5.2 verwarmen

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

5.2 verwarmen

Voor vandaag

• Vorige les 
• Uitleg bij 5.2
• Opdrachten maken bij 5.2
• Opdrachten bespreken?
• Lesafsluiting

één les voor 5.2

Leervragen 5.1 verbranden

1. Een vlam, wat is dat nou eigenlijk? 
2. Welke soort vlammen zijn er?
3. Waarom verbrand je brandstof?
4. Hoeveel warmte leveren brandstoffen?
5. Wanneer gaat de verbranding het snelst?
6. Welke verbrandingen gaan langzaam?

Verbrandingswarmte geeft aan hoeveel energie nodig is om een brandstof te verbranden.

1. Waar
2. Niet waar

In welke Binas tabel vind je de waarde voor de verbrandingswarmte?

1. 18
2. 19
3. 20
4. 21

1 L

1. 1 dm3
2. 10 dm3
3. 100 dm3
4. 1000 dm3

1 L

1. 1 cm3
2. 10 cm3
3. 100 cm3
4. 1000 cm3

Wat hoort NIET bij de branddriehoek?

1. Een warmtebron
2. Een brandstof
3. Zuurstof
4. Ontbrandingstemperatuur

Wanneer kan een explosie plaatsvinden?

1. Als er heel veel brandstof is.
2. Als het heel warm is.
3. Als alle deeltjes tegelijk verbranden.
4. Als er genoeg zuurstof is om alle deeltjes te verbranden.

Je ziet hiernaast een explosie.

Wat weet je over de reactietijd?

1. De reactiesnelheid is groot.
2. De reactiesnelheid is klein.
3. De reactiesnelheid kun je niet bepalen.

Wat is een langzame verbranding?

1. oxideren
2. roesten
3. verdampen
4. stollen

Leervragen 5.2 verwarmen

1. Hoe wordt het huis warm?
2. Hoe verplaatst warmte zich?
3. Hoe houd je warmte binnen?

Verwarmen

• Welke straling voelen we (H2 licht)? 
• Kan straling de bocht om?

Verwarmen

• Warme lucht stijgt op

Warmtetransport

• Warmte kan op 3 manieren worden verplaatst

1. geleiding --> de stof blijft op de plaats
2. stroming --> de stof neemt de warmte mee
3. straling --> opwarming van de aarde

straks meer over

1. Hoe wordt het huis warm?

Huis verwarmen

• CV- installatie: centrale verwarming
• In de CV ketel wordt aardgas verbrand
• Verwarmt het water in de buizen
• Pomp perst water naar radiatoren
• Radiator wordt warm, verwarmt kamer
• Afgekoelde water terug naar ketel
• Wordt opnieuw verwarmd

Huis verwarmen

• Halen zuurstof uit de buitenlucht
• Bij het verbranden ontstaan rookgassen
• Gaan via een pijp naar buiten

Vloerverwarming

• Water stroomt via leidingen door vloer
•  Vloer wordt warm en verwarmt hele kamer

Heteluchtverwarming

• Lucht wordt in de ketel verwarmd
• Via buizen wordt de warme lucht in de ruimtes geblazen 

Kachel

• Branden op aardgas, olie of hout
• In elke kamer heb je dan een kachel nodig 

2. Hoe verplaatst warmte zich?

Hoe verplaatst warmte zich?

• Wat gebeurd er met de snelheid van moleculen als deze worden verwarmd?
• Gaan harder bewegen
• De snelle moleculen botsen weer tegen langzame moleculen aan, deze komen ook in beweging

Hoe verplaatst warmte zich?

• De energie wordt zo als warmte doorgegeven
• Doordat moleculen sneller bewegen stijgt ook de temperatuur in de stof 
• = GELEIDING 

Geleiding

• Welke stoffen geleiden warmte goed?
• Welke geleiden niet zo goed?

