H3 Elektriciteit in huis - 3.3 Elektriciteit gebruiken KL

• Nask / Techniek
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

H3 Elektriciteit in huis - 3.3 Elektriciteit gebruiken  (Les 1)

Belangrijk

• Deze paragraaf veel formules!
• Let goed op en houd overzicht!

R=​I​​U​​

C = I x t 

Voor vandaag

• Vorige les 
• Uitleg bij 3.3 
• Opdrachten maken bij 3.3
• Vragen via LessonUp
• Lesafsluiting

R=​I​​U​​

Weerstand
Spanning
Stroomsterkte

Wet van Ohm

R=​I​​U​​

Weerstand	R	in Ohm
Spanning	U	in Volt	V
Stroomsterkte	I	in ampere	A

Ω

Wet van Ohm

Formuledriehoek

R=​I​​U​​

De spanning in een weerstand is 6V, de stroomsterkte is 8A. Bereken de grootte van de weerstand. 

Gegeven

Gevraagd

Formule

Berekening

Antwoord

R=​I​​U​​

Leerdoelen 3.3

• Wat is het vermogen van een apparaat?
  
• Hoe bereken je het vermogen?
  
• Waarmee meet je energiegebruik?
• Hoe bereken je het energiegebruik?
• Wat kost de gebruikte energie
  
• Wat is rendement?
  
• Hoe kies je het juiste apparaat?

Watt is vermogen?

Vermogen

Het vermogen zegt wat over hoeveel energie het apparaat verbruikt

Hoe groter het vermogen hoe meer/minder? energie het apparaat gebruikt

Vermogen

Vermogen= de hoeveelheid energie die een apparaat per s omzet

De afkorting voor vermogen is de hoofdletter P van het Engelse woord voor vermogen, power.

 

De eenheid van vermogen is  watt (W).

Vermogen

Hoe bereken je het vermogen?

Vermogen	P	in Watt	W
Spanning	U	in Volt	V
Stroomsterkte	I	in ampere	A

P=U⋅I

Vermogen

Vermogen hangt af van spanning en stroomsterkte

Op ieder elektrisch apparaat staat het 

vermogen aangegeven op het typeplaatje.

Grootheid	Symbool	Eenheid	afkorting
Spanning	U	Volt	V
Stroomsterkte	I	Ampere	A
Capaciteit	C	ampere-uur	Ah
Weerstand	R	ohm	Ω
Vermogen	P	Watt	W

Vul tabel aan:  

Vermogen	P	in Watt	W
Spanning	U	in Volt	V
Stroomsterkte	I	in ampere	A

P=U⋅I

R=​I​​U​​

Weerstand	R	in Ohm
Spanning	U	in Volt	V
Stroomsterkte	I	in ampere	A

Ω

Straks oefenblad over

Vermogen berekenen

Vermogen hangt af van spanning en stroomsterkte. Vermogen kun je berekenen met:

P = vermogen in Watt (W)

U = spanning in Volt (V)

I = stroomsterkte in ampere (A)

P=U⋅I

Vermogen berekenen

Een formule geeft een verband aan. 

- Wat gebeurd er met mijn vermogen als de stroomsterkte omhoog gaat?

- Wat gebeurd er met het vermogen als de spanning omhoog gaat?

P=U⋅I

Overzicht

Spanning	U	Volt	V
Stroomsterkte	I	Ampere	A
Vermogen	P	Watt	W

voorbeeld berekening

Een wasmachine is aangesloten op het lichtnet (230V). de stroomsterkte door de wasmachine is 13,3 A. Bereken het vermogen van de wasmachine. 

Gegeven

Gevraagd

Formule

Berekenen

Antwoord

• U = 230 V             I = 13,3 A 

• Vermogen P =?

•  P = U x I

•  P = 230 x 13,3 = 3059

• Het vermogen is 3059 W

P=U⋅I

Bereken het vermogen van een boormachine met een spanning van 230V en een stroomsterkte van 3,9A?

Gegeven

Gevraagd

Formule

Berekening

Antwoord

P=U⋅I

Schrijf op blaadje + ik vraag straks de antwoorden

897 W

Bereken het vermogen van een boormachine met een spanning van 230V en een stroomsterkte van 3900 mA?

Gegeven

Gevraagd

Formule

Berekening

Antwoord

P=U⋅I

897 W

Voor KBL; formule omschrijven

P=U⋅I

voorbeeld berekening

Een koffiezetapparaat heeft een vermogen van 700 W. 

