Thema fiets les 1 fietsverlichting 2021

• Techniek
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 1,2

Techniek

Thema fiets

les 1 fietsverlichting

Wat weet je al over
fietsverlichting?

Inhoudsopgaven

Inleiding

Doelstellingen

competenties

Fietsverlichting theorie

• filmpje
• dynamo
• geleiding van elektriciteit
• lampentest

Fietsverlichting praktijk

• dynamo monteren
• koplamp monteren
• achterlicht monteren
• elektriciteitsdraden aansluiten

Opruimen

Zelfbeoordeling competenties

Toegepast rekenen

Huiswerkopdracht

Begrippenlijst

Inleiding

In deze les krijg je kennis over fietsverlichting. Je weet hoe je de verlichting kan aansluiten en kleine stroringen kan verhelpen. Dit doe je niet alleen maar samen met een klasgenoot. Je moet dus ook leren samen werken en samen naar oplossingen proberen te zoeken dat noemen we werken aan competenties.  Lees eerst de les goed door en maak vervolgens de theorieles en daarna de praktijkles.  Als je klaar bent, vul je de reflectie vragen in. Bij deze les horen ook toegepaste rekenvragen. Met deze rekenvragen krijg je inzicht wat het kost als je de werkzaamheden door een ander zal laten uitvoeren of wat het je bespaart als je het zelf kan.  

Doelstellingen

Tijdens deze les ga je het volgde leren:

• Je weet hoe stroom kan worden opgewerkt voor fietsverlichting 

• Je kan een stroomkring maken 

• Je kan verlichting aansluiten 

• Je kan een lampentest uitvoeren 

• Weet een storing te verhelpen 

• Je kan het toegepaste gereedschappen benoemen en gebruiken  

Competenties

Aan deze competenties ga je werken:

• K 2.3 Hoe goed kan je samenwerken 

• K 2.9 Hoe zet je materialen en middelen in 

• K 2.16 Instructies en procedures opvolgen 

 

Fietsverlichting theorie

Om veilig aan het verkeer te kunnen deelnemen moet je zorgen dat je goed zichtbaar bent voor andere weggebruikers. Hiervoor heb je deugdelijke fietsverlichting en reflectoren nodig. Hiervoor heb je dus nodig een koplamp, achterlicht, reflector voor achter op je fiets en reflectoren in je wiel of op je buitenband. Hierdoor kunnen weggebruikers jou in het donker goed zien. Wit licht is voor de voorkant en roodlicht voor de achterkant. Dan kan iedereen goed zien welk richting je op fietst. Al deze onderdelen moeten goed vast zitten aan je fiets en mogen niet knipperen om andere weggebruikers in de war te brengen.

koplamp

dynamo

achterlicht

Door het rond draaien van het wieltje aan de dynamo wordt stroom opgewekt. De dynamo is dus de spanningsbron. Vanaf de dynamo gaat de stroom door een draadje naar de koplamp. Via de andere draad gaat de stroom naar het achter licht. Via het metalen frame van de fiets gaat de stroom weer terug naar de dynamo. Je hebt nu een stroomkring gemaakt. De dynamo is de + en het frame is de -  Op de volgde slide zie je een video hoe dit werkt.

De Dynamo

0

Om een stroomkring te kunnen tekenen gebruiken we symbolen. Dit is makkelijker dan een plaatje te tekenen.

symbool lamp

symbool dynamo

Sleep het juiste symbool naar het juiste plaatje

Sleep de symbool op de juiste plek in de stroom kring, niet in alle hokjes hoort een symbool te staan

voorkant van de fiets

achterkant van de fiets

afbeelding van een stroomkring van een fiets

De elektriciteit moet vanaf de dynamo naar de koplamp en achterlicht. Dit gebeurt via de elektradraden. In deze draad zit materiaal dat elektriciteit goed geleid, van dynamo naar lichtpunt. In een elektra draad is dat koper. De buitenkant is van kunststof gemaakt, dit geleidt de stroom slecht. Dit noemen we dan een isolator.  

