Landstede Groep

Verwerkingsles Katoendruk

1 / 21
next
Slide 1: Slide
WereldoriëntatieGeschiedenis+1BasisschoolGroep 5,6

This lesson contains 21 slides, with text slides.

time-iconLesson duration is: 30 min

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

This item has no instructions

Katoendrukken 
van toen tot nu

Slide 2 - Slide

This item has no instructions

Slide 3 - Slide

Zo zag Amersfoort er uit in de 17de eeuw. Weet jij waar deze maquette staat?
(Museum Flehite)
Welke beroepen kun jij ontdekken op de volgende foto's?

Slide 4 - Slide

Zakkendragers in de haven die de schepen laden en lossen.

Slide 5 - Slide

Tabaksplanters. 
In Amersfoort en omgeving werd veel tabak geteeld. 

Slide 6 - Slide

Wasvrouw. 
Ze legt de schone lakens te drogen in de zon op het bleekveld.

Ergens in Amersfoort was ook een Katoendrukkerij, waar precies weten we niet...

Slide 7 - Slide

Er werkten ook katoendrukkers in de stad. In dit oude boek kun je lezen dat in 1678 een katoendrukkerij wordt opgericht in Amerfoort. Het was de eerste katoendrukkerij in Europa! 

Collectie Archief Eemland. 

Slide 8 - Slide

Het boek is met de hand geschreven in oud Nederlands. 
Kun jij het jaar vinden?
Kun je lezen op welke dag de oprichting was? 

Collectie Archief Eemland. 

Slide 9 - Slide

Weet je nog wat dit is? (een drukblok)
Dit soort drukblokken werden gebruikt in de katoendrukkerij om de stof mee te bedrukken. 

Drukblok, collectie De Katoendrukkerij Amersfoort.

Slide 10 - Slide

Deze stof is bedrukt met meerdere kleuren en verschillende drukblokken over elkaar heen. Dit soort stof wordt sits genoemd en werd in India gemaakt.

Beddensprei 1725, Collectie Museum Flehite/Rijksmuseum. 

Slide 11 - Slide

Deze sits werd door Nederlanders met zeilschepen uit India gehaald, door de Verenigde Oostindische Compagnie.

VOC schepen in de haven van Batavia Oost Indie
(Indonesië). 
Aelbert Cuyp, rond 1650. Collectie Rijksmuseum. 

Slide 12 - Slide

Kun je de reis aanwijzen die ze maakten?

Wereldkaart van 1649, Willem Blaeu. 

Slide 13 - Slide

Van de Indiase stoffen werd van alles gemaakt, van babymutsjes, damesmantels tot tasjes...

Babymutsje jongentje, Collectie Fries Museum. 
Damesjasje, Collectie Rijksmuseum.

Slide 14 - Slide

Tasje, Collectie Fries Museum.
Babyjasje, Collectie Rijksmuseum.

Slide 15 - Slide

De Indiase sitsen bleven heel mooi van kleur. De stof werd behandeld met buffermelk, rijstnat en veel zonlicht. Deze manier van werken kostte veel tijd, maar daardoor bleef de verf goed zitten.  
Kijk maar naar deze stof, die is meer dan 300 jaar oud! 

Sits,
1720 Collectie Rijksmuseum.

Slide 16 - Slide

Ook in Nederland probeerden ze zulke mooie stoffen te drukken. De verf werd zelf gemaakt. Voor de kleuren werden planten en dieren gebruikt. 
Rood werd bijvoorbeeld gemaakt van de wortels van de meekrap. 
 
Meekrap, tekening uit Köhler's Medizinal-Pflanzen, 1897, door Franz Eugen Köhler.

Slide 17 - Slide

Zo zag een katoendrukkerij eruit.

Katoendrukker op centsprent 18de eeuw,
collectie Nederlands Openlucht Museum.

Slide 18 - Slide

Katoendrukken was zwaar werk. Er werkten ook kinderen mee. Meestal waren ze strijker, de strijker vult de inkt aan en verdeelt deze goed over het kussen. 
Dat was kinderarbeid en werd later verboden.

Katoendrukkerij in de 18de eeuw, Collectie Vlisco.

Slide 19 - Slide

Drukblokken zijn nog heel lang gebruikt en worden nog steeds gebruikt.
Daar weten jullie alles van!

Handdrukwerk rond 1900.
Collectie Vlisco.

Slide 20 - Slide

Maar er werden ook snellere manieren bedacht om stof te bedrukken: drukmachines op stoom of elektriciteit.
Deze drukmachine stond bij een van de grootste katoendrukfabrieken van Nederland.

Drukmachine op elektriciteit, Collectie Vlisco.
... en zo wordt nu de stof van jullie kleding bedrukt.

Slide 21 - Slide

Tegenwoordig worden drukmachines voor stof aangedreven door computers. 
Dat ziet er ongeveer :-) zo uit.

Productieproces, van Vlisco.