Hij is aangesloten op 230 V. Wat is de stroomsterkte?

Gegeven

Gevraagd

Formule

Berekenen

Antwoord

• U = 230 V             P = 700 W

• I

•  I = P : U

•  I = 700 : 230 = 3,04 

• Stroomsterkte is 3,04 A

Een radio heeft een vermogen van 10 W. Door de radio gaat een stroom van 1,2 A. Bereken de spanning waarop de radio is aangesloten. 

Gegeven

Gevraagd

Formule

Berekening

Antwoord

Naam en antwoord op blaadje geven

Schrijf op blaadje + ik vraag straks de antwoorden

897 W

Spanning in V en stroomsterkte in mA? omrekenen naar A!

Spanning
Stroomsterkte
Vermogen

Spanning in V en stroomsterkte in mA? omrekenen naar A!

Spanning	U	Volt	V
Stroomsterkte	I	Ampere	A
Vermogen	P	Watt	W

Binas

Aan de slag KBL

Wat 1: Maken opdrachten van het blad 

Wat 2: Maken op BLZ 111 van 3.3 opdracht 4 t/m 12 (7 + 8 niet)

Hoe: Zelfstandig / samen 

Klaar: 1. Nakijken 2. bij mij aangeven  

Aan de slag

Wat 1: Maken opdrachten van het blad 

Wat 2 KBL: Maken op BLZ 111 van 3.3 opdracht 2 t/m 12 

Wat 2 BBL: Maken op BLZ 124 van 3.3 opdracht 3 t/m 9

Hoe: Zelfstandig / samen 

Klaar: 1. Nakijken 2. bij mij aangeven  

Bewaar het blad in je boek!

Leerdoelen:

• Wat is het vermogen van een apparaat?
  
• Hoe bereken je het vermogen?

P=U⋅I

Spanning in V en stroomsterkte in mA? omrekenen naar A!

Spanning
Stroomsterkte
Vermogen

Spanning	U	Volt	V
Stroomsterkte	I	Ampere	A
Vermogen	P	Watt	W

Ga nu naar LessonUp

Voer de code linksonder in 

Mag op je mobiel (tenzij je andere dingen doet)

Vermogen

1. I
2. U
3. P
4. R

formule van vermogen is

1. vermogen = spanning / stroomsterkte
2. vermogen = spanning x stroomsterkte
3. vermogen = spanning + stroomsterkte
4. vermogen = spanning - stroomsterkte

Hoe bereken je het vermogen?

1. P = U/I
2. P = I x R
3. P = U x I
4. P = I / R

Wat is de eenheid van vermogen?
(Het vermogen is bijvoorbeeld 40 ...)

1. Watt
2. Volt
3. Ampère
4. Spanning

Bereken het vermogen in kiloWatt als het vermogen 250 W is.

1. 250 000 kW
2. 0,250 kW
3. 2,5 kW
4. 25 kW

Wat is het vermogen?

1. 230 Volt
2. 0,3 Ampere
3. 9 Volt
4. 6 Watt

Juist/onjuist:
Apparaten met een klein vermogen zijn energiezuiniger dan apparaten met een groot vermogen.

1. Juist
2. Onjuist

Stroomsterkte

capaciteit

weerstand

spanning

vermogen

Ohm

Ampère

Ampère uur

Volt

Watt

C = I x t

P = U x I

R= U : I

Formules tot nu toe

R=​I​​U​​

P=U⋅I

3.1

3.2

3.3

Einde van de les

• Huiswerk: maken van 3.3 opdracht 1 t/m 12 
• Volgende les: verder met 3.3

Blijf zitten en wacht tot de bel is gegaan. 

H3 Elektriciteit in huis - 3.3 Elektriciteit gebruiken  (Les2)

Voor vandaag

• Vorige les 
• Uitleg bij 3.3 
• Opdrachten maken bij 3.3
• Opdrachten bespreken
• Kahoot
• Lesafsluiting

Vandaag over 2 weken de toets 

Huiswerk

Wat KBL: Maken op BLZ 111 van 3.3 opdracht 2 t/m 12

Wat BBL: Maken op BLZ 124 van 3.3 opdracht 3 t/m 9

Leerdoelen vorige les

• Wat is het vermogen van een apparaat?
  
• Hoe bereken je het vermogen?

Dit is het typeplaatje van een magnetron.
Wat is het vermogen?