Na dat de koplamp en achterlicht gaat branden gaat de stroom via het fietsframe weer terug naar de dynamo. Het frame is dus de – word ook wel massa genoemd. Als er wat roest ontstaat tussen de lampen en frame is de massa verstoord waardoor je fietslamp niet gaat branden. Omdat er laagspanning door het frame gaat voelen wij dit niet. Laagspanning is stroom dat lager is dan 42 V en bij fiets verlichting is dit 6V

Geleiding van elektriciteit

Geleiden van elektriciteit betekend dat er WEL/GEEN stroom door het materiaal gaat.

1. wel
2. geen

Isolatiemateriaal geleid WEL/GEEN elektriciteit.

1. wel
2. geen

De elektriciteitsdraad vanaf de dynamo naar de koplamp geleid WEL/GEEN elektriciteit.

1. wel
2. geen

Het fietsframe geleid de stroom WEL/GEEN STROOM terug naar de dynamo.

1. wel
2. geen stroom

Als er roest tussen de koplamp en het frame zit, geleid de stroom WEL/NIET terug naar de dynamo.

1. wel
2. niet

Bedenk nog eens 3 punten waardoor een fietslamp niet kan branden?

Lampentester 

Omdat er verschillende oorzaken kunnen zijn dat een lamp niet kan branden gaan we een aantal tests uitvoeren om het problemen op te kunnen lossen. 

Hiervoor heb je het kunststofbakje nodig. Hierin zit een lampentester, koplamp, achterlicht, dynamo, stroomdraadjes en een spanningzoeker. 

bakje fietsverlichting

lampetester

spanningzoeker

stroomdraadjes

Pak de lampetester uit het bakje. Zet het lampje vanuit de koplamp in het gaatje van de lampetester E10. Als de lampetester gaat piepen is het lampje nog heel. Ter controle gaat er ook een groen ledlampje op de tester branden. Controleer ook of het lampje uit het achterlicht ook nog goed is.

Sluit de koplamp met het stroomdraadje aan op de dynamo. Door het uiteinde van het stroomdraadje, kopergedeelte in de lamphouder (fitting) van de koplamp te doen. Het koperen gedeelte moet tegen de zijkant van het lampje aan komen 

De andere kant van het stroomdraadje sluit je aan op de dynamo. Dit doe je door het knopje onderop in te drukken. Het gaatje gaat dan open en stop hier het koperen gedeelte in.   

Sluit nu ook het achterlicht aan. Er komen twee draadjes in de aansluiting van de dynamo te zitten. 

fitting koplamp

fietslampje voor

fitting koplamp

dynamo

achterlicht

fietslampje achter

Het fietslampje in de lampetester ging WEL / NIET branden

1. wel
2. niet

Doordat ik een piepgeluid hoor weet ik dat de fietslamp HEEL / STUK is

1. heel
2. stuk

Als er geen goede massa is brand de fietsverlichting WEL / NIET.

1. wel
2. niet

Als er een breuk in de stroomdraad zit wordt de stroom WEL / NIET geleid naar de koplamp

1. wel
2. niet

Voorop je fiets moet ROOD / WIT licht gemonteerd zitten.

1. rood
2. wit

Achterop je fiets moet ROOD / WIT licht gemonteerd zitten.

1. rood
2. wit

Reflectoren in je wiel zijn ervoor zodat je WEL / NIET beter on het donker opvalt.

1. wel
2. niet

Fietsverlichting praktijk

Wat heb je nodig voor de praktijkles:

plaats het rek op de werkbank en en hang het practicum bord er in

steeksleutel maat 8 / 9

ringsleutel maat 8 / 9

striptang

spanningzoeker

Dynamo monteren op fietsframe

1. Demonteer de dynamo van de blauwe 

    beugel. Hiervoor heb je een steeksleutel en 

    een ringsleutel nodig.  

2. Hou met de ringsleutel de moer vast en draai 

    het boutje met de steeksleutel aan de 

    voorkant linksom los. 

