Hfd 6.1-6.4 Wat regelt de overheid - HERHALING1

• Economie
• Praktijkonderwijs
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

 6. Wat regelt de overheid?

Programma

• Planning komende weken 
• Terugblik op huiswerk / SO
• Herhaling lesstof
  
• Aan de slag met oefenopgaven

                                                         

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• ken je de begrippen van hoofdstuk 6
• heb jij inzicht in wat je goed / minder goed kent

....

...

Hoofdstuk 6 - Wat regelt de overheid?

6.1: de overheid: wie is dat?

• Drie soorten overheid (Gemeente, Provincie, Rijksoverheid).
• Alle drie hebben verschillende taken. 
• Alles wat de overheid regelt noem je de 'collectieve sector'.
• Wat niet door de overheid wordt geregeld komt uit de 'particuliere sector'.  
• iedereen die in dienst is bij de overheid: ambtenaar
  

De overheid kan je indelen in 3 lagen. Welke hoort er niet thuis in dit rijtje?

1. Het Rijk
2. De gemeente
3. Het Waterschap
4. De provincie

De overheid bestaat uit:

1. ambtenaren
2. ambtenaren en politici
3. ambtenaren en sporters

Docenten zijn ambtenaren.

1. Juist
2. Onjuist

De gemeente regelt ...

1. zaken voor het hele land.
2. de indeling van het grondgebied.
3. de infrastructuur.
4. alles in je woonplaats.

Een andere naam voor de rijksoverheid is..

1. overheid
2. lagere overheid
3. centrale overheid

De infrastructuur zijn alle voorzieningen voor bedrijven.

1. Juist
2. Onjuist

De verkeersdrempels in de gemeente Rijswijk moeten hoger worden!
Wie doet dat?

1. Gemeente
2. Provincie
3. Rijk

Gemeente

Provincie

Rijksoverheid

Natuurgebieden

Rijbewijs

Infrastructuur

Onderwijs

Politie

Ophalen huisvuil

Kies de voorzieningen die door de Rijksoverheid geregeld worden.

1. drinkwater
2. onderwijs
3. de stoep in je straat
4. snelwegen

6.2: wat doet de overheid: voor ons?

Zorgt voor:

• Collectieve voorzieningen
• Sociale zekerheid (die worden betaald uit de 'sociale premies)
• AOW, huur- en zorgtoeslag 

Wat de overheid niet regelt: particuliere sector

waar iedereen gebruik van kan maken en die de overheid betaalt

uitkering voor mensen die geen of weining injkomen hebben

Marlou werkt als monteur bij een telecombedrijf. Ze heeft voor haar werk netwerkkabels getrokken en gemonteerd bij een nieuwe school.
Noteer bij welke sector de baan van Marije hoort.

1. de collectieve sector
2. de particuliere sector

Welk begrip hoort NIET bij sociale zekerheid?

1. Huurtoeslag
2. Sociale media
3. Sociale premies
4. WW-uitkering

Collectieve voorzieningen worden betaald door de overheid.

Geef aan wat daar een voorbeeld van is.

1. Een bedrijf betaalt de uitbreiding van het magazijn
2. Een burger betaalt de bouw van een nieuwe keuken
3. Een zorginstelling betaalt de verbouwing van de verpleegafdeling

6.3: hoe komt de overheid aan geld?  

Je betaalt belasting als je:

inkomen verdient                                           inkomensbelasting

winst maakt in een bedrijf                         winstbelasting

iets koopt                                                           BTW

                        

Overige inkomsten 

Niet-belastingontvangsten:

• winst van overheidsbedrijven (NS, Loterij)
• verkoop van aardgas
• boetes

Bijzondere vorm van belasting

Accijns: is een verbruiksbelasting, zit op: tabak, alcohol en benzine.  Overheid wil gebruik verminderen

Als de overheid het gebruik wil stimuleren, dan geeft ze subsidies (bv zonnepanelen) 

     

Wat betekent de afkorting BTW?

1. Belasting Totale Waarde
2. Belasting Toegevoegde Waarde
3. Bruto Totale Waarde
4. Bruto Toegevoegde Waarde

Wat is accijns?

Op welk product wordt GEEN accijns geheven?

1. Tabak
2. Museumbezoek
3. Alcohol
4. Benzine

Wat is GEEN soort belasting?

1. BTW
2. Loonbelasting
3. Subsidie
4. Accijns

Welke van onderstaande inkomsten van de overheid zijn niet-belastingontvangsten?

1. aardgas 2. accijns 3. boetes 4. winst staatsloterij

1. 1, 2, 3
2. 1, 2, 4
3. 2, 3, 4
4. 1, 3, 4

6.4 Komt de overheid rond? 

Waar geeft de overheid geld aan uit?

Dit staat in de Rijksbegroting. Deze wordt opgesteld door de Minister van Financiën en besproken op Prinsjesdag. 

De toelichting op de begroting heet de Miljoenennota. 

Welke uitspraak over de miljoenennota en de rijksbegroting is juist?

1. De rijksbegroting licht de miljoenennota toe
2. De miljoenennota licht de rijksbegroting toe
3. De rijksbegroting en de miljoenennota zijn hetzelfde

Zelf aan de slag

* Maak de oefentoets (blz 82 en 83).

Klaar?

* Ga verder met de Herhalingsopgaven (blz 84 t/m 87)

    

                                               

Huiswerk

• Opgaven van de oefentoets maken

 

Einde

Hoofdstuk 6 - Wat regelt de overheid?

Als je een betaalde baan hebt betaal je:

1. Loonbelasting
2. Vermogensbelasting
3. Winstbelasting
4. BTW

Uitgaven en inkomsten

• Houd de overheid geld over: begrotingsoverschot
• Komt de overheid geld tekort: begrotingstekort

Bij een begrotingstekort....

• Minder uitgeven (minder uitkeringen, toeslagen, lager salaris ambtenaren, minder geld voor wegen, defensie)
• Meer inkomsten (dus meer en hogere belastingen)
• Geld lenen (geld lenen kost geld: --> rente)

Op welke dag worden de begroting van Nederland gepresenteerd?

1. Op Prinsjesdag
2. Op Koningsdag
3. Op de dag van verkiezingen