1. 230 V
2. 50 Hz
3. 2900 W
4. 2450 MHz

80 kg 

20 mg 

Spanning in V en stroomsterkte in mA? omrekenen naar A!

Spanning
Stroomsterkte
Vermogen

Spanning in V en stroomsterkte in mA? omrekenen naar A!

Spanning	U	Volt	V
Stroomsterkte	I	Ampere	A
Vermogen	P	Watt	W

Als een elektromotor van 96 V op vol vermogen werkt, loopt er een stroom van 164 mA.

Bereken het vermogen in W van de elektromotor.

Gegeven

Gevraagd

Formule

Berekening

Antwoord

P=U⋅I

Leerdoelen vandaag

• Waarmee meet je energiegebruik?
  
• Hoe bereken je het energiegebruik?
• Hoe werk ik met een Binas?

 Energiegebruik

Hoe meet je energiegebruik?

• Energiegebruik > omzetting van energie in apparaten
  - afhankelijk van het vermogen van apparaat
  - hoelang het apparaat gebruikt wordt
  - ene apparaat gebruikt meer energie dan ander apparaat
  
  

 Energiegebruik

Hoe meet je energiegebruik?

• kilowattuurmeter > meet hoeveelheid elektrische energie een apparaat gebruikt en ook het totale energiegebruik in huis
  - geeft het energiegebruik aan in kilowattuur (kWh) > eenheid van energiegebruik

Energiegebruik

300W

100W

1400W

2200W

850W

1200W

• Vermogen van een apparaat geeft aan hoeveel energie een apparaat per seconde nodig heeft. 

• Hoe langer een apparaat aanstaat hoe meer energie deze verbruikt

Energiegebruik

300W

100W

1400W

2200W

850W

1200W

• Het energiegebruik(E) meet je in kilowattuur (kWh)
  

• Hoeveel kilowatt verbruiken deze apparaten als je ze een uur gebruikt?

Vermogen (P)

in Watt (W)

Snelheid

Energiegebruik (E)

in kilowattuur (kWh)

Afstand

Energiegebruik bereken

Het energiegebruik hangt af van het vermogen en de tijd. Het energiegebruik bereken je met de volgende formule: 

Uitleg tijd omrekenen

E=P⋅t

E = energiegebruik in kilowattuur (kWh)

P = vermogen in kilowatt (kW)

t = tijd in uren (h)

Je hoeft de formule niet om te kunnen schrijven

Vermogen in W gegeven en energiegebruik in kWh gevraagd?

E=P⋅t

Energiegebruik	E	kilowattuur	kWh
Tijd	t	uur	h
Vermogen	P	Watt	W

1200W

E=P⋅t

E = energiegebruik in kilowattuur (kWh)

P = vermogen in kilowatt (kW)

t = tijd in uren (h)

Hoeveel kilowatt verbruikt de elektrische zaag als je deze een uur gebruikt?

E=P⋅t

E = energiegebruik in kilowattuur (kWh)

P = vermogen in kilowatt (kW)

t = tijd in uren (h)

Hoeveel kilowatt verbruikt de TV als je deze 2 uur gebruikt?

300W

Wat moet je ook kunnen?

TV staat half uur aan --> 0,5 uur

TV staat 90 minuten aan --> 1,5 uur

TV staat 6 minuten aan --> ? uur 

1,5 uur = NIET 1 uur en 50 minuten

voorbeeld berekening

voorbeeld berekening Energiegebruik: 

Klaas gebruikt zijn oven met een vermogen van 3500W voor 90 min. Bereken het energie gebruik van de oven. 

Gegeven

Gevraagd

Formule

Berekenen

Antwoord

• P = 3500 W = 3,5 kW             T = 90 min = 1,5 h 

• Energiegebruik E = ?

•  E = P x t

• E = 3,5 x 1,5 = 5,25

• Het energiegebruik is 5,25 kWh

Energie zo duur tegenwoordig?

1 kWh kost NU €0,79

In augustus 2021 was dit  €0,24 per kWh

voorbeeld berekening

Klaas gebruikt zijn oven met een vermogen van 3500W voor 90 min. Net berekend: Het energiegebruik was dan 5,25 kWh. Hoeveel koste dit dan?

1 kWh kost NU €0,79

Binas

E=P⋅t

P=U⋅I

R=​I​​U​​

Formule om stroomsterkte (I) te berekenen?

