dimensie 1: Toevoegen van onderwijsinhoud

Doel: etnische groepen op een eerlijke en realistische wijze weergeven.

Het gaat hier om de mate waarin leerkrachten informatie, voorbeelden en ander materiaal gebruiken die uit verschillende culturen en etnische/sociale groepen afkomstig zijn.

bv. geschreven overleveringen vs gesproken overleveringen.

Voorbeelden

Wij kennen in het Westen belangrijke filosofen zoals Plato, Socrates, Rousseau, Kant. Maar de naam Averroes (1126-1198) zegt ons minder. 

We hebben wel eens gehoord van de (plicht- en deugdethiek). Maar minder van de 4 veda's, die een belangrijk deel van de Indiase filosofie vormen. 

Dimensie 2: Aandacht voor kennisconstructie

Kennis is niet neutraal, maar wordt beïnvloed door de verschillende posities van individuen en groepen. 

Wat is kennis en wat niet? Wie bepaald dat? En wiens belang wordt daarbij gediend?

Vaak zijn mensen zich niet bewust van hoe hun eigen ervaringen en hun positie in een samenleving van invloed zijn op het verkrijgen en doorgeven van kennis.

Het doel van dimensie 2 is om vooral het kritisch denken te belichten. Wie schrijft of zegt wat? Met welk doen?

Voorbeeld 1

Kolonisatie

Lakota Sioux 

leefde al 40.000 jaar

voordat Columbus

'de nieuwe wereld'

ontdekte' 

in 1492.

Hoe kan het zijn dat wij wel van Columbus hebben gehoord, maar vrij weinig afweten van het volk dat al 40.000 jaar lang woonachtig was in Amerika.

Amerika is vernoemd naar Amerigo Vespucci (Italiaanse ontdekkingsreiziger). Was er niet eerst voor Amerika een andere naam? En welke was dat dan?

In Nederland spreken we van immigranten.

Dat was Columbus toch ook? Waarom noemen we hem en zijn gevolg  Kolonisten? 

Voorbeeld 2

Wereldkaarten

Mercator projectie (hoekgetrouwe cilinder projectie) is de kaart die het meest wordt gebruikt in het onderwijs. Waarom is dat zo?

Gall Peters projectie: heeft een  oppervlaktegetrouwheid,  waarbij ontwikkelingslanden groter afgebeeld staan dan op de alom bekende mercatorprojectie. Dit bracht Unesco ertoe kaarten op basis van deze projectie uit te brengen.

Even iets anders...

Wat zijn volgens jou 3 kenmerken van een brugklasser?

Bespreek het verschil tussen stereotype en vooroordeel. 

Stereotype:  generalisatie die we (onterecht) toekennen aan een hele groep mensen. 

Vooroordeel: een mening die niet op feiten is gebaseerd. 

Stereotype kunnen leiden tot het hebben van vooroordelen.

stereotype-->opvatting

vooroordelen--> betrekking op gevoelens).

Wat zijn volgens jou 3 kenmerken van een Boeddhist?

Wat zijn volgens jou 3 kenmerken van een bijstandsmoeder?

Dimensie 3: Terugdringen van vooroordelen

Deze dimensie richt zich ten eerste op het verminderen van vooroordelen en het stimuleren van een positieve, democratische houding en democratische waarden van leerlingen ten aanzien van hun klasgenoten. 

Vooroordelen ten aanzien van gender

Ga een praatje maken met je collega en ontdek zijn/haar

unieke eigenschappen.

De trainer geeft de docenten 5 minuten om kort in gesprek te gaan met elkaar. Na 5 minuten wordt aan de groep de volgende vraag gesteld;

Wat zijn de meest opvallende bevindingen? 

Wat zou je in de klas kunnen doen?

Leerlingen in je les:

• laten werken met coöperatieve werkvormen (bv. jig-saw);
• gemeenschappelijke doelen geven;
• gelijke status geven;

• normen en waarden meegeven die door een autoriteit geaccepteerd zijn. 
  

(Bron: G.W. Allport, The nature of prejudice, 1958)

                            Pauze

Dimensie 4: Pedagogiek van gelijke kansen

Gelijke verdeling

vs.

Eerlijke verdeling

Welke onderwijsstijlen, technieken, methoden en werkvormen kunnen leerkrachten inzetten om de academische prestaties van alle leerlingen vooruit te helpen? Wanneer een leerling bijvoorbeeld beter presteert wanneer deze samenwerkt, kan dit door de leerkracht gestimuleerd worden.

Banks benadrukt hier twee perspectieven. Dit is van belang omdat een docent zijn pedagogische aanpak hierop aanpast.

1)Diversiteit wordt als achterstand beschouwd. Focus gaat uit naar het compenseren of wegwerken van een achterstand en het vervangen van culturele bagage.

