Klare taal plus - les 6 - vraagvormen, bijwoord "er" en (in)directe rede

• NT2
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Klare taal les 6 - vraagvormen

1. Open en gesloten vragen > vraagwoorden

2. Het woordje "er" (bijwoord)

3. Directe en indirecte rede

1. Wat zijn gesloten vragen?

Wat zijn open vragen?

Aan de slag - 10 minutenAan de slag - 10 minuten

Maak het oefenblad bij les 6

Bij gesloten vragen kun je niet uitgebreid antwoord geven.

Bijvoorbeeld:

• Was je gisteren aanwezig op school? (Ja/nee-vragen)
• Wat vind je het leukst op school, project A of B?

Open vragen geeft de ruimte om meer te antwoorden:

Bijvoorbeeld:

• Hoe was het op school gegaan gisteren?
• Wat houdt je bezig?

Deze vraagwoorden helpen je bij het stellen van open vragen:

Wat, hoeveel, wie, waar, aan wie, welke, van welke, wat voor

'Zullen we naar de bioscoop gaan?'

Is dit een open of een gesloten vraag?

1. Open vraag
2. Gesloten vraag

'Wat zullen we gaan doen?'

Is dit een open of een gesloten vraag?

1. Open vraag
2. Gesloten vraag

'Wie heeft dat gedaan, Piet of Klaas?'

Is dit een open of een gesloten vraag?

1. Open vraag
2. Gesloten vraag

'Heb jij dat gedaan?'

Is dit een open of een gesloten vraag?

1. Open vraag
2. Gesloten vraag

Bedenk nu zelf een gesloten vraag.

Het onderwerp van je vraag moet 'de toets' zijn.

Bedenk nu zelf een open vraag.

Het onderwerp van je vraag moet 'de toets' zijn.

2. Het woordje "er" (bijwoord)

Het woordje "er" (bijwoord)

Hoeveel mensen zijn er vanavond tijdens de vergadering?

Zijn er geen mensen in het zwembad?

1. Als je niet weet om hoeveel mensen/dingen het gaat,
gebruiken we het adverbium "er".

2. Je kunt "er" ook gebruiken in plaats van hier/daar.

Er: hier - daar - op die plek

Er is / er zijn

Deze "er" betekent: op deze plek / daar / hier.

Er zijn veel palmbomen. = Op deze plek zijn veel palmbomen.

Op zaterdag is er niemand. = Op zaterdag is daar niemand.

Er is steeds meer CO2 in de atmosfeer. = In de wereld is steeds meer CO2 in de atmosfeer.

Het woordje "er"

Er zit iemand op mijn stoel. = Hier (bijv. in de bioscoop) zit iemand op mijn stoel.

In het weekend rijden er veel minder vrachtwagens. = In het weekend rijden hier (of in Nederland, in Europa, ...) veel minder vrachtwagens.

Er staan twee mannen van de belastingdienst voor de deur = Daar staan twee mannen van de belastingdienst voor de deur.

Daar ligt een boek
(maak een zin met "er")

Op die plek staat een groot huis
(maak een zin met "er")

In het weekend komt hier niemand.
(maak een zin met "er")

Maak een zin met
het woordje "er"

3. directe en indirecte rede

Directe & indirecte rede

Directe rede: een zin waarin precies/letterlijk
staat wat iemand heeft gezegd.
Je gebruikt altijd de dubbele punt en aanhalingstekens. 

Bas zegt: "Ik ga naar school."

Indirecte rede: een zin waarin niet precies/letterlijk staat wat iemand heeft gezegd. Je gebuikt altijd het woordje en / of.
Bas zegt dat hij naar school gaat. Hij vraagt of ik mee wil fietsen.

1. directe rede
2. indirecte rede

1. directe rede
2. indirecte rede

Welke zin staat er in de DIRECTE rede?

1. Mijn vader zegt dat hij morgen thuiskomt.
2. Mijn moeder roept: 'Kom direct thuis!'
3. Het meisje vertelt mij dat ze morgen jarig is.
4. Simon vertelde mij dat hij gister ziek was.

Welke zin staat in de INDIRECTE rede?

1. Simon zegt:'Ik heb geen zin meer!'
2. 'Ben je daar eindelijk!', roept Henk
3. Vader fluistert: 'Ik heb een verrassing voor je.'
4. Ik vertel haar dat ik de tekening mooi vind.

Welke zin is helemaal juist?

1. Iza vraagt:'mag ik een ijsje?'
2. Iza vraagt: Mag ik een ijsje?
3. Iza vraagt:'Mag ik een ijsje?'
4. Iza vraagt: 'Mag ik een ijsje'?

Welke zin is helemaal juist?

1. Ik roep: Kijk uit!
2. Ik roep: 'Kijk uit.'
3. Ik roep:'Kijk uit!'
4. Ik roep 'Kijk uit!'

Maak deze zin indirect:
Hij vraagt: "Wil je thee?"

Maak deze zin indirect:
Hij zegt: "Het regent buiten."

Wat valt op?

Hij zegt: "Ik houd niet van spruitjes."

Hij zegt dat hij niet van spruitjes houdt.

Als je van directe reden indirecte rede maakt,
verplaatst het werkwoord  van de zin naar achteren!

De woordvolgorde verandert dus, omdat indirecte rede altijd een bijzin is.

Aan de slag

Maak het oefenblad bij les 6