Gouden eeuw beeldende kunst

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Beeldende kunst

- Kennis CHECK (7 vragen)

- Opdracht SPECIALISATIES

- Uitleg: kunst begrippen

- Opdracht kunst ANALYSE

- Toepassingsvraag

Welke twee opdrachtgevers voor kunst vielen weg in de Republiek?

Wie werden de belangrijkste opdrachtgevers voor kunstenaars in de Republiek?

Kunstenaars pasten zich aan deze nieuwe opdrachtgevers aan door te specialiseren. Geef één reden waarom zij zich gingen richten op het schilderen van één onderwerp.

Wat veranderden de kunstenaars, naast het specialiseren, nog meer om beter aan te sluiten bij de nieuwe opdrachtgevers (rijke burgers)?

Hoe noem je de functie van een schilderij waarin een boodschap (moraal) zit en die tegelijkertijd leuk is om naar te kijken door de overdrijving die erin zit?

Noem twee kunstenaars uit de 17e eeuw.

Noem twee redenen waarom burgers kunst kochten in de 17e eeuw.

Hoeveel punten heb jij?

Schrijf op in je schrift:

- Wat ken je al goed?

- Wat moet je nog beter bestuderen?

Leider van de Samnieten

Marcus Curius Dentatus

Wat zie je allemaal in de voorstelling?

Wat kan je zeggen over de vormgeving?

Amsterdam, de belangrijkste stad in de Republiek der Verenigde Provinciën, zag zichzelf als de opvolger van de republiek Rome (509 - 31 v.C.). Rome werd toen bestuurd door consuls en de Amsterdamse burgemeesters zagen zichzelf als een soort consul. 

Het schilderij 'de onomkoopbaarheid van de Romeinse consul Marcus Curius Dantalus uit
1656 is een historiestuk. Het hangt in het burgemeestersvertrek in het nieuwe stadhuis in
Amsterdam.
In de 17e eeuw specialiseren kunstschilders zich in verschillende genres. De schilders die
gespecialiseerd waren in historiestukken stonden het hoogst in aanzien.
Geef daarvoor 2 verklaringen.

Bekijk het schilderij 'De Liefdesbrief' van Johannes Vermeer uit
1670.
De jonge vrouw met de luit krijgt zojuist van de dienstmeid een
liefdesbrief aangereikt. Noem drie zaken uit de voorstelling van
het schilderij waaruit je dit kan afleiden.

Opdracht SPECIALISATIES

4 groepen

1. Schrijf in stilte voor jezelf op welke 7 specialisaties jij kent.

2. Bespreek in je groepje welke specialisaties jullie kennen. 

3. Docent checkt: als ze juist zijn ontvangen jullie een stapel kunstwerken.

4. Groepeer de kunstwerken op tafel per specialisatie, leg aan elkaar uit waarom dat schilderij bij die specialisatie hoort.

5. Bespreek welke functie bij welke specialisatie hoort (zie kaartjes).

Voorstelling

Wat is er te zien in het schilderij/beeld?

De 'dingen' die zijn weergegeven:

mensen, kleding, voorwerpen, interieur, landschap,...

Vormgeving

Hoe wordt het vormgegeven?

Kleur

Licht

Ruimte

Vorm

Compositie

Materialen en technieken

Opdracht: Kunst analyse

Analyseer één van de schilderijen in tweetallen.

Beschrijf de voorstelling en de vormgeving (gebruik de kaartjes die volgens jullie passen bij die specialisatie)

Schrijf dit op het uitgedeelde papier.

- Je kan de traditionele opdrachtgevers voor de kunst benoemen en uitleggen waarom die wegvallen in de Republiek.

- Je kan benoemen wie de nieuwe opdrachtgevers voor kunstenaars zijn in de Gouden Eeuw en hoe de kunst hierdoor veranderde.

- Je kan uitleggen hoe kunstenaars ervoor zorgden dat ze van het kunstenaarschap konden bestaan.

- Je kan de zeven specialisaties/genres noemen en van elk genre beschrijven wat de voorstelling, vormgeving en functie is.

- Je kan aan de hand van een schilderij benoemen tot welk genre die behoort op basis van de voorstelling.

- Je kent een aantal kunstenaars uit de Gouden Eeuw en kan uitleggen waarin zij zich hebben gespecialiseerd.

- Je kan uitleggen wat ‘ter lering en de vermaak’ betekent.

- Je kan benoemen wat de functies zijn van de schilderkunst in de Gouden Eeuw.

- Je kan uitleggen waarom historiestukken niet en genrestukken wel populair waren bij het gewone volk.

Hoe kan je verder leren?

- Kennis: Bekijk de uitlegvideo en werk de leerdoelen uit. Leer het verschil tussen voorstelling en vormgeving.

- Begrijpen: Zoek zelf een kunstwerk uit de Gouden eeuw en beschrijf de voorstelling, vormgeving en functie.

- Toepassen: Maak op lambo.nl een vragenblok over beeldende kunst.