2)Diversiteit waarbij er wordt uitgegaan van een verschil, waar docenten vooral in zouden moeten spelen op mogelijke culturele conflict tussen school en thuis. Uitgangspunt is dat deze lln. een rijke culturele bagage hebben maar dat die anders is dan de culturele bagage waar een school op inspeelt. 

Ps. Mocht te training aan mentoren gegeven worden. Kunnen leerlingen een huiswerkopdracht uitvoeren, waarin zij in een video hun familie en thuissituatie laten zien. Vervolgens kunnen deze materialen in een mentorklas bekeken en besproken worden. 

Voorbeelden

• Afro- Amerikaanse leerlingen scoren hoger op openvragen die betrekking hebben op een       betekenis of het geven van een 'big picture' (Woolfolk e.a.2013).
• Jongens hebben een voorkeur voor een visuele aanpak.
  
• Jongens zijn meer gebaat bij non- verbale communicatie.
• Jongens redeneren liever vanuit een gevolgtrekking.
• Jongens doen het liefst verschillende activiteiten gelijktijdig.

Dimensie 5: Versterken van schoolcultuur en sociale structuur

De school is een sociaal en cultureel systeem dat gekenmerkt wordt door: ‘..een sociale structuur van met elkaar verweven statussen en rollen’ en ‘patronen van acties en interacties’ en met ‘een specifieke set aan waarden en normen, ethos en gedeelde betekenissen’ .

Voorbeelden

Samenwerken met ouders:

- families helpen thuis een omgeving te creëren die het leren van hun kind ondersteunt.

-effectieve communicatievormen 

-vrijwillige ouders

-geef ideeën en informatie hoe ouders hun kinderen thuis kunnen ondersteunen bij het leren

-samen met ouders schoolbeslissingen maken

Samenwerken met organisaties vanuit een gemeenschap

1 hoofdboodschap per slide

per type een slide

ouders betrekken... inzicht in culturele achtergrond

parenting

communication

volunteering

etc.

Zijn er

Vragen?

Opmerkingen?

Nieuwe inzichten?

        Verdiepingsopdrachten

Bij de verdiepingsopdrachten ken je de docenten in verschillende groepen toe:

Groep1

Groep2

Groep3

Groep4

Voor het uitwerken van de verdiepingsopdrachten hebben zij 30 minuten de tijd.

Vervolgens worden de bevindingen aan elkaar gepresenteerd. 

Verdiepingsopdracht 1 en 2 (stereotype)

Opdracht 1. (Bekijk de video van minuut 23.20tot 30.05 ) 'No more boys and girls'.

• Hoe komen leerlingen op zo'n jonge leeftijd tot bepaalde inzichten, denk jij?
• Vind jij dat een klas helemaal gender neutraal zou moeten zijn? Leg uit waarom wel/niet.

Opdracht 2.

In de media bestaat veel aandacht over mogelijke gender vooroordelen in het onderwijs.

Hoe zie jij dat, en hoe zou een leraar hiermee om moeten gaan?  

Presenteer je bevindingen middels een powerpoint aan je collega's. 

Verdiepingsopdracht 3(casus)

Het Werf College in Amsterdam heeft leerlingen met een verscheidenheid aan culturele- en etnische achtergronden. Onrust in het Midden- Oosten heeft voor een nieuwe stroom asielzoekers in Nederland gezorgd. Een aantal asielzoekerskinderen  zijn op het Werf College geplaatst. Na een poosje blijkt dat deze ‘nieuwe’ leerlingen zich vooral heel erg bij elkaar houden en geen interactie hebben met anderen.  Na een poosje blijkt dat leerlingen in de klas niet meer zo makkelijk ‘mixen’ als voorheen. Wanneer docenten leerlingen vraagt groepjes te maken wordt dit voornamelijk gedaan op basis van etniciteit. Als gevolg roepen leerlingen beledigingen naar elkaar en de spanningen in het klaslokaal beginnen steeds hoger op te lopen. Vaak communiceren leerlingen in hun moedertaal die door docenten niet begrepen worden. Telkens wanneer er iets gezegd wordt krijgt de docent blikken en gelach in zijn richting en voelt hij zich in de maling genomen.

Wat is het probleem of wat zijn de problemen hier?

Hoe zouden leraren moeten omgaan met deze situatie?

Hoe zou een docent leerlingen kunnen helpen zich comfortabeler te voelen met elkaar?

Bespreek de casus in je groep en schrijf jullie conclusies op.

Presenteer je bevindingen aan de rest van je collega's. 

Verdiepingsopdracht 4 (PISA analyse)

Opdracht 1

Bekijk de resultaten van PISA (2018) In vogelvlucht.