Geleider

Isolator

Straling

• Het metaal van de radiator wordt verwarmt door geleiding
• De buitenkant van de radiator straalt warmte uit = STRALING 
• Je kunt het NIET zien, maar WEL voelen 

Straling

- niet zien, wel voelen

- geen tussenstof nodig

- Infrarood (IR) straling

- Alles zend IR straling uit

Stroming

• Nadat de warmte wordt gestraald in de ruimtes stroomt het door 
• Door deze stroming wordt de hele kamer verwarmt

Stroming

1. Door geleiding wordt radiator verwarmt
2. Radiator geeft straling af
3. Warmte lucht stijgt op
4. Lucht kouder, dichtheid groter, lucht daalt
5. Terug naar radiator

3. Hoe houd je de warmte binnen?

Warmte binnenhouden

• Isolatie = afschermen van warmte, om dit dus binnen te houden
• Energiebesparing

Warmtetransport

• Warmte kan op 3 manieren worden verplaatst en dus ook op deze manieren verloren gaan

1. geleiding --> de stof blijft op de plaats
2. stroming --> de stof neemt de warmte mee
3. straling --> opwarming van de aarde

Warmteverlies stroming

• Tegen gaan door te zorgen dat warmte niet wegstroomt
•  Deuren dicht, kieren dicht
• Door wol, piepschuim en dubbelglas blijft lucht op de plek

Warmteverlies straling

• Tegen gaan door de warmtestralen terug te kaatsen
• Witte en glanzende materialen kaatsen warmte goed terug
• Radiatorfolie 

Warmteverlies geleiding

• Tegen gaan met isolatoren
• Geleiden de warmte slecht
• Houden warmte binnen

Warmteverlies geleiding

• Je gebruikt isolerend materiaal in koude bruggen
• Zijn plaatsen waar door geleiding warmte verloren gaat 
• Liever geen stalen of aluminium kozijnen
• Wel hout of kunststof 

Warmteverlies geleiding

• Wel hout of kunststof 
  
• Hebben een lageλ-waarde. 
• Elk bouwmateriaal heeft een λ-waarde. 
• Hoe lager de λ-waarde, hoe beter het isoleert

eenheid hiervan hoef je niet te snappen

Aan de slag

Wat KBL: Maken 5.2 BLZ 47 opdracht 1 t/m 23 

Wat BBL: Maken 5.2 BLZ 47 opdracht 1 t/m 23 (7 en 8 niet)

Hoe: Zelfstandig / samen 

Hulp: 1. Boek  2. Directe buurman of buurvrouw 3. Docent

Tijd: 25 min 

Klaar: 1. Nakijken met boekje 2. Aan mij laten zien 

Opdrachten bespreken?

Leervragen 5.2 verwarmen

1. Hoe wordt het huis warm?
2. Hoe verplaatst warmte zich?
3. Hoe houd je warmte binnen?

Wat is de energiebron
bij een CV-ketel?

1. Water
2. Steenkool
3. Aardolie
4. Aardgas

Een CV - ketel is een ketel voor... ?

1. de centrale verwarming
2. de gasvoorziening
3. de watervoorziening
4. de elektriciteits-voorziening

Hoe wordt de warmte van binnen een radiator naar buiten de radiator vervoerd?

1. Het staal in de radiator laat het warme water door
2. Het staal in de radiator geleidt de warmte naar de buitenkant
3. Het staal geeft de warmte van c.v. ketel af

Welke soort straling is warmtestraling?

1. Infraroodstraling
2. Kernstraling
3. Ultravioletstraling
4. Rontgenstraling

Warmteverlies door stroming ga je tegen

1. Door het vasthouden van de warme lucht
2. Met isolatoren
3. Door de warmte terug te kaatsen

Wat is een voorbeeld van geleiding?

1. Een metalen tang in vuur is te heet om aan te pakken.
2. Ik voel warmte als mijn hand in de buurt van een gloeilamp komt.
3. Cv-ketel verwarmt water, dit komt via een leiding in de badkamer.

Wat betekent CV in dit hoofdstuk?

1. Carnavalsvereniging
2. Centrale Verwarming
3. Curriculum Vitae
4. Commanditaire Vennootschap

Warmteverlies door geleiding ga je tegen

1. Door het vasthouden van de warme lucht
2. Met isolatoren
3. Door de warmte terug te kaatsen.

Voorbeelden van isolatoren zijn

1. zilver, hout en koper
2. rubber, ijzer en water
3. plastic, goud en aluminium
4. hout, rubber en plastic

Einde van de les

• Huiswerk: maken heel 5.2 
• Volgende les: verder met 5.3 

Blijf zitten en wacht tot de bel is gegaan.