Landstede Groep

Taalverzorging les 2

1 / 38
next
Slide 1: Slide
NederlandsVoortgezet speciaal onderwijsLeerroute 3

This lesson contains 38 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 75 min

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

Wat gaan we doen?
  • Lezen
  • Taalverzorging
  • Spelling

Slide 2 - Slide

Slide 3 - Video

Lezen
  • Kies een boek uit de Blinkotheek  of leen een tijdschrift.

Slide 4 - Slide

Toetsweek - taalverzorging
  • werkwoordspelling 
  • leenwoorden
  • synoniemen
  • spreekwoorden, gezegden, uitdrukkingen
  • bedrijvende en lijdende vorm
  • verwijswoorden
  • spelling: samenstellingen, hoofdletters, meervoud, verkleinwoorden, apostrof
  • leestekens

Slide 5 - Slide

oefentoets
www.socrative.com
A9AF5F4

Slide 6 - Slide

samenstellingen
Als twee (of meer) woorden een samenstelling vormen, zijn ze één geheel. Er is daardoor ook vaak één hoofdklemtoon te horen: rúgzak, rúgzaktoerisme, áchterzak.

Het laatste deel is de kern van de samenstelling. Dit deel bepaalt dan ook het woordgeslacht: het is de zak en dus ook de rugzak . Het is het zakje en dus ook het rugzakje.

Slide 7 - Slide

samenstellingen
De delen van een samenstelling zijn ‘echte woorden’ die ook los, zelfstandig, voorkomen: rug, zak, baby, draag. De delen kunnen zelfstandige naamwoorden, bijvoeglijke naamwoorden en werkwoorden zijn.


Slide 8 - Slide

koppelteken
De meeste samenstellingen schrijf je aan elkaar:
kassameisje, wijkagent, politiebureau, schoolkantine

Bij een klinkerbotsing gebruik je een koppelteken:
auto-ongeluk, lente-ui, video-opname

Slide 9 - Slide

koppelteken
Ook samenstellingen met een getal  krijgen een koppelteken:  
80-jarig, 70-plusser

Gebruik daarnaast een koppelteken bij samenstellingen die beginnen met
oud, ex, bijna, niet, non:
oud-voetballer, ex-man, non-stop

Slide 10 - Slide

koppelteken
Ten slotte gebruik je een koppelteken bij samenstellingen waarin het eerste deel een status uitdrukt: minister-president, kandidaat-notaris

Slide 11 - Slide

trema
  • om te voorkomen dat twee klinkers in één woord samen   worden uitgesproken: kopiëren (maar: gekopieerd), creëren,   beëindigen
  • in sommige leenwoorden: fröbelen, conciërge 

Let op: in samenstellingen geen trema, maar een koppelteken

Slide 12 - Slide

apostrof
  • als weglatingsteken: 's nachts, 's morgens, Lars' scooter
  • om uitspraakproblemen te voorkomen bij: ik hou van y baby's, Hanna's, accu's
  • in verkleinwoorden en meervouden van cijfer- en letterwoorden: A4'tje, pc's, dvd'tje
  • in verkleinwoorden op-y, voorafgegaan door een medeklinker: baby'tje

Slide 13 - Slide

accenten
  • accent aigu: logé, soirée, café
  • accent grave: barrière, crèche, fin de siècle
  • accent circonflexe: enquête, crêpe

om klemtoon aan te geven, accent aigu: dé manier om rijk te worden, een héél mooie auto

Slide 14 - Slide

cedille
  • het 'kronkeltje' onder de c: ç 
  • zorgt ervoor dat de c als s klinkt voor een a, o of u: Curaçao, garçon
  • in alle andere gevallen klinkt de c als k: caravan, decor

Slide 15 - Slide


Wat is de juiste vorm?
A
buggytje
B
buggy'tje

Slide 16 - Quiz


Wat is de juiste vorm?
A
tv-s
B
tv's

Slide 17 - Quiz


Wat is de juiste vorm?
A
cafees
B
cafés

Slide 18 - Quiz

Welke reeks woorden is correct gespeld?
A
menus, garçon, café's
B
buggys, Anne's fiets, reçu
C
cafés, A4'tjes, Alex' vader
D
Curaçao, smsje, ski-ongeluk

