Verhaalanalyse, korte verhalen week 10 en 11

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1,2

Fictie : verhaalanalyse 

 verhaalanalyse 

doel verhaal analyse : verhaal /boek begrijpen in de verschillende doelen die de schrijver heeft gehad bij het schrijven

• voorbeeld : hoe is  de relatie tussen personages, 
  
• waarom doen ze wat ze doen ,  karakters, eigenschappen van de personen
  
• welke gebeurtenis heeft tot een bepaalde situatie geleid,
  
• welke rol spelen de gebeurtenissen in het verhaal een rol in de grote lijn, in het thema van het verhaal. 
  

GOED LEZEN en  bij vragen : BEARGUMENTEER JE ANTWOORD 

Kan fictie echt gebeurd zijn?

1. nee
2. ja

Welke begrippen moet je kennen?

• personages
  
• hoofdpersoon
• bijpersonen 
• karakter
• type
• anti-held
• perspectief en verteller
• perspectief en spanning

• Tijd en ruimte
  
• Tijd :Chronologie , flashback, flashforward 
  
• motief
• symbolen 

Wat is juist?

1. Fictie is een verzonnen verhaal
2. Het boek 'de Kameleon' is non-fictie
3. non -Fictie is iets dat waar gebeurd is
4. Het weerbericht is non fictie

De belangrijkste personen in een verhaal noem je...

1. hoofdpersonen
2. bijpersonen

Hoofdpersonen en bijpersonen

De hoofdpersoon in een verhaal is:

- De persoon die het meeste aandacht krijgt van de schrijver.

- Je leest het verhaal door zijn/haar ogen.

- Je weet wat hij/zij doormaakt, denkt en zegt.

-   soms zijn er meerdere hoofdpersonen

 ruimte en tijd 

Een verhaal speelt zich af op een bepaalde locatie, plaats . 

Dit kan er 1 zijn, maar er kunnen ook meer plekken zijn waar het verhaal zich afspeelt.

Niet alleen de ruimte is van belang, maar ook de tijd. 

Je kunt het hebben over 

• tijdsduur (hoe lang het verhaal duurt) 
  
•  over de tijd waarin het verhaal zich afspeelt. (vroeger, nu , de toekomst)
  
• de volgorde in de tijd van de gebeurtenissen 
  

Tijd: Chronologisch

Een verhaal noem je chronologisch  : 

als de gebeurtenissen in het verhaal worden verteld in de tijdsvolgorde zoals ze zich in werkelijkheid ook hebben  afgespeeld.

Tijd: Flashback en flashforward

Wanneer een personage terugblikt of vooruitblikt op een gebeurtenis spreek je van een flashback of flash-forward. De gebeurtenis onderbreekt de loop van het verhaal. Pas op dat je een flashback of flashforward niet verward met een a-chronologisch geschreven verhaal.

Bijvoorbeeld:

"Twaalf jaar geleden is dokter Hogenstijn met een experimenteel onderzoek begonnen in opdracht van de regering. Het was een onderzoek naar DNA-manipulatie. Het doel was het integreren van gemodificeerd DNA-materiaal en computerhardware. Kunstmatige intelligentie. Nu, na twaalf jaar is dit doel bereikt. Dokter Hogenstijn heeft een monster geschapen."  

Spanning zorgt ervoor dat je wilt doorlezen. Hoe noem je het als er iets spannends gebeurt en je moet wachten op het volgende deel?

1. flashback
2. flash forward
3. cliffhanger
4. chronologisch

Hoe noem je het als er iets spannends gebeurt en het verhaal springt terug in de tijd , naar een andere ruimte , andere plaats ?

1. flashback
2. flash forward
3. cliffhanger
4. chronologisch

Hoe noem je het als de schrijver al vast iets vertelt over wat er in de toekomst gaat gebeuren maar wat de (hoofd)personen in het verhaal zelf nog niet kunnen weten ?

