Griekse goden en godinnen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Introduction

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen wat mythologie is, en welke Goden en mythen voor de Oude Grieken belangrijk waren.

Mythen

Mythen zijn verhalen waarin goden, helden en wezens een rol spelen.

De Griekse mythen werden mondeling doorgegeven. Het waren lessen voor het leven. Er werden belangrijke vragen beantwoord, zoals de oorsprong van de mens, de wereld en natuur-verschijnselen.

Griekse goden

• Grieks goden zien er uit als mensen
• Ze hebben menselijke eigenschappen (verliefd, boos, jaloers)

• Ze hebben ook goddelijke eigenschappen (superkrachten, onsterfelijk)

_______

|

Hades

Zeus

• God van de donder
• Hij heeft een scepter, bliksembundel en adelaar.
• De oppergod op de berg Olympus
• Getrouwd met Hera, maar ging regelmatig vreemd!
• Heeft veel (buitenechtelijke) kinderen.
  

Op aarde verscheen de vader van de goden vaak niet in zijn oorspronkelijke vorm aan de mensen, maar ook soms als een dier, bijvoorbeeld als adelaar, koekoek, stier of zelfs als vuur. 

Hera

• Godin van het huwelijk.
  
• Ze heeft een kroon en scepter als teken van heerschappij en bovendien een pauw en granaatappel.
• Getrouwd met Zeus, maar 't was een ongelukkig huwelijk.
  
• Behalve zijn vrouw, ook zijn zus.
  

Een mythe zegt dat Hera de ogen van de honderdogige herder Argos na zijn dood op de veren van de pauw gestoken had. Zo kregen de pauwenveren hun ogen.

Hades

• God van de onderwereld
  
• Broer van Zeus
• Getrouwd met zijn nicht Persifone
  
• Zijn driekoppige hellehond Kerberos bewaakte de onderwereld
  

In zijn donkere rijk is Hades een hard en meedogenloos heerser. Zijn vrouw is Persephone. Hij staat aan niemand toe terug te keren naar het rijk der levenden. De Onderwereld was in de regel alleen toegankelijk voor doden, er waren maar enkele helden, zoals Odysseus, Herakles en Orpheus die levend uit de onderwereld terugkeerden. De onderwereld wordt bewaakt door de driekoppige hond Kerberos.

In zijn donkere rijk is Hades een hard en meedogenloos heerser. Zijn vrouw is Persephone. Hij staat aan niemand toe terug te keren naar het rijk der levenden. De Onderwereld was in de regel alleen toegankelijk voor doden, er waren maar enkele helden, zoals Odysseus, Herakles en Orpheus die levend uit de onderwereld terugkeerden. De onderwereld wordt bewaakt door de driekoppige hond Kerberos.

Poseidon

• God van de zee.
  
• Hij heeft een gouden krans, een drietand, een vis en zeepaardjes.
• Broer van Zeus.

Poseidon is de god van de zee en behoort tot de olympische goden. Het paard is heilig voor Poseidon, daarom wordt hij ook wel Hippios genoemd. Net als zijn broer Zeus, de vader van de goden, gebruikt Poseidon de bliksem als wapen. Toen de wereld in drie delen werd verdeeld, ontving Zeus de hemel, Hades de onderwereld en Poseidon de zee. Hij heeft gestreden met de godin Athena om Attica, en uiteindelijk heeft Athena gewonnen. Attica werd daarna omgedoopt tot Athene. 

Demeter

• Godin van de aarde en de oogst
  
• Ze heeft een gouden sikkel, aar van tarwe, vruchten en een lam
• Zus van Zeus
  
• Kreeg samen met Zeus een dochter: Persifone
  
  

Demeter is de zus van Zeus en is een van de Olympische Goden. Zij is de moedergodin en waakt over de vruchtbaarheid van de aarde, het graan, de zaden en is verantwoordelijk voor de seizoenen. Wanneer haar geliefde dochter Persephone door Hades wordt ontvoerd naar de onderwereld, is Demeter zo verdrietig dat alle bloemen, planten en dieren op aarde stoppen met groeien. Op aandringen van de andere goden liet Hades eindelijk Persephone weer vrij en werd de aarde weer vruchtbaar.

Afrodite

• Godin van de liefde en de schoonheid
  
• Ze heeft een gouden spiegel, de roos en de zwaan.
• Dochter van Zeus
• Geboren uit het schuim van de zee
  
• Haar zoon heet Eros (Amor, Cupido)
  

Aphrodite is de godin van de liefde en de schoonheid en behoort tot de twaalf Olympische Goden. Ze is getrouwd met de god van het vuur en de smeedkunst Hefaistos, maar heeft vele andere liefdes met andere goden en ook met mensen. Volgens de legende begint Aphrodite de Trojaanse oorlog. In een schoonheidswedstrijd tussen Hera en Athena, kiest de zoon van de Trojaanse koning Paris toch voor Aphrodite. Als beloning werd hem de mooiste vrouw ter wereld beloofd. Paris ontvoerde vervolgens de mooie Helena en bracht haar naar Troje. Hierdoor begon de Trojaanse oorlog. 

Apollo

• God van het licht, de muziek,  geneeskunst, de lente en de kunsten.
• Hij heeft een pijl en boog, gouden lier en gouden vuurschaal met vuur.
• Laat met zijn strijdwagen de zon opkomen.
  
• Zoon van Zeus en Leto.
• Tweelingbroer van Artemis.
  
• Apollo wordt begeleid door de 9 Muzen.
  