Aan de slag KBL

Wat: Maken op BLZ 113 van 3.3 opdracht 13 t/m 21

Hoe: Zelfstandig / samen 

Hulp: buurman/ buurvrouw en ik loop langs

Resultaat: leervragen van 3.3 beheersen

Klaar: 1. Nakijken 2. eigen boekenlegger maken 3. bij mij aangeven 

Gebruik Binas

Aan de slag

Wat KBL: Maken op BLZ 113 van 3.3 opdracht 13 t/m 21

Wat BBL: Maken op BLZ 128 van 3.3 opdracht 12 t/m 18 (16 niet)

Hoe: Zelfstandig / samen 

Hulp: buurman/ buurvrouw en ik loop langs

Klaar: 1. Nakijken 2. eigen boekenlegger maken 3. bij mij aangeven 

Gebruik Binas

Grootheid	Symbool	Eenheid	afkorting
Vermogen	P	Watt	W
Energie	E	Kilowattuur	kWh

Formules tot nu toe

R=​I​​U​​

P=U⋅I

3.1

3.2

3.3

6 = 2 x 3 

Leerdoelen vandaag

• Waarmee meet je energiegebruik?
  
• Hoe bereken je het energiegebruik?
• Hoe werk ik met een Binas

E=P⋅t

Einde van de les

• Huiswerk: maken 3.3 opdracht 13 t/m 19 
• Volgende les: verder met 3.3

Blijf zitten en wacht tot de bel is gegaan. 

H3 Elektriciteit in huis - 3.3 Elektriciteit gebruiken  (Les 3)

Voor vandaag

• Vorige les 
• Uitleg bij 3.3 
• Eigen boekenlegger maken
• Opdrachten maken bij 3.3
• LessonUp vragen
• Lesafsluiting

Morgen check heel 6.1 t/m 6.4 af

Leerdoelen vorige les 

• Waarmee meet je energiegebruik?
  
• Hoe bereken je het energiegebruik?

Het symbool voor de grootheid energiegebruik is ...........

1. P
2. E
3. W
4. J

Elektrische energiegebruik meet je met een?

1. Watt-meter
2. Ohm-meter
3. kWh-meter
4. Ampère-meter

Energiegebruik = vermogen x tijd

1. waar
2. niet waar

Grootheid	Symbool	Eenheid	afkorting
Vermogen	P	Watt	W
Energie	E	Kilowattuur	kWh

voorbeeld berekening

voorbeeld berekening Energiegebruik: 

Klaas gebruikt zijn oven met een vermogen van 3500W voor 90 min. Bereken het energie gebruik van de oven. 

Gegeven

Gevraagd

Formule

Berekenen

Antwoord

• P = 3500 W = 3,5 kW             T = 90 min = 1,5 h 

• Energiegebruik E = ?

•  E = P x t

• E = 3,5 x 1,5 = 5,25

• Het energiegebruik is 5,25 kWh

Leerdoelen vandaag

• Wat kost de gebruikte energie?
• Wat is rendement?
  
• Hoe kies je het juiste apparaat?

Wat kost de gebruikte energie?

Energie zo duur tegenwoordig?

1 kWh kost NU €0,79

In augustus 2021 was dit  €0,24 per kWh

voorbeeld berekening

Klaas gebruikt zijn oven met een vermogen van 3500W voor 90 min. Net berekend: Het energiegebruik was dan 5,25 kWh. Hoeveel koste dit dan?

1 kWh kost NU €0,79

300W

Hoeveel uur per dag kijk jij TV?

1 kWh kost 0,79 euro

Hoeveel kost één dag TV kijken?

365 dagen in een jaar 

300W

Hoeveel uur per dag kijk jij TV?

1 kWh kost 0,79 euro

Hoeveel kost een jaar lang TV kijken?

Wat is rendement?

Rendement

• In elektrische apparaten vindt energieomzetting plaats. 

• Elektrische energie wordt omgezet in een andere vorm van energie: licht, beweging warmte 

Rendement

• Rendement geeft aan hoeveel procent van de opgenomen energie nuttig wordt gebruikt -> nuttig betekend waarvoor je het wilt gebruiken. 
• Rendement symbool: 

Schrijf straks op je boekenlegger

η

Rendement

Let op: kleinste hoeveelheid energie bovenaan. Klein getal : groot getal. 

+ vergeet niet x 100

voorbeeld berekening

voorbeeld berekening Rendement: 

een gloeilamp neemt 50 W aan vermogen op. De lamp gebruik 5 W nuttig. De rest wordt omgezet in warmte. Bereken het rendement. 