1. flashback
2. flash forward
3. cliffhanger
4. chronologisch

symbolen in fictie 

dieren 

voorwerpen 

seizoenen 

weersomstandigheden 

kleuren 

getallen 

kun je drie voorbeelden opschrijven/tekenen van symbolen?

www.online-stopwatch.com

symboliek sprookjes 

vragen bij tekst 1 : 

• wat voor soort verhaal: science fiction, fantasie of historisch ? 
• herken je in het verhaal een flash forward, en vanaf  welke zin ? 

vragen bij tekst 2

• wat voor soort verhaal: science fiction, fantasie of historisch ?  
  
• herken je in het verhaal een flash forward, en vanaf welke zin ? 
  

Perspectief en verteller

Perspectief betekent: Gezichtspunt.

Daarmee wordt bedoeld dat de lezer als het ware 'over de schouder' meekijkt met een van de personages.

Er zijn 3 soorten perspectief:

1.  Ik-perspectief
2.  Hij/zij-perspectief
3. Alwetende verteller

Ik-perspectief

Bij dit perspectief lijkt het alsof de ik-figuur al schrijvend verslag doet van de dingen die hij direct meemaakt of ooit beleefd heeft. Vooral bij dagboeken zie je dit vaak terug.

bijvoorbeeld:

"Ik loop op straat en zie voor mij op de grond een vreemd voorwerp liggen. Het is groen en het geeft de suggestie van beweging. Hoewel het maar een klein hoopje drilpudding lijkt, boezemt het me direct angst in. Ik durf er niet naar te kijken, maar kan mijn ogen niet afwenden. Ik moet. Het wil dat ik het zie."

Hij/zij-perspectief

Het verschil met het ik-perspectief is dat het verhaal in de hij/zij-vorm wordt beschreven.

Bijvoorbeeld:

"Hij staat daar, doodstil, aan de grond genageld. Het vreemde voorwerp dat voor hem op de grond ligt, lijkt hem volledig te hypnotiseren. Het gelei-achtige materiaal gloeit. Een vreemde straling lijkt doelgericht zijn weg te zoeken naar de ogen van starende jongen. Pieter beeft. Niet in staat zich te bewegen."

Alwetende verteller

Deze verteller vertelt het verhaal, maar heeft hier zelf geen rol in. Het verschil met het hij/zij-perspectief zit hierin dat de alwetende verteller vanaf het begin het hele verhaal al kent. De verteller weet niet alleen wat de hoofdpersoon doet en denkt, maar ook wat er op andere plekken, op andere momenten en met anderen personages gebeurt. De verteller is 'Alwetend'.

Bijvoorbeeld:

"Wat Pieter niet wist, terwijl hij aan de stoeptegels vastgevroren naar het vreemde object stond te staren, was dat nog geen vijf minuten daarvoor een ander op die plaats iets verloren was. Een groen, pulserend en zeer gevaarlijk voorwerp. Een voorwerp in paniek meegenomen uit het laboratorium toen daar de hel losbarstte. Toen dokter Hogenstijn zijn creatie niet langer de baas was en zijn collega's met een scalpel te lijf ging."

Titelverklaring

Een titel valt vaak uit te leggen a.d.h.v. het verhaal. Soms zijn er zelfs meerdere verklaringen voor een titel te geven. Een titelverklaring kan letterlijk in het verhaal gegeven worden, maar je zult er soms ook even langer over na moeten denken.

Bijvoorbeeld:

- 'Hersenschimmen' (Bernlef) gaat over een man die dement wordt en wiens realiteit anders is dan die van anderen. Hij ziet dingen die er niet zijn.

- Suske en Wiske en de bokkige bombardon gaat over Suske en Wiske die te maken krijgen met een muziekinstrument (de bombardon) die vreemde uitwerkingen op mensen heeft.

korte verhalen 

de verhalen : 

Domino Day - Mirjam Mous 

De Rebel - Helen Vreeswijk 

www.literatour.nu