Landstede Groep

Middeleeuwen muziek 3: Notatie en meerstemmigheid

1 / 24

Slide 1: Video

MuziekMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 24 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.

Lesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Slide 1 - Video

Waarom ging men muziek opschrijven?

Slide 2 - Open question

Hoe heten de eerste muziektekens?

noten

kwadraten

tekens

neumen

Slide 3 - Quiz

Uit hoeveel lijnen bestond de notenbalk van Arezzo?

Slide 4 - Quiz

Hoe heet het op notennamen zingen?

domisatie

remisatie

solmisatie

lamisatie

Slide 5 - Quiz

Gotisch

Omdat de kerken steeds groter werden, en men alleen maar met de stem muziek mocht maken, zocht men naar middelen om meer geluid te produceren.

Slide 6 - Slide

Door stemmen te verdubbelen, klonk het gezongene luider, en was het beter te verstaan in die grote kerken.

Eerst verdubbelen met octaven, daarna ook met kwarten en kwinten. (Consonante intervallen werden als dissonant ervaren.)

Slide 7 - Slide

De oudste vorm van organum: Paralles organum

Slide 8 - Slide

Parallel organum

Dit is de oudste vorm van meerstemmigheid, al in 9e eeuw.

De oorspronkelijke gregoriaanse melodie wordt gezongen door de Cantus Firmus (of Vox principales, sterke stem). De Vox Organalis zingt een kwart of kwint lager parallel mee.

Slide 9 - Slide

opdracht 1:

Maak in je schrift een parallel organum van kwinten op de eerste 4 noten van "Vader Jacob"

5 minuten

Slide 10 - Slide

verschillende bewegingen van de beide stemmen. Cantus Firmus ligt in de onderstem.

Slide 11 - Slide

Opdracht 2:

Wat zijn de namen van de eerste vier intervallen?

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Video

Melismatisch organum

De oorspronkelijke melodie wordt gezongen door de CF, maar heet nu niet meer CF maar tenor. (tenore = blijven) Dus de tenor zingt de melodie in hele lange noten, en daarbovenuit zingt de Duplum (de dubbele stem, de tweede stem) in melismen, melodisch en ritmisch vrijer.

Slide 15 - Slide

Opdracht 3

Maak in je schrift met de eerste vier noten van Vader Jacob een melismatisch organum.

Slide 16 - Slide

Hierbij wordt aan het begin een prime, sekunde en terts gezongen voordat men weer verder ging met reine 4 en 5.

Slide 17 - Slide

Opdracht 4:

Schrijf de eerste vier noten van Vader Jacob op in een zwevend organum.

Slide 18 - Slide

Historisch moment:

Dit is voor het eerst dat er een sekunde en een terts klinkt: de intervallen zijn geboren!