Les 1. Voedingsmiddelen Voedingsstoffen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 2

Les 1

 Voedingsmiddelen en voedingsstoffen

Je noteert de belangrijkste begrippen en hun betekenis in je schrift.

Je maakt een samenvatting. Bij elke slide zie je een pijl, dat betekent dat je iets in je schrift gaat schrijven. Dit is een verplicht onderdeel van deze les.

Het thema Voeding en vertering doe je in LessonUP!

Als je                  ziet, 

                       schrijf je belangrijke informatie in je schrift! 

          Je leert de lesstof m.b.v je schrift en LessonUP!

Voedingsmiddelen zijn alle producten die je eet of drinkt.

• Plantaardige producten

• Dierlijke producten

afkomstig van (delen van) planten.

Bijvoorbeeld: groente en fruit

afkomstig van (delen van) dieren of producten van dieren.

Bijvoorbeeld: vlees, melk, eieren en vis

Noteer in je schrift!

Voedingsmiddelen 

Voedingsmiddelen 

Voedingsmiddelen bevatten voedingsstoffen. 

Het zijn bruikbare delen van een voedingsmiddel die belangrijk zijn voor het lichaam.

Hiernaast zie je de 6 voedingsstoffen.

Noteer ze in je schrift en leer ze.

Onthoud ook welke voedingsmiddelen erbij horen.

Maak een mindmap/tekstschema: 'voedingsstoffen'

Later ga je de functies toevoegen en andere belangrijke informatie. Gebruik daarom een heel A4!

Noteer in je schrift!

Noteer in je schrift!

Voedingsstoffen

Voedingsstoffen zijn de bruikbare bestanddelen uit voedingsmiddelen.

Je lichaam heeft voedingsstoffen nodig om zichzelf in leven te kunnen houden.

Noteer in je schrift!

Dierlijk

Plantaardig

Voedingsmiddellen

Voedingsstoffen

Voedingsstoffen hebben functies:

1. Brandstof   

In elke cel van je lichaam vindt verbranding plaats. Daarvoor is brandstof nodig. Die brandstof levert energie voor bijv. de organen (zodat ze kunnen werken). Brandstof is ook nodig om je lichaam op temperatuur te houden en voor groei, ontwikkeling en herstel van je lichaam. Dat kost allemaal energie.

2. Reservestof

Deze worden opgeslagen onder je 

huid maar ook rond je organen.

3. Bouwstof                   

Voor de groei en ontwikkeling van je lichaam en voor herstel van het lichaam. Nieuwe cellen en weefsels kunnen worden gemaakt. Denk maar eens aan een snee in je vinger.

4. Beschermende stof  

Deze zorgen ervoor dat alle processen in je lichaam goed verlopen. Daardoor word je bijvoorbeeld niet ziek.

Maak een mindmap/schema:

'Functies voedingsstoffen'

zet erbij wat elke functie inhoud.

Je hebt ze niet direct nodig

Je hebt ze nodig om gezond te blijven

Koolhydraten

Zetmeel is een koolhydraat. 

Als zetmeel tijdens het verteringsproces verteerd wordt (in stukjes wordt 'geknipt'), dan ontstaat glucose.  Dat is een belangijke brandstof voor het functioneren van bijvoorbeeld de hersenen.

Koolhydraten leveren vooral brandstof, ze zijn belangrijk om optimaal te kunnen bewegen, denken en bijv. je te kunnen concentreren. 

Brandstof

Reservestof

Bouwstof

Vetten

De belangrijkste functie: Brandstof. Als je teveel vet binnenkrijgt, slaat je lichaam het op als reservestof. Bijv. onder je huid of rond je organen. Er zijn 2 belangrijke soorten vetten: 

Verzadigd vet = Verkeerd vet. 

Het zit in veel dierlijke producten, 

in koek, gebak en snacks.

Onverzadigd vet = Oké vet = goed vet. 

Het zit in bijv.  margarine, olijfolie, vis en noten.

Brandstof

Reservestof

Bouwstof

Eiwitten

Dit zijn de belangrijkste bouwstoffen voor je lichaam. Bijv. voor de groei.

Zijn belangrijk voor de opbouw,

het onderhoud en reparatie van onze lichaamsweefsels. Bijvoorbeeld voor de huid, organen en spieren.

Eieren, vlees, zuivel, vis en zaden.

Bouwstof

Brandstof

Vitaminen

Ze zorgen voor een goede stofwisseling. Als je er te weinig van binnenkrijgt, word je ziek! 