3. Zorg dat de dynamo de buitenband van het 

    wiel kan raken als je de zwarte knop indrukt 

    en de dynamo naar de band knikt. 

4. Monteer de dynamo aan het beugeltje van de 

    voorvork. Hiervoor heb je een steeksleutel en 

    een ringsleutel nodig.      

Dynamo monteren op fietsframe

5. Hou met de ringsleutel achter het beugeltje     

    de moer vast en draai het boutje met de 

    steeksleutel aan de voorkant rechtsom vast.  

6. Controleer als je het fietswiel draait dat het 

    wieltje van de dynamo gaat draaien. 

Koplamp monteren

Koplamp monteren op fietsframe

1. Demonteer de koplamp van de blauwe 

    beugel. Gebruik hier weer voor de ring en 

    steeksleutel. 

2. Monteer de koplamp voorop het fietsframe. 

    Zorg dat deze recht en vast staat. 

1. Demonteer het achterlicht van de blauwe 

    beugel. Gebruik hiervoor weer de ring en 

    steeksleutel.  

2. Monteer het achterlicht achterop het 

    fietsframe. Zorg dat deze recht en goed vast 

    zit. 

Achterlicht monteren op fietsframe

1. Maak een lusje aan het einde van de 

    elektriciteitsraad.  

2. Stop de lus door het gaatje in het frame. 

3. Maak aan een koperdraad een haakje en       

    stop deze door het lusje van de 

    elektriciteitsdraad in het frame en trek deze 

     naar je toe. 

Elektriciteitsdraden aan sluiten op de koplamp

4. Maak de koplamp open. 

5. Haal de fitting uit de binnenspiegel en draai 

    het lampje uit de fitting.  

6. Achterop de koplamp zit een klein gaatje en 

    stop het elektriciteitsdraadje hierdoorheen. 

7. Steek het elektriciteitsdraadje door het gaatje 

    in de fitting. 

Elektriciteitsdraden aan sluiten op het achterlicht

1.Maak een lusje aan het einde van de 

   elektriciteitsraad.  

2. Stop de lus door het gaatje in het frame. 

3. Haak weer met de koperdraad aan het lusje 

    van de elektriciteitsdraad in het frame en trek 

    deze naar je toe. 

4. Draai met de spanningzoeker het schroefje 

    uit het kapje van het achterlicht los.  

5. Draai het lampje uit de lamphouder. 

  

6. Achterop het achterlicht zit ook weer een 

    gaatje. Stop hierdoor het elektriciteitsdraadje. 

7. Stop het koperen gedeelte van de draad  

    weer in de lamphouder van het lampje. En 

    draai het lampje er weer in. 

       Ook hier moet het draadje weer vast zitten 

    tussen de lampfitting en lamphouder. 

8. Maak het achterlicht weer dicht. 

1. Aan de onderkant van de dynamo zit een 

    knopje. Druk deze in en je ziet dat het gaatje 

    opengaat.  

2. Draai beide uiteindes van de 

    elektriciteitsdraden aan elkaar vast en stop 

    het in het gaatje van de dynamo. Laat het 

    knopje weer los. 

3. Druk de zwarte knop van de dynamo in zodat 

    deze tegen de band aan komt. 

4. Draai het wiel rond en controleer of beide 

    lampen gaan branden. 

5. Laat je leraar het controleren 

Elektriciteitsdraden aan sluiten op de dynamo

1. Demonteer de koplamp, achterlicht en 

    dynamo en monteer deze weer aan de 

    blauwe beugel vast. Hang de 

    elektriciteitsdraadjes weer aan het bord. 

2. Ruim alle gereedschappen en het 

    practicumbord weer netjes op.

3. Laat je werkplek schoon achter 

Opruimen

Zelfbeoordeling van de competenties:
K.2.3 Hoe goed kan je samen werken
Wat vond je goed gaan?
Wat kan je nog verbeteren?

