2.1 Moleculen en energie

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Startklaar

Startopdracht

3. Begin met ‘startopdracht’

1. Zitten volgens plattegrond.

2. Boek, schrift, agenda en pen op tafel.

1. Pak je laptop en kom in deze LessonUp.

2. Noteer in je schrift de 3 fasen met daarbij de 6 faseovergangen in jouw schrift.

Deze les:

- Herhaling 

- Uitleg 2.1 

- Practicum 2 en practicum 3

- Aan de slag met opdrachten 2.1

Volgende les:

Uitleg 2.2 Mengen of reageren

L2-1 Ik kan beschrijven wat een molecuulmodel is.

L2-2 Ik ken de 3 fasen en de 6 faseovergangen.

Leerdoelen paragraaf voorkennis

L2-3 Ik kan uitleggen met behulp van het molecuulmodel wat er gebeurt met de moleculen tijdens de faseovergangen.

L2-4 Ik kan uitleggen en voorbeelden noemen wat de energie-effecten exotherm en endotherm zijn.

L2-5 Ik kan het energie-effect van een faseovergang uitleggen, door gebruik te maken van de begrippen exotherm en endotherm.

L2-6 Ik ken het absolute nulpunt en kan omrekenen van graden Celsius naar Kelvin en andersom.

L2-7 PLUS Je kunt het vloeibaar worden van een samengeperst gas met het molecuulmodel verklaren.

Leerdoelen paragraaf 2.1

Uitleg 2.1 Moleculen en energie

Startvraag: 

Wat heeft het molecuulmodel met faseovergangen te maken?

Molecuul model

Uitgangspunten molecuulmodel:

- Elke stof bestaat uit kleine deeltjes: moleculen.

- Elke stof heeft zijn eigen soort moleculen.

- Moleculen zijn altijd in beweging.

- Moleculen trekken elkaar aan.

Faseovergangen

Smeltpunt en kookpunt benadrukken, waar hoor dit ook alweer bij?

Vanderwaals kracht

Een vanderwaalsbinding is een binding tussen twee moleculen.

Vanderwaals kracht

1. Houd de moleculen van een stof bij elkaar

2. Hoe groter de kracht, hoe steviger de stof

3. Grote afstand tussen moleculen: kracht is klein

4. Kleine afstand tussen moleculen: kracht is groot

Samen lezen

blz. 35 (Smelten)

Stollen & Absolute nulpunt

'Hoe verder een stof afkoelt, hoe zwakker de moleculen trillen.

Uiteindelijk wordt de temperatuur bereikt, waarbij de moleculen helemaal stilstaan: Het absolute nulpunt

Welke temperatuur is het absolute nulpunt?

1. O °C
2. 0 K
3. -273 K
4. 273 °C

50 °C = ...K

1. - 150 K
2. 223 K
3. - 223 K
4. 323 K

23 K = ...°C

1. -250 °C
2. 21 °C
3. -157 °C
4. 296 °C

Fase van een stof

1. Zoek op wat het smeltpunt is in °C.

2. Zoek op wat het kookpunt is in °C.

3. Zet deze getallen op de juiste plek.

4. Zoek op waar de gevraagde temperatuur staat.

5. Bepaalde fase van de stof. 

Water heeft een kookpunt van 100°C en een smeltpunt van 0°C
Leg uit welke fase heeft de stof bij 30°C?

Laat zien wat de fase van calcium is bij 1221 °C?

kookpunt is 1484 °C
smeltpunt is 842 °C

Olijfolie heeft een smeltpunt van -6°C en een kookpunt van 300°C.
Leg uit welke fase heeft de stof bij 650 K?

Het energie-effect

Elke fase-overgang heeft een energie- effect

Energie is nodig OF energie komt vrij

Endotherm

Exotherm

Exotherm

- Tijdens de reactie komt er energie vrij.

- Meestal start je de reactie door kort energie toe te voegen.

Ezelsbruggetje;

Ex = Exit

Energie gaat ERUIT - EXIT

Endotherm

- Om de reactie uit te voeren is er constant energie nodig.

- Geen energie? De reactie stopt.

Ezelsbruggetje;

En = In

Energie gaat ERIN - In

Exotherm

Endotherm

Verbranding van aardgas is dat een exotherm of endotherm proces?

1. exotherm
2. endotherm

Het smelten van boter in een pan is dat een exotherm of endotherm proces?

1. exotherm
2. endotherm

IJzer reageert met zuurstof is dat een exotherm of endotherm proces?

1. exotherm
2. endotherm

LAPTOP WEG

Aan de slag

Practicum 3 eerst gezamenlijk met de hele klas i.v.m. veiligheid.

Daarna practicum 2 in tweetallen.

Opruimen van alle materialen.

Hierna huiswerk opdr. 6 t/m 9

Practicum 3

Practicum 2

Materialen:

• 2x Reageerbuis
• 2x Water (5 mL) uit spuitfles
• Korrel natriumhydroxide (!!)
• Schepje soda

Practicum 3

Practicum 2

Aan de slag

met het huiswerk 

• §2.1 maken 6 t/m 9

Noteer de tips en tops van de les