Gegeven

Gevraagd

Formule

Berekenen

Antwoord

• P_nuttig = 5 W            P_totaal = 50 W

• Rendement n

n= P_{nuttig / Popgenomen} x 100 %

• n = 5 / 50 x 100 = 10

• Het rendement is 10%

Grootheid	Symbool	Eenheid	afkorting
Spanning	U	Volt	V
Stroomsterkte	I	Ampere	A
Capaciteit	C	ampere-uur	Ah
Weerstand	R	ohm	Ω
Vermogen	P	Watt	W
Energie	E	Kilowattuur	kWh
Tijd	t	uren	h
Rendement	n	procent	%

Een waterkoker heeft een vermogen van 1200 W. Er wordt 700 W gebruikt voor het verwarmen van het water. Bereken het rendement van de waterkoker. 

Gegeven

Gevraagd

Formule

Berekening

Antwoord

Hoe kiest je het juiste apparaat?

Energielabel

• Waarschijnlijk is een wasmachine met hoog energieverbruik goedkoper. 
• Energie is zo duur, misschien toch de zuinige kopen?

Opdracht: maak je eigen boekenlegger

Deze krijg je 1x = goed bewaren

Alleen op dit papier

Precies dezelfde keur ik niet goed (overschrijven dus...)

Eigen naam erop

In deze les zo goed als af zijn 

Boekenlegger maken

• Gebruik Binas
  
• Gebruik boek BBL BLZ 144
• Gebruik leerboek KBL BLZ 82
• Klaar KBL?  Maken op BLZ 115 opdracht 20 t/m 25
• Klaar BBL? Maken op BLZ 130 opdracht 19 t/m 23

Aan de slag KBL

Wat KBL: Maken op BLZ 115 van 3.3 opdracht 20 t/m 25  + vul je boekenlegger aan 

Hoe: Zelfstandig / samen 

Klaar: 1. Nakijken 2. Aangeven bij mij 

Aan de slag

Wat KBL: Maken op BLZ 115 van 3.3 opdracht 20 t/m 25 

Wat BBL: Maken op BLZ 130 van 3.3 opdracht 19 t/m 23 

Hoe: Zelfstandig / samen 

Klaar: 1. Check of 6.1 t/m 6.4 helemaal af is

             2. Nakijken 

             3. Boekenlegger afmaken 

Leerdoelen vandaag

• Wat kost de gebruikte energie?
• Wat is rendement?
  
• Hoe kies je het juiste apparaat?

De spanning
Noteer het symbool van de spanning

1. U
2. I
3. R
4. P

De eenheid van weerstand is

1. Ampère
2. Volt
3. Ohm
4. Watt

Met welke formule bereken je de weerstand?
Weerstand =

1. U=R⋅I
2. R=​I​​U​​
3. R=​U​​I​​
4. I=​U​​R​​

De stroomsterkte
Noteer het symbool van de stroomsterkte

1. U
2. I
3. R
4. P

Spanning is een grootheid.
Wat is de eenheid voor spanning?

1. U
2. V
3. u
4. A

Rendement is

1. nuttige energie delen door het totaal x 100 %
2. totale energie delen door nuttig deel x 100 %
3. nuttige energie maal het totaal x 100 %
4. totale energie maal nuttig x 100 %

De stroomsterkte
Noteer de eenheid van de stroomsterkte

1. Volt
2. Ampère
3. Ohm
4. Watt

Wat geeft de capaciteit van een batterij aan?

1. hoeveel spanning een batterij heeft
2. hoeveel elektrische lading je in de batterij kunt opslaan.
3. hoeveel volt een batterij levert

Vermogen is een grootheid.
Wat is de eenheid voor vermogen?

1. Watt (W)
2. Volt (V)
3. Power (p)
4. Ampère (A)

Weerstand

1. I
2. R
3. U
4. P

E is het symbool voor?

1. Energiegebruik
2. Spanning
3. Weerstand
4. Vermogen

Energiegebruik = vermogen x tijd

1. waar
2. niet waar

Energiegebruik druk je uit in kW

1. Waar
2. Niet waar

Vermogen

1. I
2. U
3. P
4. R

Einde van de les

• Huiswerk: maken 3.3 opdracht 20 t/m 25
• Volgende les: verder met 3.4

Blijf zitten en wacht tot de bel is gegaan.