Zelfbeoordeling van de competenties:
K.2.9 Hoe zet je materialen en middelen in
Waarom heb je deze materialen gebruikt?
Op welke veiligheids punten moet je letten bij deze materialen en middelen?

Zelfbeoordeling van de competenties:
K.2.16 Instructies en procedures opvolgen
Welke werkzaamheden heb je uitgevoerd in de les?
Op welke voorschriften moet je letten?

Toegepast rekenen

Laat bij je antwoord altijd de berekening zien

Rekenvraag fietsverlichting

Nu heb jij geleerd je eigen fietsverlichting te maken. Stel dat je dit nog niet kon en naar de fietsenmaker had moeten gaan. Wat had je dan aan de fietsenmaker moeten betalen? 

De fietsenmaker rekent, arbeidskosten, materiaalkosten en Btw, over de kosten moet jij ook 21% btw betalen. Tip reken eerst 1% uit. 

 

Reken uit wat jij moet gaan betalen aan de fietsenmaker? 

• De fietsenmaker werkt een halfuur aan jouw verlichting, hij kost €40 per/uur.  

• 2 lampjes vervangen per stuk €1,25 

• Elektrodraad vervangen € 2,25 

• Nieuwe dynamo € 7,50

. Btw = 21%

Reken uit wat jij moet gaan betalen aan de fietsenmaker?
stap 1 arbeidskosten
Stap2 materiaalkosten
stap 3 BTW (tip reken eerst 1% uit)
stap 4 wat moet je aan de fietsenmaker totaal betalen

Sleep de afbeelding naar de juiste naam, je houd vier woorden over

Huiswerkopdracht 

Spanningzoeker

Dynamo

Achterlicht

Steeksleutel

Symbool lamp

lamp vitting

Symbool dynamo

Symbool massa

afsluitdopje

Symbool T

Reflector

Koplamp

Priem

Sleep de afbeelding naar de juiste naam, je houd vier woorden over

Huiswerkopdracht 

Lampetester

Fietslampje groot

fietslampje klein

Striptang

Stroomdraad

Ringsleutel

Reflector

Kruiskopschroevendraaier

Fiets

Platteschroevendraaier

Massaklem

fietsframe

Lamp 230V

A
B
C
D	Demonteren Het losmaken van de onderdelen.
	Dynamo Dit onderdeel wekt stroom op om bijvoorbeeld een lamp te kunnen laten branden
E	E10 Is een voorbeeld van de maat van de lampvoet. Je hebt ook bijvoorbeeld E27 of Gu10
F

Begrippenlijst

G	Geleiding Doorlaten/ doorgeven, bijvoorbeeld stoom door een stroomdraad van de ene naar de andere kant van de draad
H
I	Isolator Afsluiting, bijvoorbeeld dat de stroom niet door het kunststof materiaal van een stroomdaad komt. Voor komt een stroom schok
J
K	Koper Is een metaal dat bijvoorbeeld in een stroomdraad zit
L	Lampetester Met dit apparaatje kan je controleren of de lamp niet stuk is. Je hoort een pieptoon en er gaat een controlelampje branden. De lamp zelf gat niet branden
	Lamphouder Ook wel fitting genoemd. Hierin zit een lamp in vast gedraaid
M	Massa Is de nul-lijn van stroom zeg maar de – pool
	Monteren Het vast maken van onderdelen.

N
O
P
Q
R	Reflector Weerkaats de licht stralen die hierop schijnen zodat je de ander nog beter in het donker kan zien
S	Spanningzoeker Met dit gereedschap kan je zien op welk onderdeel stroom staat. Er gaat in de schroevendraaier dan een lampje branden
	Strippen Weghalen van de rubber buitenmantel van het stroomdraadje.
T
U

V
W
X
Y
Z	Zichtbaar Dat je iets goed kan zien bijvoorbeeld in het donker

Techniek

Controleer of je alle vragen en opdrachten heb gemaakt van thema fiets les 1 fietsverlichting

lever dan je opdrachten digitaal in