Belangrijke vitaminen zijn bijv.

A: Om goed te zien --- D: Kalk voor je botten.

D maakt je lichaam aan m.b.v. zonlicht.

C, D en K zijn ook belangrijk. 

Vitaminen worden niet verteerd.

Ze kunnen direct worden opgenomen door het lichaam

Bouwstof

Beschermende stof

Mineralen

(zouten)

Ze zijn onmisbaar voor een goede gezondheid en normale groei en ontwikkeling. Je hebt er maar een klein beetje van nodig per dag. In gezonde voeding zit voldoende.

Mineralen worden niet verteerd.

Ze kunnen direct worden opgenomen door het lichaam. Voorbeelden van mineralen zijn:

Zink, ijzer, calcium (kalk), natrium.

Bouwstof

Beschermende stof

Bevat geen calorieën.

Voorziet je lichaam net als andere dranken van vocht. Fruit en sommige groenten bevatten veel water.

Het is een hele belangrijke bouwstof voor het lichaam en is nodig voor het vervoer van stoffen in je lichaam. Belangrijke stoffen lossen op water. Bloed bestaat vooral uit water en vervoert die stoffen door je lichaam.

Bouwstof

Water

Water

Neem het vertakkingsschema over en vul in

Voedingsmiddelen

voedingsvezel

...............................

______________________

________________________________________________________________________________________

...............................

...............................

...............................

...............................

Bouwstoffen

...................................

...................................

Beschermende stoffen

...............................

...............................

...............................

koolhydraten

...............................

...............................

...............................

...............................

...............................

Het etiket

Op een etiket staat informatie over het voedingsmiddel.

Je kunt erop aflezen welke voedingsstoffen in het voedingsmiddel aanwezig zijn.

Voedingsvezels behoren niet tot de voedingsstoffen. Ze zijn wel heel belangrijk want ze helpen bij de vertering van voedsel.

Ze stimuleren de darmwerking.

Water

Controleer of jouw vertakkingsschema goed is

Voedingstoffen

Voedingsmiddelen bevatten voedingsstoffen. Het zijn bruikbare delen van een voedingsmiddel die belangrijk zijn voor het lichaam.

Voedingsstoffen zijn:

• Bouwstoffen
  
• Brandstoffen
  
• Reservestoffen
  
• Beschermende stoffen
  

Belangrijke bouwstof voor het lichaam.

Nodig voor de groei (kinderen / pubers).

Kunnen ook als brandstof gebruikt worden.

Worden NIET als reservestof opgeslagen

Belangrijkste functie: Levert brandstof. Is ook bouwstof en reservestof.

Bijvoorbeeld: Zetmeel en suikers (glucose = brandstof).

In bijv. aardappelen en spaghetti

Belangrijkste functie: Levert brandstof. Is ook bouwstof.

Teveel wordt opgeslagen in je lichaam, bijv. onder je huid (dikkere onderhuise vetlaag). Het kan ook worden opgeslagen rond je organen.

Mineralen zijn zouten. Belangrijk als bouwstof. Ze zijn ook een beschermende stof. Bijv.: ijzer, kalk (voor de opbouw van je botten) en zout (Teveel zout is ongezond - het zit in heel veel voedingsmiddelen).

Vitaminen: Belangrijk als bouwstof en beschermende stof.

Te weinig?==> Ziek!  Maar van teveel kun je ook ziek worden. 

Voorbeelden van vitaminen: A (zien), C, D en K (om bijv. kalk uit je voeding op te nemen. M.b.v. zonlicht kan het lichaam Vit D maken.

Water is een belangrijke bouwstof. Het lichaam bestaat voor ong. 60 % uit water. Het vervoert stoffen in je lichaam. Die stoffen worden opgelost in water. Je bloed bestaat vooral uit water. Er zit ook water in fruit en sommige groenten (bijv. komkommer, kool, spinazie)

Vertel wat je weet en controleer

Is meergranenbrood eigenlijk witbrood?

Is bruin brood gezonder dan wit brood?

De bakkers 'bakken het wel erg bruin'!

Dus: 

WEET WAT JE EET! - Bekijk het filmpje!

Leren en daarna de oefenvragen maken 

Leer welke voedingsstoffen er zijn

Leer de functies van de voedingsstoffen

Leer wat voedingsvezels zijn

Weet welke voedingsstoffen in welke voedingsmiddelen  zitten

Maak daarna de vragen