Resultaten_PISA_2018_in_vogelvlucht.pdf

Wat zijn volgens jou de meest opvallende resultaten van blz. 58-69 waarin de samenhang wordt besproken tussen prestaties en gezinsachtergrond?

Maak een samenhangende Powerpoint presentatie hierover die jij aan je collega’s kunt laten zien.

Wat wordt er gezegd over thuistaal? Welk onderscheid wordt er in dit rapport gemaakt? Wat valt je op?

Verdiepingsopdracht 5 ( Schoolniveau)

Bekijk het artikel van Joyce L. Epstein.  School, Family, Community and partnerships. 

https://jreadingclass.files.wordpress.com/2014/08/school-family-community-partnerships.pdf

• Kun je kort haar Framework of Six Types of Involvement in je eigen woorden uitleggen?
• Is er een type betrokkenheid waar jij de focus op zou willen leggen? En hoe zou je dat in de school kunnen realiseren? Be wild!

Afronding

verdiepingsopdrachten

Docenten presenteren hun bevindingen aan elkaar.

In een plenair moment worden bevindingen besproken.

Eindopdracht deel I

Onderzoek je eigen lesmethoden (vakgroepen). Dat kunnen boeken zijn, zelf ontworpen en gekozen materialen, opdrachten, toetsen etc.

 In hoeverre is er aandacht voor diversiteit in jouw lessen?

 Wat valt je op?

 Waar zie jij nog ruimte om meer oog voor diversiteit in te bedden?

 Bespreek je bevindingen met iemand uit een andere vakgroep en geef elkaar feedback.

Eindopdracht deel II

• Werk een les uit voor je eigen vak waarbij je onderwijsinhoud toevoegt die oog heeft voor verschillende culturen en etnische sociale groepen (dimensie 1).
• Geef de les aan een klas en vraag de leerlingen om feedback. 
• Wissel ervaringen uit met collega's en bespreek de feedback van leerlingen.

NB. Suggesties worden aangereikt middels hand-outs. 

Suggesties voor de eindopdracht

De suggesties worden op een handout aan de docenten uitgedeeld, samen met het vijfdimensionaal model van Banks. 

Na de show en tell waarin docenten hun eindopdrachten bespreken, wordt er bij de docenten geïnventariseerd waar zij eventueel nog verder mee aan de slag willen gaan. 

Geschiedenis

- Wat hebben verschillende culturen bijgedragen aan bijvoorbeeld de wetenschap? Denk aan Azteken, Egyptenaren?

- Project Ancestors unknown. https://www.youtube.com/watch?v=7hsVYFW9NTU

- FAWAKA ( 10x meer geschiedenis)

Wiskunde

Bij sommige vakken ligt de integratie van diversiteit in het curriculum iets meer voor de hand dan bij andere vakken (Banks). Dit betekent echter niet dat vakken zoals wiskunde geen rol kunnen spelen. Je moet je als wiskunde docent realiseren dat wiskunde en de wetenschap culturele systemen zijn die ontwikkeld zijn binnen een bepaalde politieke en sociale context (Harding, 1998).

Informatieve en behulpzame publicaties over diversiteit in wiskunde:

• Nasir en Cobb (2007)
  
• Rethinking Mathematics:Teaching social justice by numbers (Gutstein en Peterson, 2005).
  

Bedenk voorbeelden, hoe jij diversiteit in je wiskunde les meer een plek kan geven. 

Scheikunde, biologie en natuurkunde

SCHEIKUNDE, BIOLOGIE EN NATUURKUNDE

- Het kunnen geven van een wetenschappelijke verklaring hoe er een verschil in huidskleur kan zijn.

- Verwantschap van de verschillende ‘mensensoorten’ onderzoeken.

- Het onderzoeken van waarom bepaalde groepen mensen meer vatbaar zijn voor bepaalde ziektes dan andere.

Kunstvakken

• Laat de leerlingen een persoonlijk verhaal vertellen 

(https://www.lkca.nl/opinie/oproep-bied-in-alle-lessen-ruimte-aan-het-persoonlijk-narratief-van-de-leerlingen/).

• Maak een familie portret (schilderen, gedicht).
• Schrijf een brief aan een naaste en zet hem om in een rap.
  

Taalvakken

TAALVAKKEN

- Het onderzoeken van mondelinge tradities en overleveringen van verschillende culturen

- Het bestuderen van verschillende persoonlijke verhalen.

- Analyseren van speeches uit verschillende culturen. Ook kijkend naar gezichtsuitdrukking, lichaamstaal etc.

- Analyseren van dialecten.

Aanvullende literatuur

• Paradoxen van culturele erkenning (Halleh Gorashi, 2011)
• Good intentions are not enough: a decolonizing intercultural education (Paul Gorski, 2008)
• Mapping the margins: intersectionality, identity, politics and violence against women of colour. ( Kimberley Crenshaw, 2005).