Slide 19 - Quiz

Welke reeks woorden is correct gespeld?
A
fröbelen, barrière, auto's
B
lolly's, garages, s'middags
C
logee, z'n fiets, cadeaus
D
enquête, cd'tje, vakantie's

Slide 20 - Quiz

Welke reeks woorden is correct gespeld?
A
video's, skiongeluk, taxis
B
kopiëren, gekopieerd, kopietje
C
creëren, gecreëerd, creätie
D
lente's, coordineren, financiëel

Slide 21 - Quiz

Welke reeks woorden is correct gespeld?
A
reunie, ruine, coöperatie
B
beoefenen, beademen, eventuële
C
egoïsme, reünie, chaös
D
poëzie, vacuüm, athneum

Slide 22 - Quiz

met of zonder -n? 

Slide 23 - Slide

met of zonder -n? - telwoorden
Telwoorden als enkele, vele, weinige, sommige:
- met -n -> als ze zelfstandig worden gebruikt en personen aanduidt:   
                      Allen waren uitgenodigd.

-zonder -n -> als ze niet zelfstandig worden gebruikt of als ze geen                                                   personen  aanduiden:
                     Alle collega's waren uitgenodigd.
                     Van de oplossingen waren alle goed.

Slide 24 - Slide

met of zonder -n? - telwoorden
Let op:
Telwoorden als tientallen, honderden, duizenden, miljoenen hebben altijd een -n

Slide 25 - Slide

met of zonder -n? - bvnw
Bijvoeglijke naamwoorden die personen aanduiden
- met -e -> enkelvoud : De gepensioneerde heeft tijd om boeken te lezen.
- met -n -> meervoud : De gepensioneerden hebben tijd om koffie te                                                          drinken.

Bijvoeglijke naamwoorden die dingen/zaken aanduiden
- met -e -> bijna altijd
- met -n -> stoffelijk bijvoeglijk naamwoord: de zilveren ring

Slide 26 - Slide

Mick stond gisteren op de boekenmarkt met zijn stripboeken.
Hij heeft ze ... verkocht.
A
allen
B
alle

Slide 27 - Quiz

Mijn moeder stuurt ieder jaar kerstkaarten.
Ze heeft er al ... verstuurd.
A
velen
B
vele

Slide 28 - Quiz

In de wachtkamer zaten zes patiënten. Ze waren ... erg zenuwachtig.
A
allen
B
alle

Slide 29 - Quiz

Gisteravond was er een dorpsfeest.
Ik kwam veel ... tegen.
A
bekenden
B
bekende

Slide 30 - Quiz

hoofdletters en leestekens
Waarom??

Slide 31 - Slide

Slide 32 - Slide

hoofdletter
-aan het begin van een zin
-bij alle soorten namen:
  Jan, meneer Jansen, Assendorperdijk, Zwolle, Overijssel

Let op: niet bij dagen, maanden, seizoenen en windrichtingen:
                maandag, februari, herfst, het zuiden

Slide 33 - Slide

leestekens
Leestekens zorgen ervoor dat een tekst makkelijker te lezen is. Een vergeten of verkeerd geplaatst leesteken is een fout. 

De volgende leestekens ken je al: 
punt, komma, vraagteken, uitroepteken en dubbele punt

Slide 34 - Slide

komma
-voor voegwoorden: want, omdat, maar, zodat, ...
-tussen twee persoonsvormen: 
   Als een docent ziek is, wordt hij uitgeroosterd.
-bij een opsomming: 
  We hebben vandaag Nederlands, Engels, biologie en wiskunde.

Slide 35 - Slide

Type de zin over met hoofdletters en leestekens:

liz broertje heeft geen zin in zaterdag omdat hij al om zeven uur s ochtends op het voetbalveld moet staan

Slide 36 - Open question

Slide 37 - Slide

oefentoets

Slide 38 - Slide