This lesson contains 18 slides, with interactive quizzes and text slides.
Lesson duration is: 50 min
Introduction
Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom rond 1917 een aantal politieke problemen werd opgelost en welke dit waren.
Items in this lesson
Historisch Overzicht
vanaf 1848
Nederland van 1848 tot 1914
8. De Pacificatie van 1917
Slide 1 - Slide
Slide 2 - Slide
Leerdoel
Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom rond 1917 een aantal politieke problemen werd opgelost en welke dit waren.
Slide 3 - Slide
Situatie in Nederland
Strijd voor Algemeen Kiesrecht
Strijd voor Vrouwenkiesrecht
Schoolstrijd
Slide 4 - Slide
Caoutchouc-artikel
1887
De 'rubberen regel' komt in de Grondwet, waarbij het kiesrecht wordt gegeven aan volwassen mannen 'die daarvoor geschikt zijn'.
Dat klinkt vaag, en dat was ook de bedoeling: de eisen konden steeds worden verlaagd. Aan deze 'rubberen' flexibiliteit dankt het artikel haar naam.
Slide 5 - Slide
Situatie in de wereld
Eerste Wereldoorlog
Russische Revolutie
Strijd voor Vrouwenkiesrecht
Slide 6 - Slide
Politieke tegenstellingen
De socialisten willen algemeen kiesrecht, de liberalen en de confessionelen niet
De confessionelen willen geld voor bijzonder onderwijs, de liberalen en de socialisten niet
De confessionelen en socialisten besluiten op elkaars voorstellen te gaan stemmen, waardoor er toch een meerderheid ontstaat.
Hierdoor worden de liberalen buiten spel gezet
Slide 7 - Slide
Pacificatie
1917
Pacificatie betekent letterlijk: vredestichting
Er werd tussen de partijen politieke vrede gesloten door een oplossing te vinden voor een aantal politieke problemen
Slide 8 - Slide
Belangrijkste gevolgen van de Pacificatie (1)
Er komt een einde aan de Schoolstrijd: zowel Openbaar- als Bijzonder onderwijs krijgen nu geld van de overheid
Er komt Algemeen Kiesrecht voor mannen (vanaf 23 jaar)
Er komt kiesrecht voor vrouwen (1917: passief kiesrecht, 1919: actief kiesrecht)
Slide 9 - Slide
Belangrijkste gevolgen van de Pacificatie (2)
Er komt een verandering van het kiesstelsel: het districtenstelsel wordt vervangen door evenredige vertegenwoordiging. Dit hebben we tegenwoordig nog steeds.
Einde van de politieke macht van de Liberalen: pas in 2010 komt er weer een Liberale minister-president, Mark Rutte
Slide 10 - Slide
Verhoudingen vóór en na de Pacificatie van 1917
Slide 11 - Slide
'Sinterklaasfeest van 1917'
Aletta Jacobs
Zij krijgt hier 'niks', omdat vrouwen slechts passief en geen actief kiesrecht kregen.
Pieter Jelles Troelstra
Hij was blij, omdat er algemeen kiesrecht voor mannen kwam.
Abraham Kuyper
Hij was blij, omdat er ook geld kwam voor bijzonder onderwijs.
Slide 12 - Slide
Vergissing van Troelstra
1918
In november 1918 vindt Troelstra (SDAP) dat Nederland klaar was voor een 'socialistische revolutie', zoals in Rusland was geweest.
Op dat moment had Nederland economisch 'last' van de Eerste Wereldoorlog: Belgische vluchtelingen, en Nederlandse soldaten, die wel paraat moesten staan, klaagden over slecht voedsel en strenge regels.
De eerste verkiezingen sinds Algemeen Kiesrecht waren Troelstra tegengevallen: "Met verkiezingen zouden de socialisten nooit aan de macht komen!"
Na de 'Vergissing van Troelstra' gaat het publiek massaal de straat om koningin Wilhelmina en haar dochter kroonprinses Juliana steun te betuigen. Soldaten zwaaien met de Nederlandse vlag. Het is wel duidelijk dat het volk niet voor Troelstra, maar voor het koningshuis kiest: Troelstra's revolutiepoging is na een week mislukt.
Slide 13 - Slide
Begrippen uit deze les
Pacficatie
Algemeen Kiesrecht
Vrouwenkiesrecht
passief kiesrecht
actief kiesrecht
Schoolstrijd
Caoutchouc-artikel
Slide 14 - Slide
Personen uit deze les
Pieter Jelles Troelstra
Abraham Kuyper
Aletta Jacobs
Pieter Cort van der Linden
Slide 15 - Slide
Jaartallen uit deze les
1887: Caoutchouc-artikel
1917: Pacificatie
1917: Algemeen Kiesrecht voor mannen/passief kiesrecht voor vrouwen
1919: actief kiesrecht voor vrouwen
Slide 16 - Slide
Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd
Slide 17 - Open question
Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen