Kracht van taal - lesje

• Nederlands
• HBO
• Studiejaar 2

De uses and gratifications-benadering

Door Sophie Aalberts & Lise Mulch

Wat is de uses and gratifications-benadering?

De uses and gratifications-benadering gaat ervan uit dat het individu (‘de mediagebruiker’, de consument) de media gebruikt om bepaalde behoeften te bevredigen en voldoening te genereren. 

Van welke media maak jij gebruik?

Kenmerken van de uses and gratifications-benadering

1. Het publiek is actief

2. Het mediagebruik is doelgericht

3. De media concurreren met andere bronnen van behoeftebevrediging

4. Er is een verband tussen mensen hun behoeften en hun mediakeuze

5. Mediagebruik kan een wijd spectrum aan behoeften bevredigen

6. Op basis van de media-inhoud kan geen nauwkeurige schatting van het behoeftenpatroon gemaakt worden

7. De media-inhoud structureert de mogelijkheden tot behoeftebevrediging 

8. De verkregen voldoening kan voortvloeien uit drie factoren

9. Geen waardeoordeel 

Kenmerk 1: het publiek is actief

De gedachte dat het publiek actief is (de functionele benadering genoemd). 

Kenmerk 2: het mediagebruik is doelgericht 

- doelgerichte wijze 

Als de consument ervoor kiest een bepaald medium te gebruiken, dan heeft hij daar ook bepaalde ideeën bij. 

Kenmerk 3: concurrentie

- Concurreren

Behoeften kunnen dus ook op een andere manier bevredigd worden. Media concurreren ook met elkaar.  

Ik heb media in mijn dagelijkse leven nodig om mijn behoeften te bevredigen.

0100

Kenmerk 4: verband tussen mensen hun behoeften en mediakeuze

Kenmerk 5: mediagebruik kan een wijd spectrum van behoeften bevredigen

Kenmerk 6: op basis van de media-inhoud kan geen nauwkeurige schatting van het behoeftepatroon worden gemaakt

Noem nog een voorbeeld van een programma waar op basis van de media-inhoud geen nauwkeurige schatting van het behoeftepatroon kan worden gemaakt.

Kenmerk 7: de media-inhoud structureert de mogelijkheden tot behoeftebevrediging

Als je naar Freek Vonk op tv kijkt, weet je dan alles van de biologie af?

1. Ja, natuurlijk!
2. Ik denk het wel
3. Nee, dat staat niet in verband met elkaar

Kenmerk 8: de verkregen voldoening kan voortvloeien uit drie factoren

1. de media-inhoud

2. de blootstelling aan de media

3. de situatie waarin de blootstelling plaatsvindt

Kenmerk 9: Geen waardeoordeel 

- de kwaliteit van de media

- accepteren dat de consument kiest, wat hij kiest. 

Activiteiten van het publiek

- Kwalitatieve dimensie 

- Sequentiële dimensie

Soorten activiteiten;

Kwalitatieve dimensie;

- Selectiviteit

-Betrokkenheid

-Gebruik

Sequentiële dimensie

1. selectieve blootstelling

2. selectieve perceptie

3. selectief onthouden/herinneren

4. betrokkenheid op de blootstelling

5. betekenis geven/identificatie

6. identificatie

7. coin of exchange

8. gebruik van verkregen gratificaties

9. sociale herbruikbaarheid

Selectieve blootstelling

- kiezen 

- ervaring uit verleden

- persoonlijke gedragspatronen

Selectieve perceptie

- eigen interpretatie 

selectief onthouden 

- aandacht op jouw interesses

anticiperen op blootstelling

- verwachting van wat je gaat zien

aandacht/betekenis geven/identificatie

- meer interesse en inleving in wat jij interessant vindt

identificatie op lange termijn

- fantasie of rollenspellen

coin of exchange

- van tevoren plannen

gebruik van verkregen voldoening

- interpersoonlijke communicatie

sociale bruikbaarheid/opinieleiderschap

- blootstelling bevordert sociale vaardigheden

indeling mediagebruik

- educatief/informatief

- ontspanning

- verveling/eenzaamheid tegen gaan 

- wereldbeeld

soapseries

- onderzoek

- zeepfabrikanten

- motieven/verwachtingen

wat is selectieve perceptie

1. hoeveel onthoud je van iets
2. hoe interpreteer je iets
3. wat is jouw verwachting van iets
4. blootstelling aan mediaboodschappen

waar komt de naam van een soapserie vandaan

op het moment dat jij van tevoren bedenkt om een voetbalwedstrijd te gaan kijken, waar valt dit dan onder

1. identificatie op lange termijn
2. gebruiken van verkregen voldoening
3. anticiperen op blootstelling
4. coin of exchange

Kritiek 

"Het mediagebruik hoeft niet enkel door de individuele behoeften bepaald te worden, ook de individuele situaties kunnen van invloed zijn".

Door de kritiek op de uses and gratifications-benaderig is er onderkent dat er een verschil is tussen de gezochte en de verkregen voldoening.