Apollo is de Griekse god van het licht, de geneeskunst, de lente, de voorspelling en de kunsten. Zijn tweelingzus is Artemis, de godin van de jacht. Beide behoren tot de twaalf Olympische Goden. Als beschermer van de kunsten was hij leider van de negen muzen en werd hij vereerd als de god van de geneeskunst. Hij bezat ook de gave om de toekomst te voorspellen en die kennis kon hij met mensen delen. Terwijl hij gezondheid en bescherming gaf aan zijn vrienden, bracht hij dood, ziekte en vernietiging aan zijn vijanden. Dus stuurde hij in de Trojaanse oorlog de pest naar de Grieken om ze te verzwakken.

Artemis

• Godin van de jacht, het bos, de maan, vrouwen en kinderen
• Ze heeft een pijl en boog en de Hinde van Keryneia
• Dochter van Zeus en Leto
• Tweelingzus van Apollo
  
  

Artemis is de godin van de jacht en het bos, maar ook van de geboorte en de maan. Als beschermgodin van de vrouwen en kinderen was ze altijd bijzonder toegewijd aan hen. Zij en haar tweelingbroer Apollo behoren tot de Olympische Goden. Artemis is te herkennen aan haar bekende pijl en boog, die ze als geschenk van de Cyclopen heeft ontvangen. Als perfecte schuttersvrouw raakt ze altijd haar doel. Ze wordt afgebeeld als de heerseres van de dieren, vaak met een hinde, een beer of een zwijn. 

(Pallas) Athena

• Godin van de wijsheid en dapperheid , strategie, strijd en kunst
• Ze draagt een toga, een gouden helm, een schild een speer en heeft een uil en een slang.
• Dochter van Zeus
  
• Geboren uit zijn hoofd
  
  

Athena is de dochter van Zeus en Metis en wordt beschouwd als de godin van de wijsheid, de strategie en de strijd. Zij is de beschermgodin van de stad Athene. Athena had geen man en geen kinderen. Als godin van de wijsheid bracht ze kennis en wijsheid naar het volk. Het symbolische dier van Athena is de uil, want ze werd beschouwd als scherpzinnig en slim. 

Dyonisos

• God van de landbouw, de vruchtbaarheid, de natuur, de wijn, het plezier en de dans, het theater, het leven, en van onsterfelijkheid.
• Hij draagt vaak een druiventros of wijnbeker in de hand en een krans van druivenbladeren of klimopbladeren op het hoofd. Regelmatig wordt hij afgebeeld met een jachtluipaard.
  
• Zoon van Zeus en de priesteres Semele
  
• Geboren uit het dijbeen van Zeus.
  
  

De Grieken waren gek op wijn en dus ook op Dionysus, de god van de wijn, die hun volgens de overlevering leerde hoe ze zelf druiven konden telen.
In één mythe wordt Dionysus beschreven als het kind van Zeus en priesteres Semele. Toen Zeus' vrouw Hera hoorde van de vreemdgaan van haar man, zorgde ze ervoor dat Semele eiste om Zeus’ ware gedaante te zien: toen dat gebeurde, vloog Semele in brand. Maar Zeus redde zijn ongeboren zoon en verstopte hem in zijn dij, waar hij later ook uit geboren werd.

Hermes

• Beschermgod van de reizigers, het verkeer, de kooplieden, de dieven en de spraakkunst
• Boodschapper van de goden
  
• Hij draagt een gevleugelde gouden krans, gevleugelde schoenen en heeft de gouden Hermesstaf. Hij wordt begeleid door twee duiven
• Vaak afgebeeld met gevleugelde schoenen.
• Zoon van Zeus en de berggodin Maia.
  

Hermes behoort tot de twaalf Olympische Goden. Hij is de beschermgod van de handelaars, de reizigers en het verkeer, maar ook de god van de dieven, de herders en de gymnastiek. Als boodschapper van de goden brengt hij de berichten van de goden naar het volk en brengt hij de overledenen naar de onderwereld - Hades. Met kleine vleugels aan zijn laarzen is Hermes sneller dan het licht. Veel uitvindingen worden toegeschreven aan de wijze boodschapper van de goden, zoals de astronomie, het Griekse alfabet, de toonladder, het boksen, de lier en de herdersfluit.

Ares

• God van de oorlog
  
• Hij heeft een zwaard, helm, schild, lans en zwarte hond
• Zoon van Zeus en Hera
  
• Gehaat bij alle goden
  
  
  

Ares is de god van de oorlog en is een van de Olympische goden. Hij wordt beschouwd als ruw, wild en agressief en is blij met elk oorlogszuchtig conflict. Hij houdt ervan de vechtlust bij mensen op te wekken en conflicten te veroorzaken. Daarom was hij niet zo populair bij de goden en bij de mensen. Hij genoot ervan om in het gezelschap van wilde dieren te zijn. Naast zijn wrede kant stond Ares ook voor de kunst van de oorlogsvoering en toonde hij mannelijke kracht en schoonheid.

Hefaistos

• God van de smeedkunst en het vuur
• Hij heeft een hamer, aambeeld, smidstang, schep en schild
• Zoon van Zeus en Hera
  
• Getrouwd met Aphrodite
• Smid van de Goden
  
• Maakt de bliksem voor Zeus
  

Een mythe zegt dat hij als baby klein en lelijk was en dat hij door zijn moeder Hera van Olympus werd gegooid. Hij viel in de rivier Okeanos en werd gered en opgevoed door twee waternimfen. Ze leerden hem ook het smidsvak. Toen volwassen werd, stuurde hij zijn moeder een gouden troon. Toen Hera daarop ging zitten werd ze vastgebonden en kon ze niet bevrijd worden.