4.1 Krachten

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

4.1 Krachten

Doel van de les:

• Je leert wat een kracht is
• Je leert welke verschillende krachten er (o.a.) zijn
• Je leert hoe je een kracht tekent
• Je leert hoe je krachten meet
• Je leert hoe krachten kunnen samenwerken

Krachten kunnen zorgen voor verandering. Dat herken je op drie manieren: 

1. kracht kan de vorm van een voorwerp veranderen
2.  kracht kan de snelheid van een voorwerp veranderen
3. kracht kan de richting van een voorwerp veranderen

Verschillende krachten

Verschillende voorbeelden van krachten zijn:

• Zwaartekracht, gewicht, normaalkracht
• Motorkracht, spierkracht
• Trekkracht, veerkracht
• Windkracht, 
• Luchtweerstand, remkracht, wrijvingskracht

Newton

• Kracht geef je weer met F van Force.
• De eenheid van kracht is Newton.
• Je hebt een kracht van 10N nodig om een pak suiker van 1 kg op te tillen
• je rekent (zwaarte) kracht uit met de formule: 
•                  zwaartekracht = massa x 10
• in symbolen: 

F​z​​=m⋅10

Wat is NIET een effect van krachten:

1. Snelheid verhogen
2. Richting veranderen
3. Vorm veranderen
4. Voorwerpen aantrekken

Krachten zijn WEL / NIET altijd even groot.

1. wel
2. niet

Krachten tekenen

Een vector heeft grootte, 

richting en een aangrijpingspunt.

We tekenen een vector met een pijl:

• De lengte van de pijl geeft de grootte van de kracht aan.
• De richting van de pijl geeft de richting van de kracht aan.
• De beginpunt van de pijl is de aangrijpingspunt.

Wat is bij het TEKENEN van krachten het allerbelangrijkst?

1. Grootte
2. Richting
3. Aangrijpingspunt
4. Allemaal even belangrijk.

Wat hoeft een krachten tekening NIET te hebben?

1. Lengte
2. Dikte
3. Aangrijpingspunt
4. Richting

Krachtmeter

Met een krachtmeter kun je krachten meten.

Het meetbereik is de grootste kracht die je met die meter kunt meten.  

Waarmee meet je krachten?

1. Liniaal
2. Krachtmeter
3. Newton schaal
4. Op gevoel

Netto kracht 

Krachten in dezelfde richting kun je bij elkaar optellen

krachten in tegengestelde richting kun je van elkaar aftrekken

Krachten samenstellen

Als tweede kijk je welke van de twee krachten 'wint'

In dit geval wint de kracht naar rechts. 

Daarom werkt de netto kracht naar RECHTS.

De netto kracht of resultante is hier dus

80 N naar rechts.

Netto kracht

Je telt dus krachten die dezelfde kant op gaan bij elkaar op, en krachten die de tegenovergestelde richting op gaan. Samen heet dat de netto kracht. Zo kun je dus krachten laten samenwerken (harder trappen als je bergaf fietst, dan ga je nog harder) of elkaar tegen laten werken (remmen als je bergaf gaat, dan ga je langzamer)

In welke situatie is de resulterende kracht het grootste

1. krachten zijn tegengesteld
2. krachten zijn gelijkgericht
3. krachten staan onder een grote hoek
4. krachten staan onder een hoek van 90 graden

Een fietser rijd de berg op. Welke krachten werken hem tegen?

1. Zwaartekracht
2. Wrijvingskracht
3. Luchtweerstand
4. Alle 3 genoemde krachten

Krachten in dezelfde richting....

1. Trek je van elkaar af
2. Tel je bij elkaar op

Je mag verder in je werkboek :)